تاریخچه خانه کعبه و تاریخچه مسجدالاقصی چیست؟

کعبه در قرآن سه نام دارد: ۱) کعبه: در وجه این تسمیه گویند. که این نام دلالت بر برجستگى و علو مى‏کند. به برآمدگى روى پا نیز «کعب»گویند زیرا بر مچ پا علو و اشراف دارد و چون این خانه شریف ترین خانه‏ها بر روى زمین است کعبه نام گرفت. ۲) مسجد الحرام: به نظر برخى مانند قتاده مقصود از مسجدالحرام حرم است که بر مسجد احاطه دارد(تفسیرکشاف ج۲ ص۴۳۷ و تفسیر فخر رازى ج۲۰ ص۱۴۶) . ۳) بیت‏العتیق: وجه تسمیه آن این است که «عتق»به معناى آزاد و رها ساختن است و خداوند این خانه را از قیدتملک هر آفریده‏اى رها ساخته‏است . نیز مى‏گویند: این خانه عتیق خوانده مى‏شود از آن رو که خداى تعالى زائران آنرا از آتش دوزخ رها و آزاد ساخته است. در بعضى از روایات آمده است که چون آدم به زمین فرود آمداز وحشت شکایت کرد خداى تعالى او را به ساختنکعبه و طواف آن فرمان داد و تا روزگار نوح(ع) آن خانه بر جاى بود وهنگامى که پروردگار جهان طوفان فرستاد خانه راتا آسمان هفتم بالا برد و در مقابل موضع کعبه قرار داد و فرشتگان کنار آن خانه به عبادت مى‏پرداختند و هر روز هفتادهزار فرشته بر آن در مى‏آورند. بعد از طوفان موضع کعبه ویران شد و پنهان ماند تا خداى سبحان جبرئیل را به سوىابراهیم(ع) فرستاد و او را به جاى آن. راهنمائى کرد و فرمان داد تا آن خانه را بنا کند.(تاریخ مکه دکتر محمد هادىامینى ترجمه مهدى آخوندى ص۱۷). در سال ۱۰۳۹ ه . ق . بناى کعبه بر اثر سیل ویران و در سال ۱۰۴۰ توسطسلطان مراد تجدید بنا گردید. تاریخ تجدید بناى کعبه در ضمن اشعارى چنین آمده: «کعبه درخشان و تابان را ده نفر بناکرده‏اند که نام آنان چنین است: فرشتگان الهى آدم و فرزندانش ابراهیم خلیل عمالقه جرهم قصى ابن زبیر حجاج وآخرین آنان از عثمانیان مراد است» (همان مدرک ها ص۱۱۲) لیکن مدارک تاریخى دیگرى تجدید بناى آن را به فقیهشهید میرزین العابدین حسینى کاشانى منسوب مى‏دانند. توضیج بیشتر: کعبه در طول تاریخ بارها دچار آسیب شده و از نو ساخته شده است. اولین کسی که کعبه را ساخت حضرت آدم بود. پس از حضرت آدم توسط پسر حضرت آدم شیث مرمت شد. پس از سال ها کعبه تخریب شد و حضرت ابراهیم آن را از نو ساخت. پس از آن کعبه آسیب دید و قصی بن کلاب جد چهارم پیامبر آن را تعمیر کرد. در آن زمان که پیامبر اسلام ۳۵ سال داشتند، کعبه را سیل از بین برد و دوباره از نوساخته شد و پیامبر اسلام حجرالاسود را نصب کرد. در سال ۶۳ در اثر حمله نیروهای یزیدی کعبه آسیب دید و در سال ۶۴ خرابی ها و آسیب های رسیده به کعبه را تعمیر کردند. در سال ۷۳ هجری قمری در زمان حجاج در پی حمله نیروهای حجاج برای سرکوبی عبدالله بن زبیر کعبه تخریب شد و به دستور عبدالملک کعبه از نو ساخته شد و حجرالاسود را امام سجاد(ع) نصب کرد (حجر الاسود، نوشته میرزا محمد کاظمینی، ص ۵۱ به بعد). در این تحولات و تخریب ها حجرالاسود و مقام ابراهیم را حفظ می کردند و اگر گم می شدند آنها را پیدا می کردند وگرنه مصالح ساختمانی معمولی کعبه بارها عوض شده است. برای آگاهی بیشتر ر.ک: آثار اسلامی مکه و مدینه، جعفریان.