تاریخ ما
گزیده‌ای از تاریخ و تمدن جهان باستان
رادیو جوان - همه اهنگ های ایرانی مجاز و غیرمجاز لس آنجلسیتلگرام بدون فیلتر - تله پلاس 24

صنایع دستی استان خراسان رضوی چیست؟

استان خراسان رضوی با بیش از ۳۰ نوع صنایع دستی و هنرهای سنتی یکی از غنی ترین سرزمین های صاحب فن، فرهنگ و هنر در کشور ایران به شمار می رود.
برخی از این صنایع دستی مانند فیروزه تراشی نیشابور، سنگ تراشی، هرکاره تراشی، حکاکی و قلم زنی روی سنگ در مشهد، منحصرا به این استان تعلق دارند و بعضی از این هنرهای ظریفه در خراسان رضوی در اوج تکامل و زیبایی، نظیر سفال مند گناباد تولید می گردند.
اما رشته هایی همچون قالی و قالیچه، فرش بافی، گلیم بافی، تون بافی، مسگری، آهنگری، منبت و معرق روی چوب تقریبا در سراسر استان ساخته می شوند. پوستین دوزی شاندیز و قوچان، ارغوان بافی، انگشترسازی و سجاده دوزی مشهد، ابریشم بافی کلات، ساز سازی تربت جام و خواف، چارق دوزی قوچان، قالیچه بافی تربت حیدریه و مه ولات از عمده هنرهای سنتی و صنایع دستی استان هستند. همچنین کاشی کاری، کاشی پزی، مینیاتور (نگارگری)، نقاشی روی چرم، چوب و شیشه، قلم زنی روی مس، محصولات چرم و پوست، نمد مالی، سبد بافی، حصیر بافی، سماورسازی، آینه کاری، تذهیب و تشعیر از دیگر رشته های صنایع دستی منطقه به شمار می روند.
در این بین، هرکاره سنگی، پوستین و البسه چرمی، انواع انگشتر و زیورآلات، قالی، قالیچه، گلیم، سجاده و سایر منسوجات مذهبی از شهرت و اقبال ویژه ای از طرف زائران و گردشگران برخوردارند.
سنگ های قیمتی در این منطقه شهرت جهانی دارند و از این جهت در سال ۲۰۱۶ از سوی شورای جهانی صنایع دستی وابسته به بخش فرهنگی سازمان ملل، شهر مشهد به عنوان شهر جهانی گوهر سنگ ها معرفی شد. حدود بیست و دو سنگ قیمتی و نیمه قیمتی در این استان شناسایی شده اند و طی سالیان متمادی استادکاران این رشته به اوج مهارت و هنر رسیده و طراحی ها و محصولات زیورآلات کم نظیری را ارائه داده اند.
هنر سنگ تراشی که قدمت آن به چهارده قرن می رسد، با توجه به سنگ های هرکاره در کوه های اطراف مشهد از جمله رشته کوه های بینالود، رونق زیادی یافته است. سنگ این کوه ها به نام سرپانتین، از نوع آذرین و به رنگ سیاه است و در برابر آتش مقاوم می باشد. بدین جهت به این نوع سنگ ((هرکاره)) گفته می شود که هر محصولی را از آن می توان تولید کرد. همچنین دیگ هرکاره بدان مفهوم بکار می رود که هر غذای آبداری را در آن می توان پخت. دیگ های سنگی یکی از پر خاصیت ترین سوغات و صنایع دستی شهر مشهد است. عمده تولیدات صنایع دستی سنگی عبارتند از: انواع دیگ هرکاره، قابلمه دیزی سنگی، هاون، دست آس، قندان، ظروف پذیرایی، ظروف تزیینی، سماور، بشقاب، انواع مجسمه و تزیینات سنگی، استکان و نعلبکی، لیوان و… . یکی از مراکز قلم زنی روی سنگ در منطقه کوهسنگی مشهد قرار دارد.
قالی بافی در مشهد به دوره صفوی باز می گردد. قالی های این دوره اغلب دارای زمینه لاجوردی یا لاکی یا لاکی سیر، حاشیه باریک به رنگ زرد روشن و نقش هراتی می باشند. قالی و قالیچه های مشهد عمدتا از پشم، کرک یا پشم و ابریشم تهیه می شوند که بویژه قالی های ابعاد بزرگ مشهد شهرت جهانی دارند.
شهر به موی انسان و یا حیوان گفته می شود. در اصطلاح بافندگی، نوعی پارچه پشمی یا ابریشمی است که با دستگاه بافندگی چهار وردی بافته می شود. عمده تولیدات شعربافی شامل حوله چادر شب و بقچه است. قدمت این صنعت دستی به بیش از هزار سال می رسد و در شهرهای مشهد، سبزوار و گناباد رواج دارد.
نمد پارچه ای کلفت از جنس پشم یا کرک است. پشم را می مالند و آن را به نمد تبدیل می کنند. نمدی که از پشم گوسفند تنیده شده به صورت کلاه، زیرانداز و غیره استفاده می کنند. تولیدات نمد در فروشگاه های صنایع دستی بویژه فروشگاه های شاندیز و طرقبه عرضه می شوند.
ارغوان بافی نوعی هنر دستی است که از به هم بافتن تار و پود ترکه های نازک حاصل از درختچه های ارغوان درست می شود. ترکه های ارغوان از گیاهی طبیعی و خودرو در دره های منطقه مایان طرقبه به دست می آید. رشد این ترکه ها در اواسط بهار آغاز و تا اواخر پاییز ادامه دارد. از ترکه های ارغوان سبد و اقلام تزیینی می سازند.
صنایع دستی خراسان را می توان در اقصی نقاط شهر مشهد، از جمله بازارها، مراکز گردشگری، مناطق ییلاقی طرقبه و شاندیز، در سطح شهر و مناطق اطراف حرم مطهر امام رضا (ع) تهیه نمود.
پیشنهاد می شود در سفر به شهر مشهد مقدس و استان خراسان رضوی، از کارگاه ها و فروشگاه های صنایع دستی بازدید نموده و ضمن بهره مندی از هنر دست هنرمندان این منطقه، جهت حفظ، حمایت و ارتقای صنایع دستی این منطقه اقدام نمایید.
ممکن است شما دوست داشته باشید

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.