ارشتیانا نام باستانی هشترود

در کتیبه های آشوری در شمار ولایات ماننا از ارشتیانا (محل نیزه وران) و آرسیانشی (محل جنگجویان) نام برده شده است که اولی مطابق هشترود (هشتری) و دومی مطابق ناحیه مراغه است. چه در شرق و جنوب شرقی مراغه در محل آتشکده آذرگشنسب (آتشکده رزم آوران) منطقه ای است که اکنون نیز کاراجیک (محل جنگجویان) نامیده میشود که در کنار روستای کوچک علمدار است. در واقع نام هشترود (هشتری، ارشتیانا) متعلق به قصبه بزرگ قره آغاج (جنگجویان چوب نیزه به دست) است که در عهد اعراب کولسره (سرای منطقه) نامیده میشده است. مرکز دیگر منطقه یعنی سراسکند (سرزکند به تلفظ محلی، شهر واقع در دامنه دره آفتاب قرانقو) مطابق پاردو (قصبه پهلویی) است. نام باستانی منطقه سراسکند با توجه به نام باستانی رودخانه قرانقو (غران) اوئیش تیش (دارای آبهای تیز روان) بوده است. اما خود منطقه ارشتیانا (قره آغاج= نیزه وران) در خبر حمدالله مستوفی گاودول (از تبار پهلوانان و جنگاوران) آمده است که اکنون نیز به ترکی چار اویماق (قبیله جنگاور) و چاردولی (از تبار جنگاوران) نامیده میشود.

نام هشترود را می توان در صورت ایشت ائوره (رود پایینی) مأخوذ از نام رودخانه آیدوغموشِ (زاده ماه)  قره آغاج  یا خود قرانقو شمرد. آرگیشتی دوم پادشاه اورارتویی در کتیبه رازلیق در آن نواحی رودی را به نام مونا (ماه یا میانه) ذکر کرده است.

مطابق باور اهل محل رود قرانقو در دره عمیقی روان است و به درد کشاورزی نمی خورد. از این جا معلوم میشود نام هشترود مرکب از هِشتِ(رها کرده و ترک کرده ) و رود می باشد.