ابن یمین کیست؟

تاریخ ولادت ابن یمین به طور مشخص، معلوم نیست اما از آنجا که در برخی از اشعارش به سال‌های ۷۰۳ و ۷۰۴ ه.ق اشاره داشته‌است و با توجه به اینکه اگر در آن تاریخ، بیست ساله بوده‌است، طبعا تاریخ ولادت او ۶۸۵ ه.ق بود‌ه‌است. او را متولد یکی از سال‌های ۶۶۳، ۶۶۵ و ۶۶۹ ه.ق نیز یاد کرده‌اند. وی دوران کودکی خویش را در زادگاهش، فریومد گذراند. از آنجا که شغل طغرایی و دیوانی در خاندان ابن یمین موروثی بوده‌است، ابن یمین نیز در جوانی به این شغل اشتغال داشت. او همچون پدرش به دستگاه خواجه علاءالدین وارد شد و هنگامی که سلطان ابوسعید بهادرخان به سال ۷۳۶ ه.ق درگذشت، همراه خواجه علاءالدین به دربار طغای تمور پیوست و به همین جهت چند سالی را در استرآباد گذراند. ابن یمین پس از بالاگرفتن قیام سربداران، از دربار طغای خارج شد و با او در جنگی که میان سربداران و ملک معزالدین حسین کرت — از فرمانروایان هرات — به سال ۷۴۳ درگرفت شرکت کرد. این نبرد در ناحیه زاوه از نواحی تربت حیدریه کنونی رخ داد و امیرمسعود در این نبرد شکست خورده و گریخت. با شکست سپاهیان امیرمسعود، یاران به اسارت درآمدند و ابن یمین نیز اسیر شد. در این درگیری، دیوان اشعار ابن یمین ناپدید شد. پس از حضور ابن یمین در حالت اسارت در درگاه ملک حسین، ملک حسین از او دلجویی کرد و او را آزاد ساخت. ابن یمین نیز قطعه‌ای را در تاسف از از دست رفتن دیوانش و قدردانی از سلطان سرود. ابن یمین دوران ابتدایی و انتهایی زندگی خویش را در فرومد گذراند. وی در دوران زندگی در فریومد به کشاورزی مشغول بود و از این طریق امرار معاش می‌کرد. آورده‌اند که هرچه کسب می‌کرد در بین فقرا تقسیم می‌کرد.