استان هرمزگان از دیرباز محل نخستین اجتماعها و گاهواره فرهنگی کهن و مرکز آبادی بوده و نخستین حکومتهای با فرهنگ، در کرانههای آن به وجود آمدهاست. در کرانهها و جزیرههای هرمزگان، لرها، فارسها، بلوچها، عربها و آفریقایی و تیرههای آمیخته در کنار هم به سر میبرند که گاهی در اثر ائتلافهای جمعیتی، هویتهای جدید شهری همچون بندری و مینابی را به وجود آوردهاند.
زبان مردم هرمزگان عموماً لهجههای گوناگون گویش بندری (از وارثین پارسی میانه و باستانی) است که از زیرشاخههای زبان فارسی محسوب میشود و دارای پیوندهای بسیار نزدیکی با گویش مردم شهرستانهای کهنوج ، منوجان و فاریاب در جنوب استان کرمان (فارغانات قرارگرفته) که با گویش فارغنی که ریشه در گویش اوستایی دارد وبسیار بکر باقی ماندهاست وگستره لغاتی ان بنابه نوع قرارگیری در حاشیه زاکرس کناره قله بلند تشگرد ۳۲۶۰بسیار متنوع می باشدو لارستان در جنوب استان فارس است. همچنین در نواحی شرقی مانند جاسک زبان بلوچی رواج دارد. در نواحی غربی و جزایر ایرانی خلیج فارس زبان عربی رایج است، ودر جزیره قشم گویش جزیرتی رواج دارد که از ترکیب لهجه بندری وزبان عربی است و در جزیره لارک گویش خاص کمزاری صحبت میشود بهطور مثال: مثلاً در روستای شناس و دهستان چیرویه در شهرستان بندرلنگه ساکنان این مناطق به زبان عربی سخن میگویند. عربهای استان هرمزگان شاخه عربهای هوله هستند