آیا تابه‌حال شنیده‌اید که بعضی از افراد توصیه می‌کنند از رژیم‌های غذایی کالری منفی استفاده کنید؟ برایتان این سؤال پیش‌آمده است که مواد غذایی کالری منفی به چه موادی گفته می‌شود؟ اصلاً این گفته صحت دارد؟ ما در این مقاله درباره هر آنچه باید در مورد این مواد غذایی بدانید را شرح داده‌ایم.
مواد غذایی با کالری منفی؟
در برخی از رژیم‌های غذایی مواد غذایی چربی سوز گنجانده‌شده است و سایت‌های اینترنتی تبلیغات زیادی در خصوص این نوع رژیم‌ها انجام داده است. درواقع، در خصوص بحث کالری منفی به نحوی ادعا می‌کنند که این مواد غذایی کالری کمی دارد یا برخی کالری اصلاً ندارند و مواد غذایی با کالری کم‌ترT می‌تواند انرژی لازم را برای سوخت‌وساز از ذخایر انرژی بدن دریافت کند و هر چه این نوع مواد غذایی بیشتر استفاده شوند، چربی سوزی بیشتری دارند و نه‌تنها موجب اضافه‌وزن نمی‌شوند، بلکه وزن را هم کاهش می‌دهند. در کنار این تبلیغات مثال‌های هیجان‌انگیز نیز زده می‌شود که 100 گرم کلم بروکلی 55 کالری از بدن را می‌سوزاند یا 40 گرم کرفس 7 کالری دارد درحالی‌که بدن ما به 30 کالری احتیاج دارد درنتیجه 25 کالری آن را از چربی‌های بدن می‌گیرد و این کالری را صرف سوخت‌وساز بدن می‌کند!!!!!
رژیم غذایی با کالری منفی، درست یا غلط؟
این ایده در خصوص مواد غذایی با کالری کم یا منفی در تمام سایت‌ها برخی کتاب‌ها و تبلیغات اینترنتی به چشم می‌خورد؛ اما آیا این نظریه با کارایی متابولیکی بدن سازگاری دارد؟ آیا مصرف هر چه بیشتر این خوراکی‌ها طبق ادعای این منابع، باعث چربی سوزی می‌شود؟ به‌این‌ترتیب با این تبلیغات ذهن شما را گمراه و درگیر می‌کنند. حتی در برخی از کتاب‌ها از 100 نوع خوراکی با کالری پایین نام‌برده شده است که با مصرف این مواد غذایی دیگر نیاز ندارید ورزش انجام دهید و یا این نوع مواد غذایی سریع‌تر از رژیم‌های دیگر باعث لاغری‌تان می‌شود و خیلی از ادعاهای دیگر.
اما بیایید باهم صادق باشیم و با دیدی علمی و فیزیولوژیکی به این ادعا بپردازیم ؛ چون هر ایده‌ای که به‌ظاهر هم منطقی به نظر برسد، در بدن ما این اتفاق‌ها ممکن است رخ ندهد. در ابتدا این را بگوییم که هیچ تئوری علمی این ادعا را بررسی نکرده است و پژوهشگرانی که در خصوص متابولیسم بدن تحقیق می‌کنند، هم معتقدند هیچ معیاری برای سنجش انرژی موردنیاز برای هضم و متابولیسم بدن و جذب مواد خوراکی خاص وجود ندارد. به‌طور مثال هیچ مطالعه تجربی وجود ندارد که نشان دهد چه مقدار انرژی از یک مقدار مشخص مواد خوراکی به دست می‌آید و چقدر جذب بدن می‌شود. درواقع انرژی هضم به متابولیسم بدن ترکیب مواد غذایی مصرفی فاکتور سن و فعالیت‌های فیزیکی بستگی دارد که در تمام افراد به یک اندازه نیست.
همه مواد غذایی کالری دارند
در حقیقت تمام مواد غذایی حتی موادی که در فهرست به‌عنوان کالری منفی شناخته می‌شوند، نیز مقدار مشخصی کالری دارند و هیچ ماده غذایی وجود ندارد که کالری آن منفی یا فاقد کالری باشد. چون همه مواد غذایی حاوی کربوهیدرات، پروتئین، چربی و فیبر هستند که هرکدام از آن‌ها کالری‌های دارند. درست است که این مقدار کم است؛ ولی فاقد کالری نیستند. پس بهتر است کسانی که به دنبال کاهش وزن هستند، به‌جای فکر کردن به این‌که این مواد غذایی دارای انرژی منفی هستند و چربی سوزی می‌کنند؛ به این بیندیشند که مواد غذایی پرکالری را با مواد کم‌کالری جایگزین کنند.
