ادرار راهی برای خارج شدن مایعات زائد از بدن است. زمانیکه تعداد دفعات ادرار از حد معمول خود بیشتر میشود اصطلاحا گفته میشود فرد دچار تکرر ادرار شده است. تکرر ادرار دلایل مختلفی مانند سبک زندگی و فعالیت بدنی فرد مبتلا دارد. این بیماری دارای عوارضی مانند عفونت‌های ادراری و بروز اختلالات در خواب می‌باشد. در ادامه این مقاله به دلایل بروز این عارضه و روشهایی برای درمان آن خواهیم پرداخت.
علل تکرر ادرار
عفونت ادراری یا عفونت مجاری ادرار
یکی از علل تکرر ادرار عفونت ادرار است که در آن مجرای ادرار بدلیل محصولات جانبی عفونت (خون، گلبولهای سفید، باکتری ها) متورم و تحریک پذیر میشود. این تحریک موجب ضرورت و تکرر ادرار شده و مقدار ادرار در هر تخلیه بسیار کم خواهد بود.
دیابت
یکی از نشانه های اولیه ی دیابت نوع 1 و 2 تکرر ادرار است چون بدن در تلاش است که گلوکوز اضافه را خارج کند. دیابت به اعصاب کنترل کننده ی مثانه هم آسیب میرساند و کنترل ادرار را با مشکل مواجه میکند.
عارضه دارویی
داروهایی که برای درمان پرفشاری خون استفاده میشوند موجب خارج شدن مایعات اضافی بدن و درنتیجه تکرر ادرار میگردند.
بارداری
تغییرات هورمونی در طول بارداری موجب فشار بر مثانه و تکرر ادرار میشوند. این وضعیت حتی در اوایل بارداری هم اتفاق می افتد.
سکته ی مغزی و دیگر بیماریهای عصبی
آسیب به اعصاب موجب اختلال در عملکرد مثانه از جمله تکرر ادرار و ضرورت در دفع ادرار میشود.
سرطان مثانه
تومورهای خونریزی دهنده در مثانه میتوانند موجب تکرر ادرار شوند.
بیماری ام اس
در حدود 80 درصد این بیماران، تکرر ادرار و اختلال در عملکرد مثانه وجود دارد.
رژیم غذایی
الکل و کافئین بعنوان دیورتیک (ادرار آور) عمل میکنند و موجب تکرر ادرار میشوند. شیرین کننده های مصنوعی و نوشیدنی های قنددار نیز موجب تحریک مثانه و تکرر ادرار خواهند شد.
نحوه تشخیص تکرر ادرار
دکتر شما با ارزیابی علائم و انجام یک معاینه فیزیکی، ادرار شبانه را تشخیص می دهد. روش های زیر در تشخیص مشکل شما کارآمد خواهند بود.
آزمایش ادرار و کشت ادرار: این به ترکیبات مختلف ادرار پی میبرد. کشت ادرار موجب پی بردن به باکتریهای عامل عفونت مجاری ادرار میشود.
سونوگرافی: برای بررسی هر گونه تومور یا ساختارهای غیرطبیعی کلیه و مثانه انجام میشود.
سیستومتری: تستی است که فضای داخل مثانه را اندازه گیری میکند تا مشخص شود که عملکرد مثانه خوب است یا خیر.
سیستوسکوپی: از یک وسیله بنام سیستوسکوپ برای نگاه کردن (توسط دوربین متصل شده در سر آن) به داخل مثانه استفاده میشود.
تستهای عصبی: مانند تصویر برداری و تکنیکهایی مانند EEG و EMG روشهایی هستند که پزشک بااستفاه از آنها به اختلالات عصبی پی میبرد.
درمان تکرر ادرار
روش های زیادی برای درمان این بیماری وجود دارد در ادامه به بررسی چند روش خواهیم پرداخت.
روش اول: نسخه های طب سنتی
نصف لیوان عرق خارشتر با نصف لیوان عرق خارخاسک را ترکیب کنید و تا ۱۴ روز با عسل میل کنید.
روزی یک لیوان عرق بابونه تا ۱۴ روز با عسل میل کنید.
عرق و یا گیاه پونه در درمان تکر ادرار بسیار موثر است.
موقع خواب نصف استکان عرق کرفس مصرف کنید.
بادکش کردن پشت پهلوها یکی دیگر از توصیه های طب سنتی است.
روغن کنجد ارده روی مثانه هر روز بمالید و درتغذیه از روغن کنجد و یا زیتون و یا حیوانی گاوی و یا روغن سیاهدانه استفاده کنید
یک قاشق چایخوری زردچوبه را در یک فنجان شیرداغ حل کرده و پس از اینکه کمی از داغی آن کاسته شد بامقداری عسل شیرین کنید و شبها قبل از خواب میل نمایید.
از ترکیب (۱ واحد سیاه دانه نیم کوب+۳ واحد عسل) روزی ۲ قاشق مرباخوری هر ۱۲ ساعت میل شود.
روش دوم: داروهای ضد تکرر ادرار
داریفناسین به طور خاص برای افرادی که در طی شب بیشتر از دو بار برای ادرار کردن بیدار می شوند، تجویز می شود.
دسموپرسین استات ( نوکتیوا )
ایمی پرامین ( توفرانیل )
میرابگرون ( میربتریک )
اکسی بوتینین ( دیتروپان )
اکسی بوتینین ( اکسی ترول ). اکسی ترول تنها داروی قابل استفاده برای بانوان است.
وسیکیر یا همان سولیفناسین ( وزیکر )
تولترودین( دیتروم LA )
تروسپیوم ( Sanctura XR )
روش چهارم : طب سوزنی
طب سوزنی برای کنترل سندرم هیپوفیز مثانه بسیار مؤثر است. طب سوزنی می تواند مشکلات ادراری را در عرض 24 ساعت کاهش دهد و کیفیت زندگی را در میان افراد مبتلا به مشکلات مثانه بهبود بخشد. طب سوزنی ممکن است در کاهش تعداد دفعات ادرار، فاکتورهای بی اختیاری و بخش های نوتروپی تأثیر بگذارد.
روش پنجم: ورزش کگل
عضلاتی که برای جلوگیری از ادرار استفاده می‌کنید را پیدا کنید.
این عضلات را به مدت سه ثانیه منقبض کنید. سپس سه ثانیه استراحت کنید. در زمان انجام این کار نباید عضلات شکم و ران سفت شوند.
هر هفته یک ثانیه به زمان آن اضافه کنید، تا زمانی که قادر به فشردن عضلات تا 10 ثانیه باشید.
این تمرین را 10 تا 15 بار در هر جلسه تکرار کنید. سعی کنید حداقل روزی سه بار این ورزش را انجام دهید.
در حین ادرار کردن تمرینات کگل را انجام ندهید. انجام آنها هنگام دفع ادرار میتواند به مثانه صدمه بزند.
نتیجه
سبک زندگی سالم مانند حذف مواد غذایی مضر، ورزش روزانه و انجام آزمایشات سالانه میتواند به شما در پیشگیری از مشکلات این چنینی کمک زیادی کند. روش هایی درمانی معرفی شده را فقط تحت نظر متخصص خود انجام دهید. در صورتی که با انجام روش های بالا به نتیجه نرسیدید پزشک جراحی را به عنوان یک گزینه درمانی دیگر مطرح خواهد کرد.