چگونه روح خدا که در ما دمیده می شود آلوده می گردد؟

ما معتقد هستیم که از روح خدا در ما دمیده شده است V}حجر / ۲۹ – ص / ۷۲.{V و این روح، نزدیک‏ترین مخلوق به مبدأ متعال بوده و ظهور و جلوه تام و کامل حق و صفات اوا ست. روح خدا از قدس و طهارت خاص خود برخوردار است. این روح با ملائکه و ملازم آنهاست؛ و در عین این که غیر ملائکه است، یک نوع اتحاد و وحدت با آنها دارد. V}اسراء، شورى / ۵۲، نحل / ۲، بقره / ۸۷، مائده / ۱۰۷، در باب خصوصیات وجودى و منزلت و مقام روح خدا، ر . ک :استاد محمد شجاعى؛ انسان و خلافت الهى؛ صص ۸۱ – ۴۰.{V همچنین بر این باوریم که این روح از مرتبه اصلى و از چهره آغازین خویش، در مقام نزول و هبوط از آن عالم به این عالم مادى، دور گشته و در سیر نزولى خود، چهره اصلیش محدود و محدودتر شده و کمالات و خصوصیات وجودى اصلى و اصیل آن زیر حجاب‏ها رفته است. روح خدا یا حقیقت انسان در این سفرِ نزولى، از منازل و مراتب مختلف گذر مى‏کند و به منزل آخر مى‏رسد و در منزل آخر، در بدنِ تسویه شده انسانى جلوه‏گر شده و در مرتبه روحِ دمیده شده در بدنِ انسانى ظاهر مى‏گردد؛ و به عبارتى در صورت روح انسانى جلوه مى‏کند. V}تین / ۴، در این باب نیز نگا: استاد محمد شجاعى، مقالات، ج اول، صص ۳۹ – ۳۱.{V از سوى دیگر، براساس آیات و روایات معتقدیم که همه هستى و از جمله انسان به سوى خدا بازگشت خواهد کرد واو را ملاقات خواهد نمود؛ یعنى، هم انسان گناهکار و آلوده به لقاء خدا خواهد رسید و هم انسان عابد و پاک به لقاء او نایل خواهد شد V}انشقاق / ۶ – ۱۲، رعد / ۲، سجده / ۱۰؛ نیز: استاد محمد شجاعى، بازگشت به هستى، صص ۱۰۶ – ۸۳.{V. اکنون با توجه به این سه اصل، دو پرسش اساسى مطرح مى‏شود: اول آنکه چگونه روح خدا که از آن در ما دمیده شده است، آلوده مى‏گردد؟ دوم آن که چگونه روح خدایى که از قدس و طهارت خاصى برخوردار است و ما از آن نزول کرده و به سوى آن باز مى‏گردیم، در بازگشت به سعید و شقى تقسیم مى‏شود؟ نور بودن و مقدس بودن با شقى بودن سازگارى ندارد؟ (به نظر مى‏رسد این تقریر، گویا وجامع‏تر از پرسش شماست). اما پاسخ به پرسش اول آن است که این روح ما که از روح خداست و قبل از نزول و هبوط از قدس و طهارت برخوردار بوده است، با تنزل و عبور از منازل و عوالم، به حجاب‏هایى محجوب گشته و آلودگى‏هایى که خاصیت منازل و عوالم گوناگون بوده است، بر آن عارض مى‏گردد و مهمتر از آن، وقتى که آن روح در بدن مادى جلوه کرد، با تجلى در بدن و تعلق به آن، در مضیق ماده و طبیعت قرار گرفته؛ با این تعلق و قرار گرفتن در مجراى طبیعت، یک نوع رنگ و یا رنگ‏هایى به خود مى‏گیرد. مانند نور صافى که اگر به جسمى که تا حدودى روشن و با رنگ است بتابد و از آن عبور کند، رنگ و تیرگى برمى‏دارد. هر اندازه توجه انسان به بدن بیشتر باشد، این تعلق هم شدیدتر و در نتیجه رنگ و یا رنگ‏هاى مزبور نیز بیشتر و شدیدتر مى‏شود. علاوه بر این، هر اندازه توجه انسان به خارج از وجود خود و به مظاهر مادى و اغیار بیشتر باشد و به آنها تعلق پیدا کند و اسیر آنها بشود، هر کدام از این تعلق‏ها، در جاى خود، رنگ دیگرى است که روى رنگ‏ها مى‏آید. هم‏چنین هر فکر و عقیده باطلى، هر صفت و خوى بد، هر خصلت و عادت بد، هر محبت و آرزوى بد، هر بغض و کینه و عدوات بد و مانند اینها، به جاى خود رنگ به خصوصى است که روى رنگ‏ها مى‏آید و هر کدام از این رنگ‏ها به سهم خود و به اندازه خود، در تغییر چهره اصلى روح انسان که از روح خداست، تأثیر داشته و هر کدام از اینها حجابى از حجاب‏هاى ظلمانى است. به هر روى، روح انسان و حقیقت او نیز به عنوان یک موجود مجرد، براساس یک سلسله قوانین و سنن حاکم در عالم مجردات، رنگ‏ها و خصوصیت‏ها برمى‏گیرد و با هر رنگ و هر خصوصیتى که کسب مى‏کند، به صورت خاصى درمى‏آید و احکام و آثار ویژه‏اى را دارا مى‏شود. روح بى‏رنگ، با هر رنگى به شکلى درمى‏آید و حکم خاصى پیدا مى‏کند و آثارى براى خود دارد و در مسیر به خصوصى حرکت مى‏نماید. رنگ‏ها و خصوصیت‏ها به روح انسان که در اصل، یک حقیقت است، شکل‏ها و صورت‏ها مى‏بخشد و ارواح را متمایز از یکدیگر مى‏گرداند و در مسیرها مى‏اندازد. پس در واقع روح خدا و چهره اصلى روح ما در مقام و منزلت اول خود از طهارت و قدس برخوردار است و آنچه آلوده به رنگ‏ها، هیئت‏ها و شکل‏ها و آلودگى‏ها مى‏گردد، روحِ تنزل یافته و در بدن قرار گرفته و به عالم خاکى هبوط کرده مى‏باشد؛ مانند نورى که با تابش بر اجسام گوناگون و رنگارنگ، مدام از خلوصش کاسته مى‏گردد و با عبور از آنها رنگ‏ها و تیرگى‏ها برمى‏دارد. اما باید دانست که آن روح از میان نرفته؛ ولى محجوب به حجاب و متلوّن به رنگها است. P}اِهبطوا افکند جان را در حضیض‏{E}از نمازش کرد محروم این مَحیض‏{P P}اى رفیقان زین مَقیل و زآن مقال‏{E}اِتّقوا اِنّ الهَوى‏ حَیْضُ الرّجال‏{P P}اِهبطوا افکند جان را در بدن‏{E}تا به گِل پنهان بود دُرّ عَدَن‏{P V}مثنوى/ ۶/۲۹۳۶ – ۲۹۳۴.{V اما این روح هبوط کرده و محجوب گشته، مى‏تواند با کنار زدن حجاب‏ها و موانع؛ و با استمداد از وحى و عقل که راه و مسیر و چگونگى سیر را به او نشان مى‏دهد، به موطن اصلى خود برگردد و به همان طهارت و قدس، بلکه بالاتر از آن بار یابد. V}نگا: استاد محمد شجاعى، مقالات، ج اول، صص ۶۰ – ۴۰ و صص ۹۸ – ۶۳.{V