معنی نام آچاچی
نام روستای آچاچی به صورت هئچوجی در لغت اوستایی (مادی)به معنی محل پل می باشد. کلمه فارسی و آذری هاچه (هاچا)به معنی چوب دو شاخه تکیه گاهی از همین ریشه می باشد. نظری که آچاچی را با محل هاچه شکل محل اتصال دو رودخانه آچاچی ربط میدهد به بیراهه رفتن است. لابد پلی بر روی این روخانه ها بوده است و قریه بدان سبب آچاجی یعنی محل پل خوانده شده است.
رودخانه قزل اوزن که از کوههای چهل چشمه کردستان سرچشمه می گیرد پس از عبور از بیجار و ورود به جلگه خمسه و جذب چند شعبه کوچک در این منطقه در نزدیکی روستاهای رجیین و قیطول زنجان چایی را همسفر خود نموده و به مسیر خود ادامه میدهد تا اینکه دل قافلانکوه را شکافته و متوجه آچاچی می شود این رودخانه همه ساله در فصل بهار طغیان می کند و بعضی سالها تا کودکی معصوم را در کام خود نگرفته و خانواده ای را داغدار نکند فروکش نمی کند .
قزل اوزن پس از سیراب نمودن اراضی مسیر خود اندکی پایین تر ازآچاچی با رود شهیرچایی یا میانه چایی ملاقات میکند این روستا در وسط دو رود خانه موضع گرفته است و به علت اینکه محل تلاقی دو رودخانه فوق الذکر به شکل” y ” می باشد و در اصطلاح ترکی به این شکل هاچا گفته می شود به هاچاچای یا هاچاچی و در زبان فارسی به آچاچی موسوم شده است.
لینک عکس : http://docs.google.com/File?id=dcqjzttq_276dm427jf9_b
چنانچه در عکس نیز مشاهده میشود نظریه اصطلاح ترکی هاچاچای محل دو رودخانه صحیح و نظر نویسنده متعصب پان کورد فراری “لابد پلی بر روی این روخانه ها بوده است و قریه بدان سبب آچاجی یعنی محل پل خوانده شده است” به بیراهه رفتن است.
[پاسخ]
جواد کهلان مفرد پاسخ در تاريخ بهمن ۴ام, ۱۳۹۰ ۸:۱۶ ب.ظ:
نحوه صحبت اهانت آمیز شما نشانه پان ترکیسم شدید و ضد کُرد بودن شدید است و شاید نشانه جوانی. من پان تمامی ملیتهای ایرانم. هاچا صرفاً در ترکی آذری در مورد چوب تکیه گاهی به کار میرود ظاهراً نه در مورد مثلاً محل اتصال رودخانه ها گرچه می تواند استثناء باشد . خصوصاً محل اتصالی که اکنون در این مورد نسبتاً از قصبه هم به دور است. در فرهنگ لغت ترکی عثمانی کلمه هاچا وجود خارجی ندارد. لذا آن از زبانهای قدیم ایرانی و از همان کلمه هئچو به زبان ترکی آذری به ارث رسیده است. کلمه ارمنی خاچ هم که در زبان ترکی عثمانی باقی مانده و به معنی صلیب به کار می رود از همان ریشه کلمه اوستایی هئچو است و شکل ارمنی آن. آموزه های عامیانه زهتابی را ول کنید. من بارها که آن کتاب حجیم وی را نگاه میکنم؛ محض رضای خدا نظر یا سند درستی را نمی بینم. جز همان تصاویر اشیاء باستانی که از منابع روسی و آذربایجانی گرفته است. مثلاً ایشان به تفصیل از ملکه ای به نام ناوار به عنوان ملکه ای کوتی یاد میکند که با حمورابی نبرد کرده است. در حالی که اگر حواشی تاریخ ماد را دقیق میدید آنجا وی الهه کاسی کوهستان شمالی معرفی شده است.
[پاسخ]
باتشکر از مدیر وب سایت جناب آقای انی کاظمی
جناب آقای جواد کهلان مفرد بنده نیز با نظر آقا یا خانم اوش کایالی موافقم چون عکس لینک شده نیز مطلب وی را اثبات میکند.
بنده متولد تهرانم ولی اصالتاً میانه ای (قره چمنی) هستم و معمولاً عیدها و ایام تعطیل به آذربایجان سفر می کنیم و نوشته اوش کایالی را از زبان پدرم نیز شنیده بودم .
من کتاب زهتابی را ندیده ام ولی پدرم آدم عامی و بی سوادی نیست.
لطفاً مغلطه نکنید و مردم را به اشتباه نیاندازید تعجب می کنم هر کس حرف مستند و منطقی میزند میشود پان ترک !!!!
ولی به عقیده خودم آچ (به معنی بازکردن که کلمه آچار نیز از آن واژه گرفته شده) + آچی (از کلمه آچیخ یعنی باز شده) یعنی باز بازشده که جای مطالعه و کنکاش بسیار دارد.
ولی جناب مفرد تعصب در حوزه تاریخ پسندیده نیست و اما در خصوص محل اتصال رودخانه ها شاید شما نمی دانید بستر رودخانه ها می تواند به وسیله طبیعی یا غیر طبیعی عوض شود.
از آقا یا خانم اوش کایالی نیز به خاطر دیدگاهشان که بسیار آموزنده بود متشکرم.
موفق باشید.
