بوی بد بدن اغلب مرتبط با تعریق بیش از حد است. تعریق به خودی خود هیچ بویی ندارد، تنها هنگامی که عرق با باکتری های روی پوست مواجه می شود بو تولید می شود. تعریق بدبو اغلب با تغییر در عادات بهداشتی پیشگیری و درمان می شود، البته گزینه های درمانی پزشکی نیز وجود دارد.
علائم همراه با بوی بد بدن چیست؟
بوی بد بدن ممکن است علامتی باشد که به تنهایی در افراد وجود داشته باشد و نشانه ی بیماری خاصی نباشد. اما گاهی ممکن است به همراه جوش و سوزش در محل تعریق و یا به همراه تورم و درد در محل فولیکول های مو نشانه ی عفونت فولیکول های مو در ناحیه ی تعریق باشد.
علل بوی بد بدن چیست؟
دو نوع غده ی عرق در بدن وجود دارد: آپوکرین و اکرین. معمولا با ترشحات غدد آپوکرین مرتبط است. اما هر دو نوع غده عرق می توانند منجر به بوی غیرطبیعی در بدن شوند.
غدد آپوکرین: این غدد عمدتا در زیر بغل، کشاله ی ران، و نواحی اطراف پستان قرار دارند. تعریق از غدد آپوکرین غلیظ تر از عرق تولید شده توسط غدد اکرین است. همچنین عرق آپوکرین محتوی مواد شیمیایی ای به نام فرومون است که هورمون هایی هستند که بر روی سایر مواد تاثیر می گذارند. عرق آپوکرین در هنگام ترشح بدون رنگ و بدون بو است. هنگامی که باکتری های سطح بدن شروع به تجزیه ی عرق خشک شده می کنند، بوی آزار دهنده می تواند منجر به بوی بد بدن در افراد شود. غدد آپوکرین تا بلوغ فعال نمی شوند. به این علت است که بوی بدن در کودکی مشکل محسوب نمی شود.
غدد اکرین: غدد عرق اکرین در تمام بدن وجود دارند. عرق اکرین نیز در ابتدا بدون رنگ و بدون بو هستند اما محتوی ماده ای نسبتا نمکی هستند. هنگامی که باکتری ها روی پوست عرق اکرین را تجزیه می کنند نیز ممکن است بوی بد ایجاد شود. بوی عرق اکرین ممکن است غذای خاصی که فرد میل کرده است (مانند سیر)، الکلی که مصرف کرده است، یا دآروی خاصی که استفاده می کند، را نشان دهد.
برای بعضی از افراد تعریق بد بو تنها عامل بوی بد بدن نیست، بلکه ممکن است نشانه مشکل پزشکی دیگری باشد؛ از جمله:
- تریکومیکوزیس آگزیلاریس: عفونت فولیکول های مو زیر بغل
- اریتراسما: عفونت سطحی پوست
- عرق سوز: جوش های پوستی
- دیابت نوع دو
چه درمانی برای بوی بد بدن وجود دارد؟
درمان مناسب بر مبنای شدت مشکل انتخاب می شود. در برخی موارد اقدامات پیشگیرانه کافی هستند، در موارد جدی تر از بین بردن غدد عرق آزاردهنده ممکن است لازم باشد. گزینه های درمانی شامل موارد زیر می شود:
بوتاکس: با انسداد مسیر عصبی به غدد عرق باعث می‌شود تعریق غدد عرق متوقف شود. نکته منفی تزریق بوتاکس این است که نیاز به تکرار دارد.
لیپوساکشن: لوله های ظریف ساکشن را درست زیر پوست قرار می دهند و سپس همان طور که آن ها را حرکت می دهند، غدد عرق را برمی دارند. بعد از این درمان احتمال دارد برخی غدد عرق همچنان به جا بمانند. استفاده از لیپوساکشن اولتراسوند نتایج بهتری نشان داده است.
جراحی: عمل جراحی که اندوسکوپیک سمپاتوتکتومی نامیده می شود برای تخریب اعصابی که در قفسه ی سینه منجر به تعریق زیربغل می شوند، مورد استفاده قرار می گیرد. جراحی با تهاجم کمتر به نام الکتروسرجری نیز وجود دارد. اگر بیمار دچار هیدرآدنیت(آبسه های پوستی) باشد ممکن است جراح از روش های قدیمی تری که با برش پوست انجام می شود و بعد از انجام اثر به جا می گذارند، استفاده کند.
روش های خانگی : پیش از آن که هر روش تهاجمی استفاده شود، می توان استراتژی های بهداشتی را تغییر داد، این کار به کاهش باکتری هایی که با عرق واکنش می دهند، کمک می کند. شست و شوی حداقل روزی یک بار با آب و صابون با تمرکز بر محلی که منبع اصلی بوی بد است می تواند کمک کننده باشد. صابون آنتی سپتیک و کرم های ضد باکتری حاوی اریترومایسین و کلیندامایسین نیز می توانند مفید باشند. همچنین دئودورانت قوی یا ضد تعریق می تواند نقش اساسی در کاهش بو داشته باشد. تراشیدن موهای زیر بغل نیز پیشنهاد می شود. به علاوه برای جلوگیری از بوی بد بدن لازم است لباس ها به طور مرتب شست و شو شده و لباس هایی که عرق روی آن ها قرار دارد، تعویض شوند. ممکن است لازم باشد پس از هربار که یک لباس پوشیده شد، شسته شود. پوشیدن زیر پوش می تواند از سرایت عرق به لباس های رویی جلوگیری کند.
چه زمانی برای درمان بوی بد بدن باید به پزشک مراجعه کنیم؟
بهتر است اگر به طور ناگهانی بیشتر یا کمتر از همیشه عرق می کنید، یا تعریق بیش از حد با فعالیت های روزانه ی شما تداخل دارد و تغییری در بوی بدن احساس می کنید، به پزشک مراجعه کنید.
همچنین اگر بوی بدن ناشی از بیماری های عفونی ذکر شده و همراه با جوش های دردناک در محل تعریق باشد به پزشک مراجعه نمایید.