آشنایی با روستای شگفت انگیز ماخونیک

اگر خواهان اضافه کردن یا حذف اطلاعات خود در مطالب هستید، به آیدی @Tarikhemaadmin در تلگرام پیام بدید.
لطفا جهت پرسیدن آدرس و سوالات نامربوط پیام ندید. ما فقط آدرس‌ و شماره تماس‌ها را قرار میدیم که در پایین قرار گرفته.

ماخونیک روستایی است که در دهستان دُرُح بخش مرکزی شهرستان سربیشه استان خراسان جنوبی واقع شده است. این روستای از روستاهای شگفت انگیز جهان به حساب می آید
ماخونیک؛ به سرزمین لی لی پوت های ایران شهرت دارد و به دلیل معماری، آداب و رسوم و فرهنگ خاص مردمانش به عنوان یکی از هفت روستای شگفت انگیز جهان معروف است و این روزها چشم انتظار مسافران نوروزی است.

ماخونیک روستایی است که در کوه هایی بدون علف در ناحیه ای دور از دسترس و جایی که می شود قرن ها بدون دیده شدن زندگی کرد و از نظر ها ناپدید ماند محصور شده است.

سرزمین لی لی پوت

روستای ماخونیک کجاست؟
در گذشته این روستا هیچ راه دسترسی نداشت و در سال های اخیر برای دسترسی به این روستا قسمتی از کوه را شکاف داده تا جاده ای برای روستا بسازند.
مهمترین ویژگی روستای ماخونیک بافت قدیم روستا است که در بافت قدیم خانه های محقر خشتی گلی بدون حیاط و ایوان و پنجره و کیپ تا کیپ هم ساخته شده اند که هنوز بعد از گذشت سال ها برخی از اهالی این روستا در این خانه ها زندگی می کنند.

یکی از عمده نشانه های فرهنگی روستای ماخونیک مسکن است که در نوع خود جالب و قابل توجه است چرا که بافت مسکونی روستا در دامنه تپه و خانه ها به طور فشرده به هم و در گودی زمین ساخته شده اند، کف خانه حدود یک متر از سطح زمین پایین تر است و دارای یک درب کوتاه از تنه درختان است باید برای رفتن به داخل خانه دولا شده و به زحمت خود را داخل خانه کرد واغلب یکی دو پله درگاهی را به کف خانه متصل می کنند.

منطقه ماخونیک متشکل از ۱۲ آبادی است که روستای ماخونیک بزرگ ترین آن ها محسوب می شود و این روستا شامل ماخونیک، کفاز، چاپنسر، توتک، سفال بند، سولابست، لجونگ (سفلی و علیا)، کلاته بلوچ، دامدامه و میش نو، خارستو و جلارو است.

روستای شگفت انگیز

ماخونیک سرزمین لی لی پوت های ایران
ماخونیک به سرزمین لی لی پوتی های ایران شهرت دارد زیرا در این روستا سبک زندگی مردمش، معماری خانه ها، آداب و رسوم و باورهای عجیب و غریب و انزوای چندصد ساله اش آن را به یکی از هفت روستای شگفت انگیز جهان مبدل کرده است.

در روستای ماخونیک مردم تا ۳۰ تا ۴۰ سال پیش به ابتدایی ترین شکل ممکن و به دور از کوچک ترین تکنولوژی و با اعتقادات بسیار عجیب خود زندگی می کردند.

یکی از نقاط دیدنی روستای ماخونیک برج سنگی آن است که این برج در طبقات بالای روستا ساخته شده به طوری که به اطراف روستا اشراف داشته، از این برج جهت دیده بانی استفاده می کردند تا در صورت حمله احتمالی دشمن، به همه اهالی روستا اطلاع دهند.

کوچه های بافت قدیم روستای ماخونیک خیلی باریک است و تنها انسان به تنهایی می تواند از کوچه ها عبور کند و تا سال های قبل تنها منبع غذایی مردم این روستا شلغم و چغندری بوده که در اطراف روستا کاشت می شده و به شکل آب پز طبخ می کردند گاهی هم با آرد مخلوط و چیزی شبیه آش درست می کردند که در اصطلاح محلی به آن پختک می گویند.

به جز درخت عناب درخت دیگری در ماخونیک کشت نمی شود

در روستای ماخونیک غیر از درخت عناب درختی دیگری کشت نمی شود و در اطراف روستا باغچه های ریز و درشتی در گذشته ایجاد شده که در گذشته در آن ها محصولاتی چون گندم و جو، علوفه، و چغندر و شلغم نیز کاشت می کردند وی در حال حاضر بیش تر سیر کاشت می شود.

