آنژین صدری یا آنژین قلبی (به فرانسه: Angine de poitrine و از ریشه لاتین Angina pectoris) که به آن “چِست پِین” (به انگلیسی chest pain) هم گفته میشود به وضعیتی گویند که بیمار دچار درد قفسه سینه شده باشد که منشأ درد مشکل در شریانهای کرونر باشد.
آنژین صدری
دیاگرام ناراحتی بیمار مربوط به سرخرگ کرونر. احساس فشار٬ پُر بودن٬ لگد از درون ویا احساس درد در ناحیه میانی سینه و گاهی انتشار درد به بازوی چپ یا هردو بازو٬ فک٬ گردن و میان دو شانه.
دلیل ظهور آنژین صدری فقدان اکسیژن کافی در ماهیچههای قلبیاست. این درد بیشتر در ناحیه میانسینه چپ و با قابلیت انتشار (بیشتر در نوع ناپایدار) به بازوی چپ (گاه هردو بازو)، فک و بخش میانه دو شانه نیز دارد.
علتشناسی
آترواسکلروز نقش مستقیم در آنژین صدری دارد.
آنژین (درد قفسه سینه) ناشی از انسداد نسبی شریانهای کرونر قلب به مفهوم این است که قلب، خون کافی بهخصوص در هنگام ورزش، فعالیت نیمهسنگین و سنگین یا مواجهه با استرس دریافت نمیکند. اگر درد قفسهٔ سینه در هنگام استراحت وجود داشته ویا درد پس از تظاهر، ظرف چند دقیقه بهبود نیابد احتمال حمله قلبی وجود داشته و باید بیمار به نزدیکترین مرکز درمانی منتقل شود.
بعضی عوامل خطرساز پیدایش آنژین سن بالا٬ جنسیت با درصد بالای بروز در مردان٬ یائسگی٬ سابقهخانوادگی آنژین٬ دیابت٬ مصرف دخانیات٬ کلسترول بالا(هایپرکلسترولمی)٬ افزایش لحظهای یا زیادی فشار خون مزمن٬ چاقی٬ کمی تحرک و فعالیت بدنی و استرس میباشند.
انواع آنژین
معمولاً آنژین موقتی است و گاهی هم دردی مزمن و ماندگار است. از نظر پزشکی آنژین به دو نوع تقسیم میشود:
آنژین پایدار
آنژین پایدار نوعی ایسکمی در میوکارد است که به دلیل افزایش درخواست (demand) متابولیک ماهیچه قلب (میوکارد) رخ میدهد. دلیل بروز درد یا شرایط افزایش کار قلب شامل فعالیت بدنی٬ استرس با منشأ روانی و واکنش به هوای سرد بوده یا به دلیل آسیبهای غیر قلبی که نیاز به اکسیژن را افزایش داده یا پرفیوژن قلبی را کاهش میدهند. از این موارد میتوان به کمخونی حاد٬ هیپرتیروئیدیسم٬ فشارخون بالا و تب شدید اشاره نمود. درد بیمار با هرکدام از دلایل بالا ظاهر گردیده و با استراحت محو میشود. مهمترین علت ابتلا به آنژین پایدار وجود پلاک اتروم (آترواسکلروز) ثابت در شریان کرونر بوده که ۷۰ تا ۷۵ درصد مجرای شریان بسته شده باشد. مدتزمان بروز درد از یک تا ۲۰ دقیقه ممکن است متغیر باشد و پاسخ فارماکولوژیک بیمار به نیتروگلیسرین زیرزبانی (TNG) مناسب است.
آنژین ناپایدار
آنژین ناپایدارمیتواند بدون مقدمه ایجاد شود یا آنژین پایداری که حتی در حالت استراحت توسط شخص حس شود، آنژین حالت ناپایدار به خود گرفتهاست. تمام شرایط و حالات آنژین پایدار شامل محدوده ایجاد درد و کیفیت آن در این نوع آنژین نیز وجود دارد اما شدت و تناوب و مدتزمان آن شدیدتر است. آنژین ناپایدار بسیار خطرناک بوده و در ۱۰ درصد بیماران به یک سکته قلبی تبدیل میشود. علت آن کمبود اکسیژن مورد نیاز بافت ماهیچه قلب است. این کمبود اکسیژن به دلیل افزایش نیاز میوکارد نبوده و به علت ناتوانی قلب در پمپ کردن خون کافی درون شریان کرونر ایجاد میشود. درد در این نوع آنژین نیز به علت وجود انسداد و تنگی پلاکتی درون کرونر است ولی شکسته شدن پلاکهای درون کرونر و ایجاد میکروآمبولی میتواند منجر به انسدادهای دیگری شود. درمان و دخالتهای پزشکی و پیگیری آنژین ناپایدار همان است که در آنژین پایدار وجود دارد.
دیگر انواع آنژینهای صدری، شامل موارد زیر هستند:
آنژین واریانت یا پرینزمتال
آنژین واریانت یا پرینزمتال که در اثر اسپاسم عروق کرونر سالم به علت افزایش ناگهانی آدرنالین معمولاً در هنگام بیدارشدن رخ میدهد و داروهای نیترات و کلسیم بلوکر در درمان مؤثرند.
آنژین شبانه
آنژین شبانه که در اثر نارسایی قلب یا هایپرتروفی بطن چپ بهطور ناگهانی در هنگام بیدارشدن از خواب ایجاد میشود و دیگوکسین در درمان مؤثر است.
آنژین دکوبیتوس
آنژین دکوبیتوس که در پوزیشنهای خاص مثل خم شدن یا دراز کشیدن در اثر افزایش فعالیت سمپاتیک طی دیدن رؤیا یا افزایش بازگشت وریدی و نارسایی قلب رخ میدهد.
علایم و نشانههای آنژین صدری
آنژین (در هردو نوع) در بیمار پیش از احساس مشخصه درد خود را با احساس ناراحتی٬ هراس٬ سوزش٬ احساس فشار و سنگینی بر روی قفسه سینه بروز میدهد. از آنجا که سنسورهای درد مشخص مربوط به قلب بر روی اعصاب وجود نداشته و بهطور اشتراکی از سری اعصاب درد پوستی و اندام فوقانی بهره میبرد٬ درد ناشی از آنژین به صورت قابل انتشار به بازو٬ انگشت کوچک دست چپ٬ فک و گردن است. درد فشارنده در ناحیه قفسه سینه و ازبین رفتن آن ظرف چند دقیقه پس از استراحت یا مصرف دارو تجویز شده توسط پزشک از شاخصههای نوع پایدار آن است. در برخی بیماران حالت تهوع٬ احساس کاذب آروغ زدن و تعریق نیز همراه با درد بروز میکند. نوعی آنژین با نام آنژین پرینزمتال وجود دارد که بیشتر در زنان جوان دیده میشود و در آن رگهای کرونر عادی و بدون انسداد بوده و دلیل آن اسپاسم در شریان کرونر است.
درمان دارویی آنژین قلبی
استفاده از داروهای نیترات دار
استفاده از داروهای بلوک کننده بتا
استفاده از داروهای آسپیرین
استفاده از داروهای ضد-پلاکت
استفاده از داروهای رقیقکننده خون