تغذیه در بیماران آمبولی ریه

آمبولی، لخته خون یا یک قطعه از پلاک است که مانند یک لخته عمل می کند. آمبولی به معنی بیش از یک لخته و یا تکه ای از پلاک است. هنگامی که لخته از جایی به جای دیگر بدن می رود  آمبولی نامیده می شود. آمبولی ریه، لخته خون است که  جریان خون از طریق شریان ریوی اصلی، سمت راست و یا شریان ریوی چپ، و یا عروق انشعاب در درون لوب و بخش هایی از ریه ها بلوک می شود.

آمبولی ریوی درمان نشده می تواند به دیسترس تنفسی و مرگ منجر شود. آمبولی ریوی از عوارض بالقوه  لخته شدن خون  در رگ ها است که، معمولا از وریدهای عمقی پا شروع می شود.

۱) نیازهای غذائی بیماران تنفسی

– افراد مبتلا به بیماری‌های ریوی به علت دریافت کورتون‌‌ها که به صورت موقت و یا دائم مصرف می کنند، نیاز بیشتری به دریافت مکمل‌‌های کلسیم و ویتامین D دارند. مکمل‌های کلسیم که به شکل کربنات کلسیم و سیترات کلسیم هستند، منابع خوبی برای این بیماران هستند. دریافت نمک اضافی به علت داشتن سدیم برای این بیماران توصیه نمی شود زیرا سدیم موجب ادم و افزایش فشارخون در بیماران ریوی شده که تنفس را مشکل‌تر خواهد نمود. دریافت منیزیم موجب شل شدن عضلات صاف تنفسی شده و اثرات ضد التهابی دارد. منیزیم در اسفناج، برنج قهوه‌ای، حبوبات، آب پرتقال و سیب‌زمینی به وفور یافت می‌‌شود.

– دریافت مایعات به رقیق شدن ترشحات تنفسی کمک می کند و بنابراین بایستی این بیماران به دریافت حدود ۸ لیوان مایعات در شبانه روز تشویق شوند. یکی از سوالاتی که بیماران مبتلا به آسم می پرسند این است که آیا مصرف شیر باعث افزایش ترشحات دستگاه تنفسی و در نتیجه بدتر شدن وضعیت فرد می شود؟ باید در پاسخ گفت که شیر هیچ گونه اثر منفی بر بیمار مبتلا به آسم ندارد و در صورتی‌ که بیمار خود را از مصرف شیر محروم کند، دچار کمبود کلسیم و عواقب آن خواهد شد.

۲) وعده‌های غذایی بیماران ریوی

– دریافت وعده‌‌های متعدد و کوچک به جای ۳ وعده بزرگ را به این بیماران توصیه می کنیم زیرا زمانی‌ که معده بیمار بیش از حد پر باشد به دیافراگم فشار وارد می کند و تنفس را برای این بیماران مشکل‌تر خواهد ساخت بنابراین بیماران ریوی بهتر است ۶ وعده کوچک دریافت کنند، علاوه بر این مواد غذایی نفاخ مانند خانواده کلم، حبوبات و نوشابه‌‌های گاز‌دار بایستی در بیماران ریوی محدود گردد. نکته مهم دیگر برای این بیماران این است که باید غذا را به آهستگی بجوند و از بلعیدن غذا خودداری کنند زیرا هنگامی که غذا بلعیده شود مقدار هوا وارد معده فرد می شود که موجب احساس تجمع گاز معده در شخص میگردد.

بیماران ریوی به هنگام شب از دستورات غذایی کم‌کالری استفاده کنند:

بیماران ریوی باید قبل از غذا خوردن کمی استراحت کنند تا توان لازم برای دریافت کامل وعده غذایی را داشته باشند و دچار خستگی ناشی از خوردن نشوند.

