بسیاری از خانم‌ها هنگام مراجعه به مطب‌های پوست و مو از ریزش مژه‌ها و کم پشت شدن آنها شاکی هستند. فرم مژه‌ها و میزان پرپشتی و طول آنها موضوعی است که به‌طور ژنتیکی تعیین می‌شود، ولی اگر شما قبلا مژه‌ای پرپشت یا بلند داشته اید و حالا دچار ریزش مژه شده اید، در این صورت علل متعددی می‌تواند عامل این موضوع باشد که به ترتیب اهمیت، توسط متخصص پوست باید بررسی و درمان شود.
دلیل ریزش مژه چیست؟
ریزش موهای مژه می‌تواند ناشی از انواع التهاب موضعی و عفونت‌ها، بیماری‌های خودایمنی، بعضی از تومورهای لبه پلک، بیماری‌های داخلی و غدد، وضعیت روحی و روانی و میزان استرس‌های وارده به فرد و نیز عوارض مصرف برخی از داروها باشد.
با توجه به پریود زمانی و شکل بالینی ریزش مژه‌ها و نیز شدت ریزش و وضعیت سلامت هر فرد، ممکن است یکی از عوامل فوق عامل ریزش باشند.
التهاب لبه پلک ها
در التهاب‌های لبه پلک‌ها که بلفاریت نامیده می‌شود، به دلیل تورم و ادم حاصله از این حالت، مژه‌ها راحت‌تر از معمول کنده شده و ریزش آنها تسریع می‌گردد. ولی باید توجه کنید که در این حالت ریزش کامل یک یا چند قسمت از مژه‌ها ناشایع است و فقط به هنگام شستشو و یا مالش پلک‌ها ممکن است تعدادی از مژه‌ها به دست بیمار بیایند.
التهاب لبه پلک‌ها می‌تواند ناشی از عفونت، درماتیت سبوره، آلرژی و یا ضربه و دستکاری محل باشد. عفونت‌های ناشی از استافیلوکوک در لبه پلک لازم است سریعا کنترل و درمان شود، در غیر این صورت اگر التهاب طولانی شود و یا تکرار گردد، احتمال ریزش مژه‌ها به دلیل ادم حاصله وجود دارد.
در درماتیت سبوره نیز در واقع یک نوع عفونت انگلی در لبه پلک‌ها حادث می‌گردد و التهاب مشابهی را به صورت تورم و پوسته‌ریزی ایجاد می‌کند. این حالت نیز اگر شدید باشد و کنترل نشود، احتمال ریزش مژه وجود خواهد داشت.
بعضی اوقات در حالت‌های عفونت شدید باکتریایی (مانند تب مخملک) نیز ریزش و کم پشتی مژه‌ها قابل مشاهده است که البته بعد از رفع بیماری، قابل برگشت است. البته عفونت‌های ناشایع‌تری از قبیل سل پوستی یا جذام نیز باعث ریزش‌های خاصی در ابرو و مژه‌ها می‌شوند که در بیماران معدودی قابل بررسی است و جزو علل شایع بیماری محسوب نمی‌شوند.
عفونت‌های ویروسی شدید که باعث تب و ضعف عمومی می‌شوند، می‌توانند با ریزش موقت موها از جمله مژه‌ها همراه شوند که این حالت نیز بعدا قابل برگشت است.
بعضی اوقات التهابات لبه پلک‌ها ناشی از بیماری موضعی یا داخلی نیست و صرفا به علت ضربه و آسیب از جمله مالش شدید پلک‌ها (در نتیجه خارش مزمن ناحیه) و نیز حساسیت به وسایل آرایشی مختلف از جمله سایه چشم، خط چشم و به ویژه ریمل می‌باشد. ریمل و خط چشم‌هایی که ضدآب هستند و شستن آنها به آسانی صورت نمی‌گیرد، می‌توانند باعث حساسیت تماسی یا آلرژیک شده و التهاب لبه پلک‌ها را به همراه داشته باشند و یا احیانا موقع شستشو باعث مالش شدید مژه‌ها و پلک‌ها شوند که در هر دو صورت، بیمار با ریزش مژه‌ها مواجه خواهد شد.