نتایج یک مطالعه نشان داده است که وقتی وعده غذایی با یک سالاد بزرگ با 100 کالری متشکل از کاهو، گوجه‌فرنگی و خیار و کلم شروع کنید، میزان انرژی دریافتی بدنتان تا زمانی که روزتان را با خوردن سالاد شروع نمی‌کنید تا 12 درصد کاهش پیدا می‌کند. ولی اگر وعده غذایی‌تان یک سالاد در ظرف کوچک ولی با مواد غذایی حجیم‌تر مثل پنیر زیاد یا سس مایونز پرچرب باشد ولی 200 کالری داشته باشد، انرژی که در پایان به دست می‌آورید تا 8 درصد افزایش می‌یابد. حال اگر وعده غذایی خود را با 400 کالری شروع کنید انرژی دریافتی‌تان 17 درصد بیشتر خواهد شد. پس نتیجه می‌گیریم که بدن ما فقط برای رفع گرسنگی کالری کمتری به دست می‌آورد و نه صرفاً به علت اثرات سوخت‌وساز در بدن .
رژیم غذایی تنها بر مبنای محاسبه کالری نیست
نکته دیگر این است که این ادعا که رژیم غذایی با محاسبه تعداد کالری تنظیم می‌شود و فقط با حساب کردن مقدار کالری مواد غذایی تعیین می‌شود، یک باور غلط است. بلکه تغذیه یک رفتار است و این عوامل رفتاری یک موفقیت در انجام یک رژیم غذایی را میسر می‌کند. برای اثبات مواد غذایی دارای کالری منفی به تحقیقات بیشتری نیاز دارد.
اما مواد غذایی وجود دارند که کالری پایین دارد و از همه مهم‌تر منابع غنی از ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند که همین عامل کاهش وزن دائمی افراد می‌شود. در حقیقت، این ادعا در خصوص این‌که این مواد غذایی اثر چربی سوزی دارند، هیچ پشتوانه علمی ندارد.
آیا فقط مواد کم‌کالری وزن را کم می‌کنند؟
باید به این نکته اشاره‌کنیم که رژیم‌های غذایی با کالری منفی بدون هیچ منابع کلسیم هستند و چربی و پروتئین کمی دارند. پس، بعد از چند روز و چند هفته با پیروی از این رژیم‌ها بدن شما دچار کمبود مواد غذایی مهم می‌شود.
حتماً باید این نکته مهم را به شما بگوییم که درست است که کاهش وزن به دلیل کاهش کالری دریافتی اتفاق می‌افتد، کم کردن کالری دریافتی‌تان باعث می‌شود تا متابولیسم یا سوخت‌وساز بدنتان با افت مواجه شود و درنتیجه، دچار افزایش وزن نیز می‌شوید. همه مواد غذایی اثر گرمازایی تا تولید انرژی موردنیاز برای سوخت‌وساز چربی‌ها کربوهیدرات‌ها و پروتئین‌هاست که تا 10 درصد از انرژی بدن را تأمین می‌کنند.
به‌طور مثال، سینه مرغ حدود 200 کالری دارد که 30 درصد انرژی یا 60 کالری آن صرف سوخت‌وساز بدن می‌شود و درنهایت 140 کالری در بدن برجای می‌ماند. پس، مصرف مواد غذایی حاوی پروتئین کم‌چرب در کنار منابع که مملو از مواد معدنی و فیبر زیاد هستند، می‌تواند علاوه بر سوخت‌وساز بدن در محدوده مشخص، اشتهای شمارا نیز کنترل کند.
ماده غذایی با خاصیت چربی سوزی وجود ندارد
پس درنهایت نتیجه می‌گیریم که مصرف میوه و سبزیجات به‌تنهایی نمی‌تواند سوخت‌وساز بدن را تأمین کند و مصرف بیش‌ازحد یک مواد غذایی با کالری منفی ( طبق ادعای برخی از منابع) وقتی‌که شما بیش‌ازاندازه انرژی به دست می‌آورید، در کاهش وزن تأثیری ندارد. اگر می‌خواهید کالری بسوزانید، باید ورزش کنید. هیچ مواد غذایی با خاصیت کالری سوز وجود ندارد؛ اما می‌توانید از این منابع (میوه و سبزیجات) در تأمین ویتامین و املاح موردنیاز بدنتان بهره کافی ببرید.