دست نخورده باقی ماندن اکثر آداب و رسوم مردم ماخونیک

در روستای ماخونیک آداب و رسوم ساکنان روستا از نحوه قضاوت تا شیوه کشاورزی و از چگونگی تقسیم ارث تا بازی ها همگی از گذشته های دور جریان داشته و اغلب آن ها دست نخورده باقی مانده است.

مردم ماخونیک تا ۵۰ سال پیش، چای نمی نوشیدند، شکار نمی کردند و اصلاً گوشت هم نمی خوردند و هنوز سیگار نمی کشند مردم ماخونیک این قبیل کار ها را گناه می دانستند، ورود تلویزیون به این روستا به معنای ورود شیطان بود و اهالی تا چند سال پیش به تلویزیون می گفتند شیطان، آن ها هرگز اجازه نمی دادند کودکان پای صفحه تلویزیون بنشینند و جادو شوند.

چیزی که در نگاه اول در روستای ماخونیک خراسان جنوبی توجه گردشگران را به خود جلب و بیشتر از هرچیزی آن ها را شگفت زده می کند سبک معماری خانه های این روستا است چرا که خانه های ماخونیک بسیار کوچک و هرکدام حاوی یک اتاق ۱۰ یا ۱۲ متری هستند که با سنگ و خاک ساخته شده و سقف آن با شاخ و برگ درختان پوشیده شده و این خانه ها اغلب به جز یک در ورودی کوتاه هیچ منفذی رو به بیرون ندارند.

فاصله خانه ها در روستای ماخونیک از هم بسیار کم و بعضی به شکل طبقاتی و پلکانی ساخته شده اند که به نظر می رسد برای حفظ امنیت مردم منطقه اینگونه معماری رواج بوده است.

همچنین به نظر می رسد علت این سبک معماری، نبود امکانات و مصالح ساختمانی بوده و اینکه با این شیوه علاوه بر ایجاد امنیت، از ائتلاف گرما و سرما در زمستان و تابستان جلوگیری شده است.

روستای ماخونیک

قدمت ۳۰۰ ساله روستای ماخونیک
اسناد تاریخی این منطقه نشان می دهد که روستای ماخونیک بیش از ۳۰۰ سال قدمت دارد و آنچه اهالی این روستا بر سر زبان دارند در خاطرات خود از شاهان دوران صفوی نیز یاد می کنند.

نخستین مدرسه ابتدایی در روستای ماخونیک از سال ۱۳۶۶ تاسیس شده است و تا آن زمان هیچ یک از ماخونیکی ها برای درس خواندن به سایر روستا ها نرفته و بیشتر در مکتب سواد می آموختند و تا سال ۱۳۷۹ هیچ یک از دانش آموزان برای گذراندن دوره های تحصیلی بالا تر از ماخونیک خارج نشده اند تا اینکه در سال ۱۳۷۹ دوره راهنمایی در یکی از کلاس های ابتدایی برگزار شده است.

در روستای ماخونیک اقتصاد، مسائل مذهبی و شرایط اقلیمی شکل دهنده ظاهر روستا است و مسکن روستا از خوراک، پوشاک و حتی بسیاری از نشانه های دیگر روستا ها جالب تر است و احتیاج به پژوهش بیشتری دارد.

طراحی لباس مردمان ماخونیکی متفاوت بوده است

طراحی لباس های زنان و مردان ماخونیکی در گذشته خیلی متفاوت بوده که امروز نیز برخی اهالی روستا نوع لباس خاص خودشان را می پوشند اما نسل جدید در زمینه پوشیدن لباس تغییر فرهنگ داده اند.

جنس لباس اهالی روستای ماخونیک در گذشته از کرباس بوده است و از حدود ۲۰ سال قبل دیگر کرباس در این روستا بافت نمی شود و برای تهیه لباس به شهر مراجعه می کنند و هنوز عده ای از اهالی لباس هایی از جنس کرباس دارند که می پوشند.

ماخونیک در ۳۰ سال گذشته هیچ راه ارتباطی نداشته است، گفت:مردمان این روستا در گذشته با دنیای بیرون خود کمتر تعامل داشته اند.

متدوال ترین غذاهای اهالی روستا کشک، قلور، کورگی و کاچی است که در این میان کاچی از مهم ترین و متداول ترین غذاهای این منطقه است که بیشتر از شغلم درست می شود.

منبع : نمناک