معنی نامهای کهن محلات

وقتی نامهای تیمره و محلات (رستاق انار) را که نامهای معروف منطقه بوده اند، بر مبنای نام قدیم دیگر آنجا یعنی انار بار بسنجیم، در این صورت جزء تی و ت به معنی اوستایی آن مخفی و پوشیده (منظور دانه های پوشیده انار) را خواهد داد و تیمره (منسوب به فراوان دانه پوشیده=انار-یه) و محلات (محل دانه های پوشیده= مرکز انار) معنی خواهند شد. حتی نامهای ساوه (ساو-وه) و طبس (تاو-بس یا تی-بس) به معنی شهر منسوب به انار و پر انار می باشند. اما از توضیحات لغت نامه دهخدا معلوم میشود تی-مره به معنی محل پوشیده از آب مرداب (تی-مُر-آو) معنی می داده است: “تیمره. [ ت َ م ُ رَ ] (اِخ ) تیمرهالکبری و تیمرهالصغری ، دو ده است به اصفهان . (منتهی الارب ). در اصفهان ۶۰ روستای قدیمی غیر از روستاهای جدید وجود داشت و تیمرهالکبری و تیمرهالصغری در شمار آن روستاها ذکر شده است . (از معجم البلدان ). در تاریخ قم چند جای از تیمره (از روستاهای جاست ) نام برده می شود ۞ و مخصوصاً در ص ۷۳ وجه تسمیه ٔ تیمره ٔ صغری و تیمره ٔ کبری را از قول ابن مقفع بیان می کند و با توضیحی که یاقوت در ذیل همین کلمه از قول هیثم بن عدی درباره ٔ وسعت اصفهان میدهد: «… مساحت اصفهان هشتاد فرسخ در هشتاد فرسخ بود.»… بنابراین وجود تیمره ٔ کبری و صغری در اصفهان و قم مباینتی نخواهد داشت : شهر قم را از برای آن قم نام کردند که در ابتدای حال مستنقع میاه بوده است یعنی جای جمع شدن آبها و آب تیمره و انار بدن زمین … جمع می شدو هیچ منفذی و رهگذری نبود. از اطراف تیمره و انار آب می آمد و بدین موضع جمع می شد. (تاریخ قم صص ۲۰-۲۱). تیمره ٔ کبری ، ابن مقفع گوید که آن را به تیمر اکبرین خراسان نام نهاده اند. تیمره ٔ صغری ، به تیمر اصغربن خراسان نام کرده اند و گویند این هر دو تیمره جای جمع شدن آب رودخانه ها بوده است … (تاریخ قم ص ۷۳).”