شاید بگویید که اختلالات خواب یک واژه خنده‌دار بوده چراکه مگر خواب چیست که انسان دچار اختلالش شود. ولی باید بدانید که گاهی بسیاری از مشکلات روحی و روانی ما ریشه در همین اختلالات خواب دارند. در این مقاله می‌خواهیم در مورد اختلالات خواب بیشتر بدانید.
اختلالات خواب چیست
اختلالات خواب (Sleep disorder) مانند زیاد یا کم خوابیدن، پریدن از خواب، نرفتن به مرحله خواب عمیق و سخت به خواب رفتن است. این اختلالات می‌تواند ناشی از بیماری‌های روان‌پزشکی مانند اضطراب، بیماری‌های سیستم تنفسی (خرناس)، یا به عنوان نوعی بیماری سالمندان باشد.از مهم‌ترین اختلالات خواب، بی‌خوابی و فلج خواب یا بختک است.
خواب طبیعی
خواب، دو فاز یا مرحله دارد: مرحله حرکات سریع چشم (Rapid Eye Movement) و مرحله بدون حرکات سریع چشم (Non REM). خواب در مرحله REM یا خواب همراه با رؤیا (Dream Sleep)، آن مرحله از خواب است که در آن مغز فعال است؛ NREM مرحله آرام یا پر آسایش خواب است. مراحل خواب از NREM به REM به‌طور پیوسته تکرار می‌شوند. هر چرخه خواب حدود ۹۰ دقیقه به طول می‌انجامد و ۴ تا ۶ بار در طول یک خواب ۷ یا ۸ ساعته تکرار می‌شود.
اختلالات رایج خواب
اختلالات رایج خواب با الگوی خواب غیرطبیعی را بدون توجه به عامل ایجادکننده می‌توان به این شکل تقسیم‌بندی کرد:
عدم توانایی در خوابیدن (بی‌خوابی Insomnia))
اختلال در چرخهٔ خواب و بیداری.
اختلالات مربوط به مراحل خواب یا بیداری نسبی (پاراسومینا Parasomnia))
خواب آلودگی مفرط
اختلالات خواب بر اساس طبقه بندی بین‌المللی به شش دسته اصلی تقسیم می‌شود که عبارت‌اند از:
بی‌خوابی یا اینسومنیا
اختلالات ریتم چرخه خواب‌وبیداری
پرخوابی یا هایپرسومنیا
خواب پریشی یا پاراسومنیا
اختلالات حرکتی مرتبط با خواب
اختلالات تنفسی مرتبط با خواب
تشخیص
جهت بررسی اختلالات خواب می‌توان از تست‌های تشخیصی نظیر پلی سومنوگرافی استفاده نمود. اما برای تشخیص اختلالات خواب در اکثر موارد نیاز به تست‌های اضافه تری وجود ندارد و عموماً بر اساس شرح حال بالینی و یا با استفاده از پرسشنامه‌های مخصوص متناسب با گروه سنی فرد تشخیص داده می‌شود. به‌عنوان‌مثال برای گروه سنی ۱ تا ۵ سال از پرسشنامه خواب کودکان تیساید می‌توان استفاده نمود.
پزشکی خواب
پزشکی خواب (به انگلیسی: Sleep medicine) یک تخصص یا فوق تخصص پزشکی است که به تشخیص و درمان اغتشاشات و اختلالات خواب اختصاص دارد. از اواسط قرن بیستم، تحقیقات منجر به افزایش اطلاعات دربارهٔ خواب شده و به بسیاری از سؤالات مربوط به عملکرد خواب و بیداری پاسخ داده‌است.
این رشته به سرعت در حال تحول است و در برخی کشورها به یک فوق تخصص پزشکی تبدیل شده‌است. به پزشکی خواب دندان نیز در برخی از کشورها مجوز صدور بورد تخصصی اعطا شده‌است.
نخستین کلینیک‌های خواب در ایالات متحده در دهه ۱۹۷۰ توسط پزشکان و تکنسین‌های علاقه‌مند تأسیس شد. مطالعه، تشخیص و درمان وقفه تنفسی در خواب از اولین وظایف آن‌ها بود. از اواخر سال ۱۹۹۹، تقریباً هر پزشک آمریکایی، بدون آموزش خاص در مورد داروهای خواب، می‌تواند آزمایشگاه خواب را باز کند.
اغتشاشات و اختلالات خواب بسیار گسترده هستند و می‌توانند عواقب قابل توجهی را برای افراد مبتلا و همچنین پیامدهای اقتصادی و دیگری برای جامعه به همراه داشته باشند.
هیئت ایمنی حمل‌ونقل ملی ایالات متحده برپایه گفته‌های دکتر چارلز چیزلر، عضو انستیتوی پزشکی و مدیر بخش مدرسه پزشکی هاروارد بخش پزشکی خواب بیمارستان بریگام، کشف کرده‌است که علت اصلی تصادفات کشندهٔ کامیون‌ها (۳۱٪) مربوط به خستگی است (هرچند که به ندرت به‌طور مستقیم با اختلالات خواب مانند وقفه تنفسی همراه است) و مواد مخدر و الکل به عنوان عامل شماره دو (۲۹٪) مطرح هستند. محرومیت از خواب یک عامل مهم در بروز حوادث چشمگیر از جمله فاجعه چرنوبیل، حادثه تری مایل آیلند و انفجار فضاپیمای چلنجر بوده‌است.
روش های تشخیصی در پزشکی خواب
شرح حال
پرسشنامه ها
تست خواب(پلی سومنوگرافی)