b2 یا Buprenorphine نام قرصی است که برای درمان اعتیاد به مواد افیونی مانند متادون یا مواد مسکن تجویز میشود. ب2 (بوپرنورفین) که تحت نام تجاری Subutex و Suboxone هم شناخته میشود و گاهی برای درمان درد های شدید و مسکن شدید استفاده میشود. حتما برای شما هم پیش آمده که از خودتان بپرسید که قرص ب۲ چگونه قرصی است؟ آیا این قرص اعتیاد آور است؟ عوارض آن چیست؟ و غیره پس با همراه باشید تا این قرص را بهتر بشناسیم.
بوپرنورفین یا ب2 ماده تخدیری است که به گیرنده‌های افیونی در مغز متصل میشود و به این ترتیب خروج افیون را سرکوب کرده و مانع از تاثیرگذاری بر مغز میشود. این دارو در اکتبر سال ۲۰۰۲ میلادی مورد تایید اداره غذا و دارو (FDA) قرار گرفت.
در واقع باید گفت که زمانی درمان اعتیاد با قرص b2 موفقیت آمیز است که بیمار تحت یک برنامه صحیح و در کنار روش‌های گروه درمانی اعتیاد اقدام به ترک اعتیاد کند. برنامه‌ای که بتواند به خوبی شرایط ذهنی، جسمانی و محیطی فرد مبتلا به اعتیاد را کنترل کند. از آنجایی که مصرف ب2 در کنار دیگر مخدر ها به شدت می‌تواند عوارض جانبی را به همراه داشته باشد، حتما باید تحت نظر پزشک متخصص مصرف شود.
انواع مخدر بوپرنورفین یا b2 که در بازار موجودند
داروی ب2 به شکل مختلفی قابل مصرف است مانند قرص، آمپول، ایمپلنت داخل بدن و یا پد‌های درمانی. انواع مختلف بوپرنورفین با توجه به شرایط بیمار توسط پزشک تجویز میشود. در ادامه برخی از انواع داروی b2 را معرفی می‌کنیم.
قرص بوپرنورفین
قرص b2 که به صورت زیر زبانی تجویز میشود، رایج‌ترین نوع مصرف آن است و به صورت قرص‌های ۲ و ۸ میلی گرم وجود دارد. احتمال جذب در روش زیر زبانی قرص بوپرنورفین فقط ۱۰ درصد است، به همین دلیل در مقایسه با آمپول بوپرنورفین علائم ترک اعتیاد کمتری به همراه دارد.
آمپول بوپرنورفین
آمپول بوپرنورفین که برخی اوقات توسط مراکز غیر مجاز و به صورت قاچاق تجویز میشود، می‌تواند به عنوان جایگزینی برای قرص بوپرنورفین معرفی شود. در مقایسه با قرص، عوارض جانبی بیشتری دارد و میزان مصرف آن باید طبق تجویز پزشک صورت گیرد. تزریق بوپرنورفین به ناحیه معده صورت می‌گیرد و معمولا یک بار در ماه تزریق می‌گردد. بین دوز‌های مصرف حداقل ۲۶ روز فاصله قرار دارد.
ایمپلنت بوپرنورفین
ایمپلنت از جدید‌ترین روش‌های درمانی مصرف بوپرنورفین است که در کلینیک ترک اعتیاد پیام تندرستی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. برتری این روش در مقایسه با مصرف قرص و تزریق آمپول، نبود نگرانی بابت فراموشی مصرف دارو است.
در استفاده از ایمپلنت باید دقت کافی صورت بگیرد، زیرا عوارض نادر اما جدی از جمله آمبولی و مرگ ناشی از قرار دادن نادرست ایمپلنت‌های دارویی، سلامتی بیمار را تهدید می‌کند.
پد بوپرنورفین
پد بوپرنورفین، چسب دارویی است که روی پوست قرار می‌گیرد تا میزان خاصی از دارو را از طریق پوست به جریان خون منتقل کند. مزیت استفاده از پد نسبت به سایر اشکال و روش‌ها، انتقال دوز مشخصی از دارو به بیمار است.
قرص b2 را چگونه مصرف کنیم ؟
بیماران معمولا مصرف قرص b2 را حداقل ۱۲ ساعت پس از استفاده مواد افیونی و بین ۴۸ تا ۷۲ ساعت پس از مصرف متادون شروع می کنند، اما با توجه به وضعیت هر فرد این روند می‌تواند تغییر پیدا کند. پزشکان توصیه می‌کنند تا حد امکان بین استفاده از مواد مخدر و درمان بوپرنورفین فاصله‌ای در نظر گرفته شود. در هر صورت به یاد داشته باشید که برای درمان اعتیاد با هر دارو یا مخدر جایگزین، حتما باید با تجویز پزشک اقدام به مصرف آن کنید.
آیا قرص ب2 مورفین دارد؟
قرص b2 گیرنده‌های مواد افیونی را فعال می‌کند و میل به مصرف را کاهش می‌دهد، ولی مشکل بزرگ آن احتمال وابستگی به خود دارو است. با این حال تعداد کمی از بیماران کنترل دارویی خود را از دست می‌دهند و دچار سوء مصرف بوپرنورفین می‌شوند؛ که در نهایت بیمار باید برای ترک ب2 اقدام کند. بوپرنورفین برخی وابستگی‌های موجود در بدن بیمار به مواد افیونی را حفظ می‌کند، اما این امر قابل کنترل است و به تدریج برطرف میشود.
تحقیقات نشان می‌دهند مواد مخدری که سریع‌تر به مغز می‌رسند، پتانسیل بالاتری برای اعتیاد دارند. داروهایی که فرایند و چرخه کوتاه‌تری برای اثر‌گذاری دارند نسبت به داروهایی که سیکل طولانی‌تری دارند، قدرت اعتیاد آوری بالاتری دارند. چرخه بوپرنورفین نیز آرام شروع میشود و تاثیر خفیف و طولانی مدتی دارد؛ به همین دلیل در مقایسه با موادی چون هروئین و مورفین، وابستگی کمتری ایجاد می‌کند.
قرص b2 چند روز در ادرار میماند؟
قرص b2 معمولاْ ۱۰ الی ۱۵ روز بعد از آخرین بار مصرف، در آزمایش مستقیم بوپرونورفین نشان داده میشود. به احتمال زیاد در صورت انجام تست مرفین، نتیجه آزمایش منفی خواهد بود. اما در صورت درخواست تست دقیق‌تر، آزمایشات مربوط به مشتقات مرفین (مثل قرص ب2) نیز صورت می‌گیرد و قطعاً با جواب مثبت رو به رو خواهید شد.
عوارض قرص ب۲ چیست؟
بوپرنورفین بر خلاف سایر مواد افیونی مانند هروئین، سقف اثر دارد. یعنی تا زمانی که فرد میزان مشخصی از ماده مخدر را مصرف نکند، اثرات آن را مشاهده نخواهد کرد. با این حال قرص b2 مانند سایر داروها، عوارض جانبی متعددی به همراه دارد. رایج‌ترین عوارض جانبی بوپرنورفین شامل موارد زیر هستند:
- خشکی دهان
- سر درد
- سوزش و خارش پوست
- بی خوابی
- دل درد
- تورم یا قرمزی در ناحیه پد بوپرنورفین
عوارض خطرناک قرص b2
بعضی از پیامد‌های نامطلوب مصرف بوپرنورفین که باید بیشتر به آن توجه کرد، به شرح زیر است:
- توهم
- تب و لرز
- تعریق
- سرگیجه
- گرفتگی عضلات
- اسهال و استفراغ