شیرینی های سنتی استان ایلام کدامند؟

نان ساجی (نان محلی)
طبق فرهنگ غذایی مردم کشور ایران، حضور همیشگی نان در سفره‌های خانوار، به دلیل برکت و رحمتی است که این ماده‌ی غذایی همراه خود خواهد آورد. حرمتی ستودنی که با در نظر گرفتن ارزش غذایی آن، دو چندان جلوه می‌کند. تنوع شگفت‌انگیزی از نان‌های محلی و بومی در سراسر کشور به چشم می‌خورد که در نوع خود قابل ستایش است. در استان ایلام نیز همانند تمامی مناطق کشور، عطر نان‌های محلی و سنتی، هوش از سر هر غذادوست و علاقه‌مند به خوراکی‌های اصیل ایرانی خواهد برد. نان ساجی که به نان محلی نیز شهرت دارد، یکی از خوشمزه‌ترین و خوش‌عطرترین نان‌هایی است که توسط بانوان و مادران هنرمند این خطه از کشور تهیه و مورد استفاده‌ی مردم قرار می‌گیرد. آن‌ها با ترکیب موادی همچون آرد، نمک، آب و مایه خمیر، خمیری نرم و لطیف بدست آورده و با قرار دادن روی وسیله‌ای به نام ساج (نوعی تنور)، به طبخ آن می‌پردازند. به همین دلیل است که این نان محلی، به نان ساجی شهرت یافته است.

نان گرده
استفاده از ساج و خاکستر، از جمله وسایل مهم و ضروری برای تهیه‌ی انواع نان‌ها و شیرینی‌های محلی و بومی استان‌ ایلام و سایر مناطق کشور به شمار می‌آید که طعم و عطر دلپسند و منحصر به فردی را به تمامی خوراکی‌های لذیذ و خوش‌عطر اصیل ایرانی می‌بخشد. نان گرده نیز از دیگر نان‌های سنتی استان ایلام است که معمولا یار شب‌های یلدای مردم این سرزمین بوده و در کنار اناردان و خوراکی‌های مختص این شب باستانی و خاطره‌انگیز، مورد استفاده خانواده‌های ایلامی قرار می‌گیرد. بانوان و مادران کدبانوی این خطه از کشور با استفاده از مواد اولیه‌ی شیر، آب، شکر و زردچوبه به تهیه‌ی خمیر مورد نظر پرداخته و با قرار دادن روی زغال (زمانی که خاکستر روی زغال‌های سرخ شده از آتش قرار گرفت، با دمیدن به سمت آن، خاکسترها را پاک کرده تا خمیر را روی زغال‌ها قرار دهند)، نان گرده‌ی مخصوص ایلام را تهیه می‌کنند. از نکات جالب در مورد این خوراکی بومی، افسانه‌ای است که نسل به نسل به مردم عصر حاضر منتقل شده است. آن‌ها خرمهره‌ای را داخل یکی از چونه‌های خمیر تهیه شده قرار می‌دهند و بر این باورند که برکت، نعمت و خوش‌شانسی از آن کسی است که نان خرمهره‌دار را میل کند.