اگر بیمار در شب احساس ضعف عمومی و خستگی کرده و نمی تواند دستورات برنامه غذایی را به شکل کامل اجرا نماید، باید بیشتر کالری دریافتی به روز منتقل گردد و برای شب از دستورات غذایی آسان و کم کالری بهره گرفت و با توجه به اینکه بایستی نسبت چربی به کربوهیدرات افزایش یابد بهتر است جهت افزودن چربی به غذاها از روغن‌های غیر اشباع با یک و یا چند پیوند دوگانه بهره بگیریم.

یکی از راههای خوب افزودن چربی غذا استفاده از ماهی چرب حاوی امگا ۳ مانند ماهی سالمون و ساردین است. متخصصان تغذیه مصرف ۲ تا ۳ بار در هفته از این ماهی را به بیماران ریوی توصیه می کنند.

در این باره بیشتر بخوانید: سرطان ریه در غیر سیگاری ها به چه علت است؟

۳) آلرژی غذایی در بیماران ریوی

– بیماران ریوی بایستی علائم آلرژی پس از صرف غذا را به منظور شناسایی مواد غذایی حساسیت‌ زا مانند شیر، تخم‌مرغ، غذاهای دریایی و آجیل بشناسند. متخصص تغذیه باید در نظر داشته باشد که ممکن است بیمار به هیچ‌کدام از این مواد حساسیت نداشته باشد. حتماً پس از ایجاد حساسیت، غذای مورد نظر باید حذف شود وگرنه ممکن است بدون این‌که حساسیتی وجود داشته باشد، بیمار از لذت بردن آن غذا محروم شود. ابتدا به مقدار بسیار کم خورده شود و با توجه به علائم پس از خوردن در موردش قضاوت شود.
حتماً غذاهای جدید تدریجی و تک تک در برنامه‌ غذایی قرار داده شود تا در صورت بروز حساسیت مشخص شود دقیقاً مربوط به چه ماده‌ای است.

بیماران ریوی نباید دچار اضافه وزن شوند:

بیماران ریوی باید مرتب خود را وزن کنند زیرا در صورت بروز اضافه وزن و یا چاقی شکمی، وضعیت تنفسی بدتر خواهد شد. در صورتی‌ که بیمار ریوی دچار اضافه وزن است می توان برای کاهش کربوهیدرات دریافتی از شیرین کننده‌‌های مصنوعی برای تهیه شربت، مربا و کیک کمک گرفت. از سوی دیگر چون انرژی زیادی هنگام تنفس مصرف می کنند، ممکن است دچار کاهش وزن ناخواسته شوند و در این‌ صورت دچار ضعف و افت توان عمومی خواهند شد.

۴) مواد غذایی مفید برای بیماران ریوی

استفاده از برخی ادویه جات مانند فلفل و ادویه کاری به سلامتی دستگاه تنفس کمک می کند. از سوی دیگر استفاده از سیر و زنجبیل هم که ارتقا دهنده سیستم ایمنی است، در این بیماران مفید است.

مصرف نوشیدنی‌‌های کافئین در بیماران ریوی بایستی مورد استفاده قرار گیرد زیرا از خانواده متیل گزانتین‌‌ها هستند و نقش گشاد کنندگی مجاری تنفسی دارند. اخیرا مشخص شده است که مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین A موجب ترمیم بهتر ریه‌‌ها می شود بنابراین مصرف مواد غذایی حاوی این ویتامین و یا پیش‌ساز‌‌های آن از قبیل هویج، زردآلو، طالبی، گوجه‌فرنگی و هندوانه توصیه می شود. مصرف آنتی اکسیدان‌ها مانند ویتامین C و ویتامین E باید افزایش پیدا کند، زیرا مانع آسیب سلول‌ های ریه می شوند. ویتامین C در ساخت کلاژن و الاستین که در ساخت و ترمیم بافت ریه مهم هستند، نقش ایفا می کند بنابراین منابع خوب این ویتامین از قبیل مرکبات، فلفل، گوجه فرنگی، کیوی، توت فرنگی به بیماران ریوی توصیه می شود.