از نظر ائمه و پیامبران وعده شام چه جایگاهی دارد؟
در طب سنتی و مذهبی از گذشته تا حال به خوردن شام سبک و زود هنگام سفارش های زیادی شده است، توصیه های بهینه از این عزیزان را مرور می کنیم.
فرزانه سمندر، اختصاصی جدول یاب
حکیمان سنتی می گویند اگر شخص با معده خالی و بدون خوردن شام بخوابد، رسوبات مفید و مواد ضروری بدن که باید در معده باقی بماند از بین می روند.
از نظر آنها خوردن شام سنگین هم توصیه نمی شود و بهتر است شام خود را سبک‌تر کنند مثلاً خشکبار در وعده غذایی خود بگذارند یا سبزیجات پخته مصرف کنند و اگر تمایل به مصرف گوشت دارند گوشت‌های زود هضم (مانند گوشت گوسفند و مرغ جوان) مصرف شود.
حال ببینیم فاصله بین شام و خواب چقدر باشد بهتر است؟
آنها می گویند بهتر است شام سر شب خورده شود تا بین خوردن شام و خواب حدود ۲ تا ۳ ساعت فاصله باشد؛ در غیر این صورت خواب عمیق نخواهد بود و حتی منجر به تشویش در خواب خواهد شد و هضم غذا با مشکل مواجه می‌شود و موجب بروز نفخ معده می‌شود.
امامان و پیامبران در دین اسلام نیز سفارش های فراوانی برای خوردن شام نموده اند که چندی از این احادیث را می خوانیم؛
الکافی به نقل از شهاب بن عبد ربّه: نزد امام صادق علیه السلام، از دردها و بدگواری هایی که داشتم، اظهار ناراحتی کردم. به من فرمود: صبحانه بخور و شام بخور و در فاصله میان آنها چیزی مخور؛ چرا که موجب تباهی تن است. مگر نشنیده ای که خداوند عز و جل می فرماید: و آنان، صبحگاهان و شامگاهان، روزیِ ویژه خویش را دارند… دانشنامه احادیث پزشکی، ج ۲، ص ۱۵۹
◇
امام صادق (علیه السلام): شام را وا مگذارید، هر چند به سه لقمه نان و نمک باشد. هر کس یک شب شام را وا گذارد، یک رگ در بدن وی می میرد و این رگ، هرگز زنده نمی شود. امام رضا (علیه السلام): در بدن، رگی است که آن را «عشا» (شام) گویند. اگر شخص شام خوردن را واگذارد، آن رگ تا صبح او را نفرین می‌کند و می‌گوید: «خدا، تو را گرسنه بدارد، چنان که مرا گرسنه بداشتی و تشنه بدارد، چنان که تشنه‌ام نگاه داشتی» پس مبادا کسی از شما شام را واگذارد، هر چند به یک لقمه نان یا جرعه‌ای آب باشد…
دانشنامه احادیث پزشکی، ج ۱، ص ۲۴۰
◇
خوردن شام را وا مگذارید، هر چند به مشتی خرما باشد؛ زیرا وا گذاشتن آن، انسان را پیر می کند… پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله)، دانشنامه احادیث پزشکی، ج ۲، ص ۱۶۲
الکافی به نقل از علی بن ابی علی لهبی: امام صادق علیه السلام فرمود: «طبیبانِ شما درباره شام شب، چه می گویند؟» گفتم: ما را از آن، بـاز مـی دارنـد، فـرمـود: «امّا من، شما را بدان، فرمان می دهم.» دانشنامه احادیث پزشکی، ج ۲، ص ۱۶۶
◇
برای پیر کهنسال، بایسته است که حتماً به گاهِ خفتن، شکمش از غذا پُر باشد. این، سبب خـواب آرامتر و بوی خوش تر دهان بـرای اوست… امام صادق (علیه السلام)، دانشنامه احادیث پزشکی، ج ۲، ص ۱۶۴