ریشه و داستان ضرب المثل خرج اتینا کردن

و حال داستان ضرب المثل :

هرگاه کسی پولی را که باید صرف مخارج لازم و ضروری شود در راه بیهوده و طریق غیر عادلانه خرج کند ، با استفاده از ضرب المثل بالا می گویند : فلانی همه را خرج اتینا کرد ، یعنی نفله کرد و روی اصل جهالت و جوانی به مخارج غیر لازم رسانید .

آورده اند که…

اتینا حشرات خرد و به کنایه به آدمهای فرومایه می گویند .

شادروان امیر قلی امینی می نویسد : سابقاً مطربها در مجالس عروسی و امثال آن پس از آنکه یک دور می رقصیدند در مقابل هر یک از میهمانها می نشستند و پس از چندی سر و کله آمدن و عشوه گری کردن زنگی را که در شست یا یک نعلبکی را که در دهان داشتند جلو می برند و او به همت خود یا سکه ای زر یا سکه سکه ای نقره در زنگ یا نعلبکی او می ریخت و در حقیقت پولی مفت و رایگان را از دست می داد ، به همین مناسبت به خرجهای بیهوده و بی مصرف عنوان خرج اتینا دادند و آن جزء اصطلاحات مثلی قرار گرفت.

اتینا در اصل اطیناست که در تلفظ عوام بدین صورت درآمده است و راجع به مورد استعمال این واژه باید دانست که سابقاً پس از دریافت شاد باش یکی از مطربان با بانگ بلند اعلام می داشت ، اعطینا یعنی مرحمت کردند ، این توصیف معلوم کردید که واژه اتینا از فعل عربی اعطینا می باشد و در آن روزگار که زبان عربی ، بیشتر از امروز در کشور ایران رواج داشت بر سر زبانها افتاده و به صورت ضرب المثل درآمده است .

منبع: vista.ir – جدولیاب