آیا کسانی که در قبر گذاشته نمی شوند عذاب می شوند؟

عذاب قبر جسمانى و روحانى است؛ ولى جسم و بدنِ برزخى معذّب است. البته بدن مادى و دنیایى نیز از عذاب یا ثواب روح، تأثیرپذیر خواهد بود.
توضیح مطلب با توجه به دو نکته روشن مى‏شود:
T}یکم. {Tروح انسان پس از مرگ و انقطاع از بدن مادى، خود را با بدن برزخى و قالب مثالى مى‏یابد و مى‏بیند. در واقع، روح آدمى با رفتن از حیات دنیوى به حیات برزخى، بدن مادى خود را رها کرده و با بدن مثالى خود متحد مى‏گردد. این بدن متناسب با نظام برزخى بوده، اتحادش با روح، قوى‏تر از اتحاد آن با بدن مادى در زندگى دنیوى است. قالب مثالى موجود در خواب، مى‏تواند ما را به بدن برزخى تا حدودى هدایت کند؛ چرا که هنگام خواب -که تعلق روح به بدن مادى تا اندازه‏اى کم مى‏شود و از حدود مادى تا اندازه‏اى آزاد مى‏گرددروح خود را با یک نوع تن مثالى و با بدنى شبیه بدن مادى و دنیوى، مى‏بیند. این دلیل روشنى است که روح انسان، در صورت عدم تعلّق به بدن مادى یا تعلق کمتر، قدرت تمثّل به بدن مثالى را دارد. انسان در هنگام خواب دیدن، خودش را با همان بدن و شکل و تصویر مى‏بیند. این امر نشانگر وجود بدن مثالى و قالب برزخى است که با انتقال روح از این عالم مادى به نظام برزخى به وجود نیامده است؛ بلکه قبلاً هم در آن نظام وجود داشته، ولى ما از آن محجوب بوده‏ایم و اگر این حجاب (تعلّق و توجه به نظام مادى و مادیات) را کنار زنیم، هم اکنون نیز خود را در آن قالب مثالى متمثّل مى‏بینیم؛ چنان‏که درخواب در حالى که بدن مادى ما در رختخواب افتاده و در حال آرامش است، خود را با بدنى مشابه با این بدن یافته و سیرها، حرکت‏ها، فهم‏ها، دیدنى‏ها، شنیدنى‏ها، خوردنى‏ها و خواستن‏ها با آن داریم V}نگا: محمد شجاعى، خواب و نشان‏هاى آن، صص ۵۸-۶۲.{V.
گفتنى است از نظر روایات، وجود بدن برزخى امرى مسلم و قطعى است؛ چنان که امام صادق‏علیه السلام فرمود: «اما در بدن‏هایى شبیه بدن‏هاى دنیوى آنان است» V}بحارالانوار، ج ۶، ص ۲۶۸، ح ۱۱۹.{V. این روایت بیانگر وجود بدن برزخى و مثالى در عالم برزخ است.
T}دوم. {Tمیان قبر برزخى و قبر خاکى، ارتباط خاصى حاکم است؛ یعنى، میان روح انسان در برزخ و بدن مادى او در قبر خاکى، ارتباط وجود دارد و این، در اصل از ارتباط روح و بدن مادى -که در طول زندگى دنیوى با یکدیگر یک نوع اتحاد داشته‏اند سرچشمه مى‏گیرد. این ارتباط با قطع تعلق روح از بدن، پس از مرگ به کلى از میان نمى‏رود؛ بلکه یک نوع ارتباط در حد پایین‏ترى، میان روح برزخى و بدن خاکى و مادى وجود دارد. البته نه در حد و اندازه‏اى که در زندگى دنیوى و در دوران تعلق روح به بدن بود و نه با آن کیفیت و کمیت؛ بلکه در میزانى ضعیف‏تر و با کیفیتى دیگر. از همین رو قبر خاکى با قبر و عالم برزخى روح، ارتباطى دارد که در نقاط دیگر این ارتباط را ندارد و به همین جهت است که به رغم حضور روح در عالمى فوق ماده و زمان و مکان (برزخ)، توجه خاصى به بدن مادى و نقطه‏اى دارد که بدن خاکى در آن هست. براساس همین ارتباط میان قبر برزخى و قبر خاکى است که دستورها و احکام خاصى در باب قبر خاکى، تشییع جنازه، کفن و دفن، حرمت قبور، استحباب زیارت قبور، دعا، طلب رحمت و مغفرت بر سر قبور و نظایر آنها در شریعت اسلامى وجود دارد.