آیا دخمۀ گور دختر، متعلق به آریارمن هخامنشی یا ملکه آمیتیس است؟

گور دختر (در معنی گور دخمه) در بخش تنگ اِرَم شهرستان دشتستان در استان بوشهر که مشابه دخمۀ مادر سلیمان (مزار سلیمان) متعلق به کورش دوم یا کورش سوم هخامنشی است، نه چنانکه گفته میشود مربوط به آمیتیس (آمیتیدا، مادر سپیتاک بردیه) یا کاساندان (مادر کمبوجیه و وه یزداته بردیه) همسران کورش می باشد چه در ایران باستان رسم ایجاد دخمۀ مستقل برای زنان رواج نداشته است. لذا آن باید متعلق به یکی از فرمانروایان بزرگ اولیه هخامنشی بوده باشد. پس اگر دخمۀ مزار سلیمان را مربوط به کورش دوم (سپهسالار توس نوذری) بدانیم در این صورت این دخمه مربوط به برادر وی آریارمن (گستهم نوذری) قهرمان جنگ ایرانیان با تورانیان (اسکیتان، سکاهای پادشاهی شمال دریای سیاه)  است چه از سوی دیگر خود نام  منطقه تنگ ارم نیز یادآور نام آریارمن می باشد. ولی اگر در این باب کلمۀ دختر در باب دختر گور درست باشد در این صورت آن به طور استثنایی متعلق به ملکه ای هخامنشی بوده و از آنِ آمیتیس (مادر سپیتاک زرتشت و همسر کورش) است چه وی دارای لقب دوغدو (دختر= دوشنده شیر) بوده است. با این فرض دخمۀ مادر سلیمان هم متعلق به کورش سوم (کورش کبیر) می گردد.

بنای تاریخی گور دختر واقع در روستای بُزپر (پشت پر) ‌‌۵٠ کیلومتری شمال شرقی برازجان قرار گرفته است. ساختمان اصلی به شکل مکعب مستطیل بوده که دارای سه پلکان در اطراف و پوش سقف خرپشته‌ای که به شکل نیم استوانه خالی است که احتمالا جایگاه قرار گرفتن جسد بوده است که درست همین اصول و فرم در مقبره کوروش در پاسارگاد فارسی محفوظ می‌باشد کل بنا از ‌‌٢۴ قطعه سنگ در ابعاد مختلف و بوسیله بست‌های دم چلچله‌ای به همدیگر مربوط گردیده و مثل سایر بناهای هخامنشی هیچگونه ملاتی در آن یافت نمی‌شود. در سنگها سوراخ‌هایی تعبیه شده که با بست‌های آهنی به هم وصل می‌شوند. کل آرامگاه بر روی یک تخته سنگ بنا شده که هم اکنون قسمتی از آن در جهت شمال آرامگاه نمایان می‌باشد و این روند یک شیوه معماری در دوران هخامنشی بوده است و به جهت استحکام و پابرجایی بنا انتخاب شده است.بر بالای این مقبره قسمتی فرورفتگی شبیه به یک قاب وجود دارد که احتمالا جایگاه قرار گرفتن کتیبه‌ای مربوط به آن بوده است. در گور دختر همچنین عناصر هنر اورارتویی مانند شیروانی دو شیبه و نیز عناصر معماری ایلامی بمانند معبد چغازنبیل را می‌توان دید این بنای ارزشمند در سال ۱۳۷۶ به شماره ۱۸۹۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و هر گونه دخل و تصرف در آن تا شعاع ۱۰۰ متری جرم محسوب می‌شود.