دندان آبسه شده یک مجموعه از چرک است که در نتیجه‌ی عفونت باکتریایی می‌تواند در قسمت‌های مختلف دندان ایجاد شود و بعضی اوقات آبسه‌ی دندان نامیده می‌شود. دندان آبسه شده باعث درد متوسط تا شدید می‌شود که بعضی اوقات می‌تواند تا گوش یا گردن شما نیز گسترش پیدا کند.
بدون درمان، دندان آبسه شده و درمان عفونت لثه‌ای که ایجاد شده، ممکن است به یک وضعیت جدی و تهدیدکننده‌ی زندگی تبدیل شود. در ادامه در مورد انواع مختلف و چگونگی تشخیص آنها اطلاعات بیشتری را ارائه می‌دهیم.
آبسه دندان چند نوع است؟
انواع مختلف آبسه‌های دندان بستگی به مکان آن دارند.
سه نوع متداول عبارتند از
آبسه پری آپیکال: این آبسه در نوک ریشه‌ی دندان رخ می‌دهد.
آبسه پریو دنتال: این آبسه روی لثه در کنار ریشه‌ی دندان رخ می‌دهد. همچنین ممکن است به بافت و استخوان اطراف آن گسترش یابد.
آبسه لثه: این آبسه روی لثه رخ می‌دهد.
گسترش عفونت دندان در سایر نقاط بدن به ندرت رخ می‌دهد. اما اگر این اتفاق بیفتد، عواقب آن می‌تواند شدید باشد.
علائم زیر می‌توانند نشان دهنده‌ی عفونت دندان در قسمت دیگری از بدن باشند. شخصی که به عفونت دندان مبتلا شده و هریک از این علائم را دارد باید فورأ به پزشک مراجعه کند:
· درد زبان و دهان
· ورم صورت، گردن و گونه‌ها
· احساس خارش یا سوزش روی پوست
· حالت تهوع
· استفراغ
· تب
· سردرد شدید
· دو بینی یا از دست دادن بینایی
· افتادگی پلک‌ها
· مشکل تنفسی
· گیجی
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
فرد باید با بروز اولین علامت عفونت دندان، به کلینیک دندانپزشک مراجعه کند. درمان زودرس به جلوگیری از شیوع عفونت در سایر بافت‌ها کمک می‌کند.
عفونت دندانِ گسترش یافته یک اورژانس پزشکی است. چنین عفونت‌هایی می‌توانند به سرعت گسترده و شدید شوند. عفونت‌های سیستمیک می‌توانند زندگی را تهدید کنند.
فرد باید برای در اسرع وقت با یک دندانپزشک تماس بگیرد تا به او مراجعه کند. اگر دندانپزشکی در دسترس نباشد، فرد باید به اورژانس نزدیکترین بیمارستان خود مراجعه کند.
یک دندانپزشک یا پزشک برای هدف قرار دادن عفونت و جلوگیری از شیوع بیشتر عفونت، روش‌های درمانی را ارائه می‌دهد.
علت آبسه دندان
ورود باکتری‌ها به دندان یا لثه‌ی شما منجر به آبسه‌ی دندان می‌شود. با این حال، نحوه‌ی این اتفاق بستگی به نوع آبسه دارد:
· آبسه‌ی پری آپیکال: باکتری‌ها معمولاً از طریق یک حفره درون دندان‌های شما وارد می‌شوند. پالپ به قسمت نرم و داخلی دندان شما اشاره دارد و از اعصاب، بافت همبند و رگ‌های خونی تشکیل شده است.
· آبسه‌ی پریو دنتال: بیماری لثه معمولاً باعث این نوع آبسه می‌شود، اما همچنین می‌تواند نتیجه ی آسیب دیدگی باشد.
· آبسه‌ی لثه: یک جسم خارجی مثل پوسته‌ی ذرت بو داده یا برس مسواک در لثه‌ی شما گیر کند.
