بوی بد دهان به ویژه در ساعات ابتدایی صبح یکی از موارد بسیار آزاردهنده برای خود شخص و به میزان بسیار بیشتر برای اطرافیان اوست. اما دلیل این بوی بد چیست و برای رفع و پیشگیری از آن چه روش هایی وجود دارد. برای اطلاع از دلایل و راه حل های مقابله با آن در ادامه مطلب با ما همراه باشید.
البته این موضوع برای عده‌ای به یک مشکل روزمره تبدیل شده و به سختی به دنبال راه‌حلی برای آن هستند. تقریبا 30 درصد از جامعه با مشکل بوی بد دهان درگیر هستند. این بیماری که هالیتوزیس (واژه لاتین بوی بد دهان) نام دارد، معمولا به دلیل خوردن غذاهای دارای سیر و یا پیاده‌روی صبحگاهی روی می‌دهد. از دیگر دلایل ابتلا به بوی بد دهان موقت می‌توان به خوردن برخی نوشیدنی‌ها (مانند نوشیدنی‌های الکلی یا قهوه) و استعمال دخانیات اشاره کرد.
ممکن است برخی از افراد قادر به تشخیص بیماری هالیتوزیس یا همان بوی بد دهان خود نباشند و از طریق اعضای خانواده، دوست یا همکار متوجه آن شوند. همین موضوع خود باعث بروز ناراحتی و اضطراب در بیمار می‌شود. در موارد شدید این بیماری قادر است تاثیرات منفی اساسی بر روی روابط شخصی و کیفیت زندگی بگذارد.
چرا دهان بوی بد می‌گیرد و برای رفع آن چه کاری می‌توان کرد؟
منشاء بوی بد دهان می‌تواند داخل و یا خارج از آن باشد. بوی بد دهان معمولا به دلیل باکتری‌های موجود روی دهان‌ها و آثار غذای باقی‌مانده روی زبان ایجاد می‌شود. پس اصلا جای تعجب نیست که اکثر مبتلایان به بیماری هالیتوزیس از بیماری‌های دهان و دندان، بیماری‌های لثه مانند ورم لثه و پریودنتیت و همچنین خشکی دهان که به دلیل عدم تولید بزاق کافی برای مرطوب نگه داشتن درون دهان بوجود می‌آیند، رنج می‌برند.
یکی از ابتدایی‌ترین راهکارها برای بهبود بوی بد دهان، مراجعه به دندانپزشک است. مراجعه به دندانپزشک می‌تواند از ابتلا به بیماری دهان و دندان جلوگیری کرده و هرگونه مشکل مربوط داخلی دهان که باعث بروز بوی بد می‌شود را شناسایی کند.
برخی از بیماری‌ها مانند ورم لوزه، عفونت‌های تنفسی مانند سینوزیت و یا برونشیت و بیماری‌های گوارشی نیز ممکن است در برخی موارد عامل بوی بد دهان باشند. علاوه بر این‌ها بیماری‌های کلیه و ریه پیشرفته و همچنین دیابت کنترل نشده نیز قادر به تولید بوی بد دهان هستند. در این موارد فرد احتمالا علاوه بر بوی بد دهان علائم دیگری از بیماری را نیز بروز می‌دهد و باید سریعا تحت مراقبت‌های پزشکی قرار گیرد.
در برخی افراد بوی بد دهان تنها احساس شخصی فرد است و در واقع هیچگونه مشکلی وجود ندارد. این بیماری شبه هالیتوزیس نام دارد. هالیتوفوبیا یا ترس از بوی بد دهان یک بیماری حقیقی است و گاهی ممکن است با وجود درمان پزشک، باقی بماند. شرایط افراد مبتلا به شبه هالیتوزیس معمولا با مراجعه به پزشک بهتر می‌شود و گاهی صحبت کردن با مشاوره و روانشناس مناسب که تجربیاتی در این زمینه دارد نیز نتایج خوبی خواهد داشت.
بیماری که به خاطر بوی بد دهان به پزشک مراجعه می‌کند باید در ابتدا توسط پزشک مراقبت‌های ویژه (pcp) معاینه شود. در این حالت دکتر با پرسش‌هایی درباره سابقه پزشکی و مشکلات دهان و دندان بیمار و معاینه دهان او کار را شروع می‌کند. گاهی برای اثبات ابتلا به هالیتوزیس آزمایش‌هایی به منظور اندازه‌گیری شدت بوی بد دهان انجام می‌شود. این آزمایش‌ها بر اساس مقیاس از پیش تعیین شده و با استفاده از ابزارهایی برای شناسایی ترکیبات مرتبط با هالیتوزیس صورت می‌پذیرند.
شدت بوی بد معمولا توسط دکتر و با استشمام هوای خارج شده از طریق تنفس دهانی، از راه بینی و یا بوی ترشح شده از روی سطح زبان و یا تکه‌ای از نخ دندان استفاده شده توسط بیمار و یا سایر ابزارهای مراقبت از دهان که استفاده کرده، اندازه‌گیری می‌شود.
پزشک مراقبت‌های ویژه در صورت مشاهده مشکلات دندان و یا لثه شاید شما را به یک دندانپزشک معرفی کند. این شرایط برای اکثر مبتلایان به این بیماری صادق است. در صورتی‌که یک مشکل پزشکی دیگر در بوجود آمدن این شرایط دخیل باشد باید به سایر پزشکان متخصص مراجعه کنید.
راه‌هایی برای بهبود بوی بد دهان
در ادامه روش‌هایی ساده را برای بهبود وضعیت بوی بد دهان معرفی کرده‌ایم:
- هر روز دو مرتبه و بعد از خوردن غذا دندان‌های خود را با خمیردندان دارای فلوراید مسواک بزنید.
- از استعمال دخانیات و جویدن محصولات دارای تنباکو بپرهیزید.
- دهان خود را هر شب پیش از خوابیدن با یک محلول بدون الکل به خوبی شست‌وشو دهید.
- اگر از خشکی دهان رنج می‌برید حتما اطمینان حاصل کنید که در طول روز به اندازه کافی مایعات بنوشید. همچنین می‌توانید از محصولات مرطوب‌کننده جانبی مانند اسپری خشکی دهان، محلول‌های شست‌وشو دهنده و یا ژل‌های مخصوص برای دهان خشک نیز استفاده کنید. در صورتی‌که هیچ تغییری حاصل نشد، بهتر است به یک پزشک متخصص دهان و دندان مراجعه کنید. پزشکان متخصص دهان و دندان در کنار سایر مراقبت‌ها می‌توانند درمان‌های دقیقی برای بیماری‌های مخاطی، اختلالات غدد بزاقی، شرایط ناراحتی تنفسی و مشکلات دهان و دندان ناشی از مراحل درمان سرطان را، ارائه دهند.
- به طور مرتب به دندانپزشک خود مراجعه کنید. به خاطر داشته باشید که یکی از اصلی‌ترین دلایل بوی بد دهان مشکلات مربوط به دهان و دندان هستند.