در نقاط مختلف بدن کیسه هایی حاوی مایع رشد میکنند و اشکال مختلف کوچک و بزرگ دارند به این کیسه ها کیست گفته میشود. کیست ها یا بصورت گروهی یا بصورت تکی در داخل یا روی سطح بافت های بدن رشد کنند. یکی از انواع کیست ها کیست کلیه است. کیست کلیه نیز اشکال و نحوه رشد متعددی دارد و هرچه مایع درون کیست بیشتر باشد بزرگتر هستند. در ادامه این مقاله انواع کیست کلیه و روش های درمان آن را بررسی خواهیم کرد.
کلیه چیست و کار آن چیست؟
کلیه‌ها دو عضو لوبیا شکل هستند که هر مدام اندازه مشت دست هر فرد هستند
در پایین بدن و زیر قفسه سینه قرار دارند
روزانه، دوکلیه حدود 200 کوارت خون را فیلتر (تصفیه) میکنند و حدود 1 یا 2 کوارت ادرار تولید میکنند که ادرار حاوی آب و مواد اضافی درون بدن است
ادرار از طریق لوله‌هایی به نام حالب به کیسه مثانه منتقل میشود. این کیسه ادرار را ذخیره و سپس دفع می‌کند
انواع کیست کلیه
1- بیماری کیست کلیوی ساده
این نوع از کیست دلیل مشخصی ندارد و نیازی به جراحی نمی باشد. کیست به صورت یک تا 3 عدد در قسمت های بیرونی کلیه رشد می کند و در بسیاری مواقع با یک جراحی سرپایی ساده قابل درمان است. نمونه آن تصویر اول مطلب است.
2- بیماری کلیوی پلی کیستیک
غالبا این نوع از کیست بصورت ارثی ایجاد میشود. ژن‌های نامناسب باعث رشد کیست در کلیه میشود. هر دو کلیه تحت تاثیر قرار می‌گیرند اما ممکن است در یک کلیه کیست ایجادشود. PKD در استرالیا بسیار رایج است و دلیل اصلی آن پیشینه قومی است. درحال حاضر درمانی برای PKD وجودندارد، اما تحقیقاتی برای پیش گیری از رشد کیست و تضعیف عملکرد کلیه انجام شده‌است.
3- بیماری کلیوی کیست مغزی
این نوع از کیست یک بیماری ارثی است. کیست‌ها دربخش داخلی یا مغز کلیه رشد میکنند. کلیه کوچک‌تر میشود. این بیماری در افراد بین 20 تا 50 سال رایج است. در موارد اندکی، بدون سبقه خانوادگی این بیماری رخ می‌دهد که این به معنی تغییر (جهش) ژنتیکی در خانواده است. بیماری نفرونوفتیسیس که در نوجوانان رخ می‌دهد مشابه بیماری MCKD است.
4- کلیه مغز اسفنجی
کیست‌ها در کانال‌های جمع‌آوری ادرار رشد میکنند. این مشکل ممکن است مادرزادی، یا بخاطر سابقه خانوادگی تشکیل‌شود. دلیل این بیماری بصورت دقیق مشخص نیست و درمانی نیز برای آن وجود ندارد. ازکار افتادن کلیه به‌ندرت اتفاق می‌افتد، اما بخاطر عوارضی که این بیماری دارد مثل عفونت یا سنگ کلیه، ممکن است کلیه از کار بیفتد.
تشخیص کیست کلیه
- معاینه بدنی
- آزمایش ادرار
- آزمایش خون
- سونوگرافی کلیه
- توموگرافی رایانه‌ای (سی تی اسکن) و (ام آر آی)
- آزمایش ژنتیکی
روش های درمانی کیست کلیه
1- جراحی
لاپاروسکوپی کلیه با استفاده از بی‌هوشی عمومی انجام میشود و تقریباً به سه تا چهار ساعت زمان نیاز دارد. جراحی از طریق سه تا چهار برش کوچک در شکم انجام میشود. ابزار مخصوص جراحی از راه این برش‌ها وارد شکم می‌شوند. سپس جراح می‌تواند بدون وارد کردن دست‌های خود داخل شکم، کیست کلیه را جدا کند.
2- اصول تغذیه ای در کیست کلیه
3- دمنوش برای کیست کلیه
- دمنوش زنجبیل
- چای جاوه
- چای قاصد
- چای سبز
آیا احتمال دارد که کیست من سرطانی باشد؟
احتمال سرطانی بودن کیست توسط دسته‌بندی بوسنیاک (رادیولوژیست مورتون بوسنیاک) مشخص میشود:
بوسنیاک 1: کمتر از 1 درصد احتمال سرطان. نیازی به درمان نیست
بوسنیاک 2: کمتر از 5 درصد احتمال سرطان. نیازی به درمان نیست
بوسنیاک 2F: 5 درصد احتمال سرطان. نیاز به مراقبت تا بهبود شرایط
بوسنیاک 3: 50 درصد احتمال سرطان. نیاز به جراحی و برداشتن کیست
بوسنیاک 4: بین 80 تا 95 درصد احتمال سرطان. نیاز به جراحی و برداشتن کیست
نتیجه
کیست کلیه به خودی خود از بین نمی روند. کیست ها بسیار کم تبدیل به سرطان می شوند. آن ها اغلب غیر سرطانی هستند و عوارض جدی ندارند. اگر کیست ها بزرگ باشند، می توانند باعث ایجاد دردی ماندگار در پشت شوند. کیست های پاره شده هم می توانند منجر به درد و ناراحتی شوند. بهتر است با مراجعه به یک متخصص مجاری ادراری و کلیه از عوارض ناشی از کیست های کلیه پیشگیری کنید.