[پاسخ]
جواد کهلان مفرد پاسخ در تاريخ بهمن ۵ام, ۱۳۹۰ ۸:۰۴ ق.ظ:
در تأیید گفته شما در باب آذری بودن شکل کنونی نام آچاچی (نه تأیید فحاشی های اوش کایالی) اکنون فکر میکنم؛ احتمال زیادی دارد آچاچی از تلخیص هاچا چای عاید شده باشد که به لغت آذری یعنی دارای دو رودخانه که در محل تلاقی هاچه شکل به هم می رسند. در این صورت این فرم از عهد بسیار کهن نیست. ولی موقعیت روستا بیانگر آن است که آنجا از عهد دیرین مسکون بوده است. از آنجاییکه اسمهای کهن به آذری ترجمه یا تغییر شکل داده شده اند؛ لذا این سؤال پیش می آید هیئت فعلی ترجمه و تغییر کدام نام باستانی می باشد. اینجاست که نام هئچو-جی اوستایی و خاچه جی پهلوی مطرح میشوند که جزء اولشان هیئت اصلی کلمه هاچه (خاچه ارمنی و پهلوی، هاچای آذری) و جزء دومشان به معنی جا است. هئچو اوستایی الزاماً به معنی پل نیست به معنی پایه هاچه شکل هم می باشد که برای تکیه گاه ساقه درختان و پایه پلها بکار میرفته است.
قبلا نظیر اوچ کایالی از جبهه پان ایرانیستهای افراطی گیر داده بود و از دستم به سایتها شکایت کرده بود. حالا این یکی از این یکی جبهه پیدا شده به جای شکایت، هجو میگوید و فحاشی می نماید و هموطنان کُرد را به انسانیت قبول ندارد یا به برابری حقوق انسانی بین ترک و کُرد قایل نیست.
[پاسخ]
نادر صلاحی پورسوخلو پاسخ در تاريخ بهمن ۷ام, ۱۳۹۰ ۱۱:۵۱ ق.ظ:
با عرض سلام و درود
استاد عزیز
لطفاً راهنمایی کنید ما چگونه می توانیم زبان پهلوی= اوستایی= مادی را یاد بگیریم چون یکی از دوستان می گفتند “کلماتی در ساختارشان یکی از حروف «گچ-پژ» باشد فارسی نیستند و تمام کلماتی در ساختارشان یکی از حروف «هاء هوّز، حاء حطّی» بیاید فارسی نیستند”
در ضمن جهت ارتقاء اطلاعات بنده بفرمائید آیا ارمنی=پهلوی می باشد یا تفاوت دارد؟
من نوشته های اوش کایالی را چند بار خواندم فحاشی ندیدم اما استاد ، ما یادمان نمیرود شما نیز یادتان نرود در بمباران شیمیایی سردشت ، سر به داران غیور لشگر عاشورای آذربایجان ماسک های خود را درآورده و بر صورت کودکان معصوم کرد میگذاشتند نه اوش کایالی نه هیچ ترک آذری دیگری فکر نمی کنم این گفته شما :”هموطنان کُرد را به انسانیت قبول ندارد یا به برابری حقوق انسانی بین ترک و کُرد قایل نیست” را قبول داشته باشد.
لطفاً انصاف را رعایت کنیم و جهت همبستگی ملی تلاش کنیم .
همه ترکان آذری از عهد بسیار کهن ساکن آذربایجان بوده اند لا اقل من را با دلایل بسیار قانع کرده اند .
با تشکر موفق باشید.
[پاسخ]
جواد کهلان مفرد پاسخ در تاريخ بهمن ۷ام, ۱۳۹۰ ۱۲:۳۶ ب.ظ:
زبان ارمنی از لحاظ ریشه لغات یک ثلث ایرانی-سکایی و یک ثلث یونانی و یک ثلث بومی است که رنگ و لعاب ارمنی گرفته اند. سوای آن پارتی های پهلوی زبان تا دوره اعراب و حتی پس از آن در ارمنستان حاکم بوده اند و لغات از زبانشان در ارمنی باقی مانده است.برای استفاده از لغات پهلوی و اوستایی فرهنگ لغات پهلوی بهرام فره وشی و فرهنگ لغات اوستایی احسان بهرامی را می توانید تهیه بفرمائید. زبان آذری (اوتی) در عهد مادها با مادیای اسکیتی به اران آمد و در عهد اسلام به خصوص در عهد ابومنصور روادی و گرگریان حکومت وی به آذربایجان رسید. پیشتر زبان آذربایجان مادی (اوستایی) و بعد پهلوی بود و زبان آذری جایگزین زبان پهلوی معرب آن یعنی زبان نیمه پهلوی و نیمه عربی شد. زبان آذری همین ترکی ارانی (اوتی) بوده است. خیلی ها باور غلطی دارند که زبان آذری جغرافی نویسان قدیم عهد اسلامی را همان زبان پهلوی قدیم آذربایجان به شمار می آورند. اشتباهشان از آنجا ناشی میشود که کلمه آذری را مأخوذ از نام آذربایجان می دانند که در آن کلمه آذر مستتر است، در صورتی آن ترجمه نامهای اوتی (به ترکی یعنی آذری) و ارانی (به کردی یعنی آذری) و آلوانی (آلبانی، به پهلوی یعنی منسوب به آلوو= آذری) است و زبان پیشین آذربایجان را نه آذری بلکه پهلوی می خوانده اند. در کتاب پهلوی شهرستانهای ایران نام اران (سرزمین آتش) را شهرستان آتورپاتکان (آذربایجان) در سمت ولایت آتورپاتکان (آذربایجان) نامیده اند. کتاب ده ده قورقود کتاب ملی اوتیان (آذری ها) بوده است.