یکی از کار های تکراری و حیاتی بدن تنفس است. با هر تنفس انسان شادابی درونی در خود احساس میکند که به قول ارسطو، تنفس باعث خنک شدن قلب میشود و آتش درونی بدن را خاموش میکند. دو راه بیشتر برای تنفس در انسان وجود ندارد. یکی دهان و دیگری بینی است. هر کدام از این اندام ویژگیهایی دارند و هر کدام در تنفس کاری را انجام می دهند. اما خوب کدام راه بهتر است و مشکلات کمتری را برای انسان به وجود می آورد؟
مشکلات تنفس از راه دهان
- تنفس از راه دهان به طرز ویژه ای احتمال سرفه و آپنه خواب را بالا می برد.
- تنفس دهانی می تواند عاملی برای دهان بد بو باشد زیرا تجمع باکتری ها در دهان افزایش پیدا می کند.
- تنفس دهانی باعث خشکی زبان، دندان و لثه می شود. در نتیجه سطح اسید در دهان باعث پوسیدگی دهان و مشکلات لثه می گردد.
- یکی دیگر از نتایج غیر منتظره تنفس دهان مخصوصاً هنگام خواب، کم آبی است. تا به حال چند بار شده که بعد از تنفس دهانی در خواب با یک دهان خشک از خواب بیدار شده باشید. بعضی از تحقیقات نشان می دهد که تنفس دهانی می تواند با آسم مرتبط باشد.
- ورزشکاران نیز از تنفس دهانی رنج می برند. هنگامی که دم و بازدم از طریق دهان انجام شود، میزان اکسیژن در ریه ها کاهش پیدا می کند.
- بعضی از تحقیقات نشان می دهد که اختلال کم توجهی و بیش فعالی با تنفس دهانی تشدید می شود.
- کودکانی که از طریق دهان نفس می کشند، بیش از بقیه در معرض مشکلات غیر طبیعی ساختار صورت، موقعیت سر و مشکلات تنفسی قرار می گیرند.
فواید مهم دیگر تنفس از راه بینی
تنفس از راه بینی مخصوصاً همراه با مقاومت جریان هوا که برای بیرون دادن نفس از بینی همراه است، باعث می شود تا هوا در ریه ها بیشتر باقی بماند و در نتیجه میزان اکسیژن وارد شده به جریان خون با هر نفس حدود 20 درصد افزایش پیدا می کند.
راه بینی بیش از دهان و گلو برای جذب گرما و رطوبت موجود در هوا طراحی شده است. دمای تنفس می تواند به بیش از 40 درجه فارنهایت از طریق بینی به ریه ها برسد. این موضوع برای هوای سرد بسیار حائز اهمیت است.
تنفس از راه بینی به از بین بردن جرم ها، مواد حساسیت زا و باکتری ها کمک می کند.
نفس کشیدن به صورت منظم از راه بینی هنگام دم و بازدم راحت تر است.
یک تنفس عمیق از راه بینی مغز را تقویت و حافظه را سریع تر می کند. افرادی که از راه بینی نفس بکشند و دم عمیقی داشته باشند طبق تحقیقات توانایی بیشتری در تشخیص سریعتر یک چهره دارند زیرا فعالیت مغز در ناحیه آمیگدال و هیپوکامپوس در زمان دم از راه بینی بسیار بیشتر و بهتر از زمان بازدم است.
زمان وارد شدن هوا به داخل ریه عصب های نواحی دستگاه بویایی، آمیگدال و هیپوکامپوس موجود در سیستم لیمبیک تحریک می شوند. در زمان قرارگیری در یک موقعیت خطرناک تعداد تنفس ها بیشتر شده و این امر تاثیر زیادی در تصمیم گیری و یادآوری و عملکرد سریع تر مغز دارد.
نیتریک اکسید نقش بسیار مهمی در پاسخ سیستم ایمنی ایفا می کند که از راه بینی آزاد می شود و همراه با جریان هوا وارد ریه فرد می شود.
تنفس عمیق از راه بینی نقش موثری در تقویت مغز و حافظه دارد.
تنفس عمیق از راه بینی سبب تمرکز حواس و آرامش ذهن می شود و با هر نفس عمیق ذهن شما آسوده تر می شود.
تنفس عمیق از راه بینی فواید جسمی نیز دارد. در بازدمهای عمیق بدن شل و ریلکس و منبسط می شود.
افرادی که تنفس سطحی دارند و دم و بازدم عمیقی ندارند، طول عمر متوسط و کمی خواهند داشت اما کسانی که تنفس عمیق دارند و تعداد دم و بازدم آنها در یک دقیقه کمتر می شود و در یک دقیقه 16 بار نفس می کشند، عمر بیشتری دارند.
یک نفس عمیق از راه بینی می تواند برای بدن تأثیر بسزایی داشته باشد. پس زمانی که دچار هیجانهای عصبی مانند ترس، اضطراب، خشم، کینه، انتقام و حسادت، بیماری شدید، برای آرام شدن خود نفس عمیق بکشید تا آرام شوید و اضطرابتان کم شود.
بعضی از مشکلات تنفسی از راه دهان، فقط به دلیل عادت فرد است و بعضی از آن ها به دلیل مسدودیت راه بینی است که باید تحت درمان قرار بگیرد.
اگر احساس می کنید که راه تنفس شما مسدود شده است، حتماً در مورد نگرانی های خود با درمانگر صحبت کنید. او می تواند راه درمانی مناسب را پیش روی شما قرار دهد.
هر مورد بیماری باید جداگانه مورد بررسی قرار بگیرد زیرا ویژگی های هر فرد و مشکلاتش منحصر به فرد است. پزشک می تواند دستورالعمل مناسب در مورد تغذیه، دارو و درمان را در اختیار فرد قرار دهد.