دیابت یکی از شایع ترین بیماری ها در سر تا سر دنیاست که افراد بسیاری به آن مبتلا هستند. این بیماری هم زمینه ارثی داشته و هم در اثر سبک زندگی غلط به وجود می آید. روش های مختلفی برای کنترل و درمان دیابت وجود دارد. به تازگی محققان دریافتند مصرف برخی دارو ها می تواند سبب ابتلای فرد به دیابت شود! با دکتر سلام همراه باشید.یک کارشناس تجویز و مصرف منطقی داروی دانشگاه علوم پزشکی گفت: بعضی از داروها می‌توانند باعث ایجاد یا تشدید بالا رفتن قند خون شوند و باید با احتیاط فراوان در افراد دیابتی مصرف شوند.مجید حنیفه در تشریح بیماری دیابت اظهار داشت: دیابت یک بیماری مزمن است که با کمبود نسبی یا نبود انسولین (هورمون تنظیم کننده قند خون در بدن) مشخص می‌شود. مشخصات بالینی این بیماری شامل تحمل نکردن گلوکز و بالا رفتن قند خون، اختلال در سوخت و ساز چربی‌ها و پروتئین‌ها در بدن و دیگر موارد است.

وی به عوارض چشمی، کلیوی، عصبی و عروقی در صورت تداوم این اختلالات در طولانی مدت اشاره کرد و افزود: مصرف منظم داروهای پایین آورنده قند خون می‌تواند در رفع این اختلالات و پیشگیری از بروز عوارض احتمالی نقش بسیار موثری داشته باشد.

دکتر حنیفه در پاسخ به این سوال که آیا خود داروها نیز می‌توانند در پیدایش دیابت یا تشدید آن نقش داشته باشند، گفت: بعضی از داروها می‌توانند باعث ایجاد یا تشدید بالا رفتن قند خون شوند و باید با احتیاط فراوان در افراد دیابتی مصرف شوند. مهمترین این داروها عبارتند از کورتیکواستروئیدها به ویژه دگزامتازون، داروهای ضدجنون مانند الانزاپین، بعضی از داروهای ضد ایدز، داروهای سوکوبگر سیستم ایمنی(سیکلوسپورین، تاکرولیموس)، نیاسین، داروهای ضدفشارخون (مانند هیدروکلروتیازید، پروپرانولول، آتنولول، متوپرولول و..)، فنی تویین در صورت ضرورت مصرف یکی از این داروها به تشخیص پزشک معالج در این گروه بیماران، قندخون باید بطور مرتب پایش شده و ممکن است افزایش دوز داروهای ضد دیابت ضروری باشد.

وی در خصوص اینکه چه افرادی باید داروهای کاهنده قندخون را دریافت کنند، اظهار کرد: تشخیص دیابت بر اساس وجود یکی از سه شرط زیر برای بیماران حاصل می‌شود، وجود علائم و نشانه‌های دیابت شامل پُر ادراری، پُرنوشی و کاهش وزن غیر عمومی بدون علت مشخص به‌همراه قند خون تصادفی بالا یا تصادفی mg/dLit ۲۰۰، قند خون ناشتا بالاتر یا مساوی mg/dLit ۱۲۶ (منظور از ناشتا، عدم دریافت کالری برای مدت ۸۸ ساعت است) و تست تحمل گلوکز خوراکی مختل (اگر در یک فرد بالغ، قند خون ۲ ساعت بعد از مصرف ۷۵ گرم گلوکز حل شده در آب ، بالاتر یا مساوی mg/dLit ۲۰۰۰ باشد).

کارشناس تجویز و مصرف منطقی داروی دانشگاه افزود: در بیماران با دیابت تیپ یک دریافت دارو ضروری است و داروی انتخابی برای این گروه از بیماران انسولین است. در بیماران با دیابت تیپ دو در صورتیکه فرد با تغییر شیوه زندگی خویش از راه اصلاح رژیم غذایی و افزایش فعالیت بدنی بهبود پیدا نکند نیاز به داروهای خوراکی پایین آورنده قند خون پیدا می‌کند و در صورت کنترل نکردن بیماری با این داروها در نهایت نیازمند تجویز انسولین می‌شود.

حنیفه خاطرنشان کرد: در مورد دیابت بارداری نیز نخستین اقدام، پیشگیری با تغییر شیوه زندگی در زمینه‌های تغذیه و ورزش از راه اصلاح رژیم غذایی و افزایش فعالیت بدنی است و در صورت نیاز توسط پزشک دارو تجویز می‌شود.