درباره جهر و اخفات در نمازهای یومیه چه میدانید؟

پاسخ این سؤال را در قالب چند نکته ذیل بیان می کنیم:
1. در ذیل آیه مورد بحث نظر به گفتگوی مشرکان در مکه در رابطه با نماز پیامبر(ص) و این که می گفتند: او نماز خود را بلند می خواند و ما را ناراحت می کند، این چه عبادتی است؟ این چه برنامه ای است؟ به پیامبر(ص) دستور می دهد: «ولا تجهر بصلاتک ولا تخافت بها و ابتغ بین ذلک سبیلا؛ نمازت را زیاد بلند مخوان، زیاد هم آهسته مخوان، بلکه میان این دو راه اعتدال را انتخاب کن».
بنابراین آیه فوق کاری به مسأله نمازهای «جهریه» و «اخفاتیه» به اصطلاح معروف فقهی ندارد، بلکه ناظر به افراط و تفریط در بلند خواندن و آهسته خواندن است، می گوید نه بیش از حد بلند بخوان و فریاد بزن و نه بیش از حد آهسته که تنها حرکت لب ها مشخص شود وصدایی به گوش نرسد.
شأن نزولی را که بسیاری از مفسران از ابن عباس نقل کرده اند نیز مؤید همین معنی است.
روایات متعددی که از طرق اهل بیت از امام باقر و امام صادق(ع) در ذیل این آیه آمده است نیز اشاره به همین تفسیر می کند V} (به تفسیر نورالثقلین، ج ۳، ص ۲۳۳ به بعد مراجعه شود).{V
بنابراین تفسیرهای دیگری که برای این آیه ذکر شده است همگی بیگانه از مطلب به نظر می رسد و این آیه ارتباطی به بلند یا آهسته خواندن نماز ما ندارد. پس مقصود آیه چیز دیگری است.
2. اما این که چرا ما بعضی از نمازها را بلند می خوانیم و بعضی دیگر را آهسته؟ باید گفت که طبق حدیث نبوی «صلوا کما رأیتمونی اصلی؛ نماز بخوانید آن گونه که من می خوانم» V}(بحار، ج ۷۹، ص ۳۲۹){V
و طبق آیات قرآن از جمله آیه شریفه «و ما ینطق عن الهوی . ان هو الا وحی یوحی؛ پیامبر سخنی از روی هوی و هوس نمی گوید، سخن وی چیزی جز وحی که بر او نازل شده است نیست» V}(نجم، آیه ۳ و ۴). {V
این مطلب روشن است که گفتار و افعال پیامبر(ص) ناشی از وحیی است که بر وی نازل شده است، لذا تمام دستورات او از وحی ناشی می شود، بنابراین این که چه وقت نماز بخوانیم، چند رکعت بخوانیم، آهسته بخوانیم یا بلند، همه آنها تعبدی است، بلکه قاعده کلى در باب عبادات تعبدى بودن آن است و کمتر دانش بشر توان درک آن را دارد، چون به طور مستقیم به رابطه انسان با خدا برمى‏گردد و آثار اجتماعى یا دنیوى آن تبعی و کم‏رنگ‏تر است به خلاف معاملات که به روابط اجتماعى و بیشتر دنیوى انسان‏ها با یکدیگر مى‏پردازد و اسرار و حکمت‏هاى آن بیشتر قابل درک است.