ریزش موی سکه‌ای
یکی دیگر از علل شایع ریزش مژه‌ها، ریزش موی سکه‌ای است. در این حالت تمام یا قسمتی از مژه‌ها به طور ناگهانی خالی می شود. این حالت می‌تواند در ناحیه ابرو و کف سر و … نیز رخ دهد. این حالت یک بیماری ایمنی محسوب می شود و با توجه به شدت بیماری، درمان‌های خاصی را می‌طلبد.
علل دیگر
– بیماری‌های داخلی و هورمونی از جمله کم کاری و پرکاری تیرویید. کم‌کاری هیپوفیز و کم‌کاری غده پاراتیرویید نیز در تعداد معدودی از بیماران قابل بررسی است.
– مصرف طولانی مدت برخی داروها از جمله داروهای ضد کلسترول، ضد انعقاد خون ، ضد تیرویید، ایندرال، والپروییک اسید. ریزش مژه‌ها به دنبال مصرف کوکائین نیز گزارش شده است.
– مسمومیت با داروهایی مانند بیسموت، آرسنیک و مصرف زیاد ویتامین A در بیمارانی خاص.
– رژیم‌های لاغری بسیار کم کالری یا سوء تغذیه
– انواع کم خونی ( آنمی ) به ویژه کم خونی فقر آهن و کم خونی داسی شکل
– بیماری‌های مزمنی مانند آکنه، روزاسه و پسوریازیس در بیمارانی که علایم دیگر بیماری را داشته باشند.
– رادیوتراپی برای تومورهای چشم
– آسیب‌های حرارتی (چه گرما و چه سرما) در ناحیه پلک‌ها و حاشیه پلک‌ها؛ مثل انواع سوختگی و نیز فریز کردن پلک ها.
– تتوی لبه پلک‌ها و پشت پلک‌ها با ایجاد عفونت، التهاب مزمن و یا آلرژی به مواد مورد استفاده.
– وضعیت روحی و روانی فرد نیز بسیار مهم بوده و میزان استرس‌های وارده به فرد و نیز نحوه مقابله فرد با استرس‌های محیطی قابل بررسی است. برخی از بیماران به ویژه نوجوانان به دنبال حالات روحی مانند تنش، افسردگی، ترس، اضطراب و بی‌قراری دچار حالتی به نام تریکوتیلومانیا می‌شوند. در این حالت خود فرد قسمتی از موهای سر، ابرو یا مژه را می کند و باعث از بین رفتن آنها می‌شود. برخی از بیماران از این کار خود اطلاع نداشته و یا آن را انکار می‌کنند، لیکن معاینه دقیق توسط پزشک و مشاهده نوع و شکل ریزش، تشخیص را مسجل خواهد کرد. البته انواعی از حالت فوق به صورت عادتی و بدون اضطراب و بی‌قراری نیز مشاهده شده است.
– تزریقات مکرر سم بوتاکس A برای بیماری فلج یک طرفه صورت.
البته مطالعه این لیست طولانی نباید باعث نگرانی شما شود. توجه کنید که بسیاری از بیماری‌ها یا حالاتی که در بالا به آنها اشاره کردیم ممکن است شایع نباشند و صرفا در برخی بیماران و با توجه به حالات زمینه‌ای بیمار قابل بررسی باشند. در واقع بسیاری از مواردی که خانم ها با شکایت ریزش مژه مراجعه می‌کنند، وضعیت‌هایی موقت مانند مالش شدید، مصرف لوازم آرایشی، آلرژی‌های مختلف و … مطرح است که با درمان‌هایی ساده و موقت قابل رفع می‌باشند.
خوشبختانه این مشکل قابل حل است
حالات فوق چنانچه به آسیب دائمی لبه پلک‌ها منجر نشده باشند، قابل درمان هستند و پس از رفع علت و عامل اصلی بیماری، مژه‌ها به تدریج، حالت و طول طبیعی خود را باز خواهند یافت.