از نظر ائمه و پیامبران وعده شام چه جایگاهی دارد؟

فرزانه سمندر، اختصاصی جدول یاب

حکیمان سنتی می گویند اگر شخص با معده خالی و بدون خوردن شام بخوابد، رسوبات مفید و مواد ضروری بدن که باید در معده باقی بماند از بین می روند.
از نظر آنها خوردن شام سنگین هم توصیه نمی شود و بهتر است شام خود را سبک‌تر کنند مثلاً خشکبار در وعده غذایی خود بگذارند یا سبزیجات پخته مصرف کنند و اگر تمایل به مصرف گوشت دارند گوشت‌های زود هضم (مانند گوشت گوسفند و مرغ جوان) مصرف شود.

حال ببینیم فاصله بین شام و خواب چقدر باشد بهتر است؟
آنها می گویند بهتر است شام سر شب خورده شود تا بین خوردن شام و خواب حدود ۲ تا ۳ ساعت فاصله باشد؛ در غیر این صورت خواب عمیق نخواهد بود و حتی منجر به تشویش در خواب خواهد شد و هضم غذا با مشکل مواجه می‌شود و موجب بروز نفخ معده می‌شود.

امامان و پیامبران در دین اسلام نیز سفارش های فراوانی برای خوردن شام نموده اند که چندی از این احادیث را می خوانیم؛

الکافی به نقل از شهاب بن عبد ربّه: نزد امام صادق علیه السلام، از دردها و بدگواری‌ هایی که داشتم، اظهار ناراحتی کردم. به من فرمود: صبحانه بخور و شام بخور و در فاصله میان آنها چیزی مخور؛ چرا که موجب تباهی تن است. مگر نشنیده‌ ای که خداوند عز و جل می‌ فرماید: و آنان، صبحگاهان و شامگاهان، روزیِ ویژه خویش را دارند… دانشنامه احادیث پزشکی، ج ۲، ص ۱۵۹

◇

امام صادق (علیه السلام): شام را وا مگذارید، هر چند به سه لقمه نان و نمک باشد. هر کس یک شب شام را وا گذارد، یک رگ در بدن وی می‌ میرد و این رگ، هرگز زنده نمی‌ شود. امام رضا (علیه السلام): در بدن، رگی است که آن را «عشا» (شام) گویند. اگر شخص شام خوردن را واگذارد، آن رگ تا صبح او را نفرین می‌کند و می‌گوید: «خدا، تو را گرسنه بدارد، چنان که مرا گرسنه بداشتی و تشنه بدارد، چنان که تشنه‌ام نگاه داشتی» پس مبادا کسی از شما شام را واگذارد، هر چند به یک لقمه نان یا جرعه‌ای آب باشد…

دانشنامه احادیث پزشکی، ج ۱، ص ۲۴۰

◇

خوردن شام را وا مگذارید، هر چند به مشتی خرما باشد؛ زیرا وا گذاشتن آن، انسان را پیر می‌ کند… پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله)، دانشنامه احادیث پزشکی، ج ۲، ص ۱۶۲

الکافی به نقل از علی بن ابی علی لهبی: امام صادق علیه السلام فرمود: «طبیبانِ شما درباره شام شب، چه می‌ گویند؟» گفتم: ما را از آن، بـاز مـی‌ دارنـد، فـرمـود: «امّا من، شما را بدان، فرمان می‌ دهم.» دانشنامه احادیث پزشکی، ج ۲، ص ۱۶۶

◇

برای پیر کهنسال، بایسته است که حتماً به گاهِ خفتن، شکمش از غذا پُر باشد. این، سبب خـواب آرامتر و بوی خوش‌ تر دهان بـرای اوست… امام صادق (علیه السلام)، دانشنامه احادیث پزشکی، ج ۲، ص ۱۶۴