نوع درمانی که فرد برای عفونت دندان دریافت می‌کند به عوامل مختلفی بستگی دارد از جمله:
· محل اولیه‌ی آبسه
· میزان شیوع عفونت
· میزان واکنش سیستم ایمنی بدن به عفونت
درمان‌های احتمالی برای عفونت دندان شامل موارد زیر هستند.
درمان کانال ریشه
درمان ریشه کانال (RCT) ممکن است برای درمان آبسه در اعماق دندان لازم باشد. این روش شامل سوراخ کردن دندان برای از بین بردن چرک انباشته شده و باکتری های موجود در ریشه است.
سپس دندانپزشک این مکان را با ماده‌ای مانند لاستیک بنام گوتا پرکا پر می‌کند. پس از بهبودی دندان، آن را با تاج یا پر کردن (فیلینگ) دائمی ترمیم می‌کنند تا از عفونت‌های بعدی جلوگیری کند.
آپیکواکتومی
بعضی اوقات،RCT برای خلاص شدن از عفونت دندان کافی نیست. در چنین مواردی، دندانپزشک ممکن است روشی بنام آپیکواکتومی یا برداشتن انتهای ریشه را توصیه کند. این روش شامل باز کردن لثه‌ها برای از بین بردن انتهای ریشه‌ی دندان به همراه هر نوع بافت آلوده‌ای است.
آنتی‌بیوتیک‌ها
همچنین ممکن است یک دندانپزشک برای کاهش عفونت و جلوگیری از شیوع آن آنتی‌بیوتیک تجویز کند.
اگر عفونت قبلاً شیوع پیدا کرده باشد، ممکن است فرد نیاز به ادامه‌ی دوره درمان آنتی بیوتیکی خود داشته باشد. از طرف دیگر، ممکن است نیاز به تغییر نوع دیگری از آنتی‌بیوتیک‌ها باشد.
اگر عفونت شدید باشد، ممکن است فرد نیاز داشته باشد که در بیمارستان بماند و از طریق قطره‌ی داخل وریدی آنتی‌بیوتیک دریافت کند.
زه کشی
در موارد خاص، ممکن است لازم باشد چرک مستقیماً از محل عفونت تخلیه شود.
برای مثال، زهکشی ممکن است لازم باشد تا چرک از آبسه پارافارنژال در قسمت پشت دهان خارج شود.
آیا عوارضی وجود دارد؟
مهم است که هر دندان آبسه شده توسط دندانپزشک درمان شود. حتی اگر از قبل پارگی رخ داده باشد، این منطقه باید توسط پزشک معاینه و تمیز شود تا اطمینان حاصل شود که عفونت شیوع نمی‌یابد.
بدون درمان، عفونت می‌تواند به فک و سایر قسمت‌های سر و گردن، از جمله مغز شما گسترش یابد. در موارد نادر، حتی می‌تواند به سپسیس منجر شود. این یک عارضه‌ی خطرناک برای زندگی شما است.
اگر دندان آبسه شده همراه با علائم زیر دارید به بخش اورژانس مراجعه کنید:
· تب شدید
· ورم صورت
· مشکل در بلع
· ضربان قلب سریع
· گیجی
اینها همگی علائم یک عفونت جدی هستند که نیاز به درمان فوری دارند.
نکات زیر باید به کاهش احتمال ایجاد عفونت دندان کمک کنند:
· روزانه دو بار مسواک بزنید و از خمیردندان حاوی فلوراید استفاده کنید.
· از شستشوی دهان یا نوشیدن هر چیزی بلافاصله پس از مسواک زدن خودداری کنید.
· حداقل یک بار در روز از مسواک‌های بین دندانی یا نخ دندان استفاده کنید.
· مصرف غذاها و نوشیدنی قنددار را محدود کنید.
· به طور مرتب به دندانپزشک مراجعه کنید.
اگر عفونت دندان رخ دهد، فوراً باید به دندانپزشک یا پزشک خود مراجعه کنید.