معنی نام سرزمین ملوخا (سواحل بلوچستان و هرمزگان)
نگارنده قبلاً نام سومری ملوخا را از ریشه هندوایرانی ایرانی مه لوکا یعنی سرزمین بزرگ گرفته و آن را مطابق هندوستان دانسته ام. ولی اکنون با دیدن ریشه سومری یا اکدی ملاح و ملوان به صورت ملهو معتقد شدم که منظور همان ناحیه مردم سواحل تنگه هرمز بوده است که در عهد هخامنشین ائوتیا (رفت و آمد کنندگان در آب، ملاحان) نامیده شده اند. پس مسلم به نظر می رسد اصل نام سومری ملوخا به سومری ملهوخیا (ملوکیا) بوده یعنی سرزمین مردم قایقران ساحلی.
ملوان (نویسنده: سلیمان مختاری). واژه: ناوبر در کشتی های تجارتی. (فرهنگستان) دریانورد. ملاح.
ریشه: ملوان از مله و وان تشکیل شده است. در لهجه کردی «مله» به معنی شنا و مله وان شناگر است. در کرانه های خلیج فارس نیز به معنی بحری یا ملاح است. این لغت یعنی «مله» از چندین هزار سال پیش از میلاد مسیح به گواهی آثار تاریخی در سرزمین عراق کنونی وجود داشته است و در همه زبان های سامی با اندک تغییری، راه یافته است و پس از آن به زبان عربی رسیده است. کردها در میان اقوام ایرانی، که از قدیمی ترین مردمانی هستند که از ایران زمین هستند که از روزگاران بسیار قدیم، در تماس با طوایف سامی نژاد بودند. پس کردها در مغرب ایران در همسایگی سامی زبانان می زیستند که به ناچار الفاظی از همدیگر به عاریت می گرفتند.
«مله» از زبان شومر داخل زبان اکد گردیده و در آن زبان «ملهو» می گویند. از زبان اکد به آرامی رسیده «ملاهه» گفتند. در زبان عبری «مله»، و در زبان بابلی و آشوری «ملهو» (ملاحو) یاد گردیده و «ملهوتو» به معنی خدمت در کارهای کشتی است. لغت هایی که در زبان های سامی شمرده شد، همه به معنی «کشتی بان» است.
ملاح در زبان عربی همین لغت دیرین شومری و اکدی است.
از آنچه گذشت «مله» در ملوان، ایرانی نیست، چون لغت سازان آن را از زبان کردی گرفته اند آن را ایرانی پنداشته اند. از کردی گذشته، گفته شد که در کرانه دریای فارس هم «مله» به معنی ملاح رایج است، یعنی در همان مرز و بوم هایی که نفوذ زبان عربی بیش از هر جای دیگر ایران زمین است. (باتخلیص از هرمزدنامه ذیل ملوان)