پرولاپس دریچه قلب یا افتادگی دریچه میترال قلب چیست؟ تمایل دریچه‌ی میترال به افتادن به سمت دهلیز چپ قلب درهنگام انقباض قلبی را افتادگی دریچه میترال می‌گویند. گاهی‌اوقات، افتادگی دریچه میترال باعث نشت و بازگشت خون به سمت عقب و دهلیز چپ می‌شود. به این حالت از نارسایی، بازگشت خون به دهلیز یا پس‌زنی گفته می‌شود. در این مقاله شما را با علائم افتادگی دریچه میترال قلب، تشخیص و درمان افتادگی دریچه میترال قلب آشنا خواهیم کرد.
نشانه‌های افتادگی دریچه میترال چیست؟
افتادگی دریچه میترال معمولا در تمام عمر، فرد را همراهی می‌کند، اما گاهی‌اوقات فردی که به آن دچار است حتی متوجه وجود این نارسایی هم نمی‌شود و از فهمیدن این موضوع غافلگیر خواهد شد. علت این است که این نارسایی در بیشتر مواقع نمود خارجی ندارد. علائم آن هم زمانی ظاهر می‌شوند که خون به سمت دهلیز چپ باز می‌گردد. نشانه‌های افتادگی دریچه میترال در افراد به‌صورت‌های متفاوتی ظاهر می‌شود. علائم چنین اختلالی به‌آرامی و به‌شکلی خفیف نمود پیدا می‌کنند. از میان نشانه‌های افتادگی دریچه میترال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ضربان قلب تند و نامنظم (آریتمی یا کَژآهنگی قلبی)؛
- سرگیجه و گیجی؛
- تنگی نفس و مشکل در تنفس (معمولا هنگام دراز کشیدن یا انجام فعالیت‌های جسمانی)؛
- خستگی؛
- درد قفسه سینه که علت آن حمله‌ی قلبی یا بیماری سرخرگ کرونری نیست.
اگر احساس می‌کنید که دچار یکی از علائم مذکور هستید، باید به پزشک مراجعه کنید. بسیاری از مشکلات جسمانی دیگر نیز علائمی مشابه دارند؛ بنابراین تنها راه تشخیص افتادگی دریچه میترال مراجعه به پزشک است. مثلا اگر درد در قفسه‌ی سینه‌تان می‌پیچد، ممکن است دچار حمله‌ی قلبی شده باشید؛ پس باید سریعا با مرکز فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید و موضوع را پیگیری کنید. اگر قبلا متوجه افتادگی دریچه میترال خود شده‌اید و اکنون شاهد بدتر شدن علائم آن هستید، باز هم باید به پزشک مراجعه کنید.
تشخیص افتادگی دریچه میترال
پزشک ممکن است با گوش کردن به صدای قلب یک فرد از طریق گوشی طبی به وجود پرولاپس دریچه میترال مشکوک شود. حرکت غیرعادی دریچه می‌تواند صدای متمایزی را ایجاد کند که کلیک نامیده می‌شود. اگر مشکل برگشت خون میترال هم وجود داشته باشد، پزشک ممکن است صدای مرمر قلبی را که به دلیل برگشت خون به دهلیز چپ اتفاق می‌افتد بشنود.
با همه اینها تشخیص قطعی مشکل پرولاپس دریچه قلب به تست اکوکاردیوگرام نیاز دارد. این تست در واقع نوعی سونوگرافی از قلب است.
در این صورت پزشک می‌تواند خیلی بهتر حرکت غیر عادی دریچه را بر اثر ضربان قلب در مانیتور مقابلش مشاهده کند. همچنین اگر برگشت خون میترال هم وجود داشته باشد در همان تست اکوکاردیوگرام قابل مشاهده است.
درمان افتادگی دریچه میترال قلب چگونه است؟
داروها بیشتر افرادی که دچار افتادگی دریچه میترال هستند، به‌ویژه کسانی که علائم این مشکل را حس نمی‌کنند، نیازی به درمان ندارند. اگر شما دچار پس‌زنی خون به قلب هستید، ولی نشانه‌ای از آن در بدن خود نمی‌بینید، احتمالا باید طبق توصیه های پزشکان و بنابه میزان وخامت مشکل‌تان به‌طور منظم تحت‌نظر باشید. اما درصورتی که میزان خون بازگشتی به سمت قلب بسیار زیاد باشد و نشانه‌هایی از این مشکل نیز در بدن‌تان دیده شود، باید بنابه وخامت اوضاع، تحت عمل جراحی قرار بگیرید یا دارو مصرف کنید.
اگر علائم و خطرات جانبی افتادگی دریچه میترال مانند درد در قفسه‌ی سینه، تپش قلب و… در شما وجود دارد، باید برای درمان از داروهای مخصوصی استفاده کنید. ممکن است که پزشک معالج شما داروهای زیر را برایتان تجویز کند:
مسدودکننده‌های بِتا
این داروها به تنظیم ضربان غیرعادی قلب کمک می‌کنند. آنها باعث می‌شوند تا قلب آرام‌تر و با فشار کم‌تری بزند. این موضوع باعث کاهش فشار خون می‌شود. مسدودکننده‌های بتا، رگ‌های خونی را سست می‌کنند و جریان خون در آنها را روان‌تر می‌سازند.
داروهای ادرار آور (مُدر)
پزشکان برای تخلیه‌ی مایعات از شُش‌ها، داروهای ادرارآور تجویز می‌کنند.
داروهای ضربان و ریتم قلب
داروهای کنترل آریتمی قلبی هم با طبیعی کردن سیگنال‌های الکتریکی در بافت قلب به کنترل ضربان آن کمک می‌کنند. از میان این داروها می‌توان به فلکاینیدflecainide یا تامبوکورTambocor آمیودارون amiodaroneیا کوردارونCordarone یا پاسرون Pacerone و پروپافنون propafenone که با نام‌های دیگر ریتمول و ریتمول آر.اس Rythmol ,Rythmol SR شناخته می‌شوند، اشاره کرد.
آسپرین
اگر افتادگی دریچه میترال دارید و سابقه‌ی سکته مغزی نیز داشته‌اید، احتمالا پزشک شما برای کاهش خطر انعقاد ولخته ، آسپرین تجویز می‌کند.
داروهای ضدانعقاد (رقیق‌کننده‌های خونی(
در صورت داشتن ضربان قلبی نامنظم (مثلا فیبریلاسیون دهلیزی) داروهایی مانند وارفارین یا همان کومادین، هپارین، دابیگاتران یا همان پراداکسا، ریواروکسابان یا همان زارلتو آپیکسابانیا همان الیکوییس و اداکسابان یا همان ساوایسااز انعقاد خون جلوگیری می‌کنند. اگر سابقه‌ی فیبریلاسیون دهلیزی، قلبی یا سکته‌ی مغزی داشته باشید، پزشک این داروها را برایتان تجویز خواهد کرد. احتمال دارد که داروهای نام‌برده، عوارض جانبی داشته باشند؛ بنابراین باید دقیقا مطابق با نسخه‌ی پزشک مصرف شوند.