یکی از شایع ترین بیماری های مزمن مجاری هوایی، آسم است. هیچ علت خاصی برای ایجاد بیماری آسم وجود ندارد و از علائم دیگر ابتلا به این بیماری، سابقه خانوادگی می باشد. نشانه های رایج آسم؛ تنگی نفس، خس خس و سرفه است. در این مقاله از دکتر سلام به علل ایجاد آسم، علائم و راه تشخیص آن پرداخته ایم. با ما همراه شوید.

بیماری آسم یک بیماری مزمن است که متأثر از هوای عبوری از ریه‌ها می‌باشد. هیچ عامل بروز خاصی برای بیماری آسم وجود ندارد. بااین‌حال، کارشناسان معتقدند که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی می‌تواند این وضعیت را ایجاد کند یا حداقل حساسیت فردی به عوامل آسم آن را ایجاد می‌کند. عوامل دیگر عبارت از: سابقه خانوادگی، اگرچه هیچ ژن آسم مشخص نشده نباشد، عفونت‌های ویروسی دوران کودکی مانند عفونت‌های تنفسی، قرار گرفتن در معرض آلرژن زودرس، بهداشت ضعیف می‌باشند. بااین‌حال، هیچ‌کس واقعاً نمی‌داند که چرا برخی افراد مبتلابه آسم هستند و برخی دیگر مبتلا نمی‌شوند. آلرژی اغلب با آسم مرتبط است، اما همه افراد مبتلابه آلرژی به آسم مبتلا نمی‌شوند. بااینکه علل آسم شناخته‌شده نیستند، پزشکان علل اصلی علائم آسم را شناسایی کرده‌اند. با توجه به سازمان بهداشت جهانی (WHO)، آسم حدود ۲۳۵ میلیون نفر در سراسر جهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. WHO اعلام کرد که حداقل ۸۰ درصد مرگ‌ومیر ناشی از آسم در کشورهای درحال‌توسعه اتفاق می‌افتد درحالی‌که آسم در کشورهای توسعه‌یافته شایع است. احتمالاً این به دلیل ترکیبی از عدم آگاهی و عدم دسترسی به درمان است.

بیماری آسم و التهاب

اگر شما به آسم مبتلا هستید، پوشش‌های راه‌های تنفسی شما ملتهب شده است (تورم). این التهاب در آسم باعث می‌شود که عبور هوا با حساسیت همراه شود. التهاب می‌تواند عبور هوا را کاهش و عبور هوا از طریق راه‌های تنفسی را دشوار کند. درنتیجه، شما برای خارج کردن و واردکردن هوا در تنفس دچار مشکل می‌شوید.

انقباض راه‌های تنفسی

هنگامی‌که راه‌های تنفسی با برخی از عوامل آسم مواجه می‌شوند، عضلات اطراف راه‌های تنفسی سفت می‌شوند. این باعث می‌شود که راه‌های تنفسی حتی باریک‌تر شوند و احساس سفتی در قفسه سینه ایجاد کند که مانند یک طناب در اطراف آن تنگ می‌شود. موکوس می‌تواند درراه‌های هوایی تنگ‌شده قرار گیرد و باعث مشکلات بیشتر تنفس شود.

عوامل خطر بیماری آسم

نشانه‌های آسم می‌تواند التهاب و تنگی نفس باشد که این می‌تواند در افراد مختلف متفاوت باشد. وقتی‌که راه‌های تنفسی با یکی از عوامل بسیار آسم ارتباط برقرار می‌کند، راه‌های تنفسی را ملتهب، تنگ و با مخاط همراه می‌کند. پوشش راه‌های تنفسی ممکن است موجب تنگ شدن آن‌ها شود.

عوامل ایجاد کننده یا تشدید کننده بیماری آسم شامل موارد زیر است: گرده، حشرات یا سوسک، کپک، شومینه‌ها، حیوان خانگی، تغییر در هوا به‌ویژه هوای سرد، عفونت‌های تنفسی مانند سرماخوردگی، دود سیگار کشیدن، استرس و هیجان، نوسانات هورمونی، ورزش و فعالیت بدنی (آسم ناشی از ورزش)، واکنش آلرژیک به غذاهای خاص مانند تخم‌مرغ، آجیل و شیر، سولفیت‌ها و مواد نگه‌دارنده غذا، سوزش سر دل و یا ریفلاکس اسید، داروهای خاصی نظیر مسدودکننده‌های بتا، آسپیرین (Bayer) و ایبوپروفن Advil، Motrin می‌باشد. بسته به‌شدت آسم شما می‌توانید علائم را به‌صورت مداوم (مزمن) و یا تنها زمانی که بدن شما با آسم تعامل دارد تجربه کنید. علائم نیز در شب وخیم‌تر می‌شوند.

 

آسم و آلرژی

داشتن آلرژی برای مدت طولانی احتمالاً مشکوک به شروع علائم آسم می‌باشد. در این موارد، این بیماری به‌عنوان آسم آلرژی شناخته می‌شود. چیزهایی که شما به آن حساسیت دارید می‌تواند باعث علائم آسم آلرژی شود. به‌عنوان‌مثال، اگر به گرده فصلی آلرژی دارید، ممکن است در طول این مدت نیز علائم آسم را تجربه کنید. به نظر می‌رسد ارتباط بین آسم و یک خطر پیش از ابتلا به آلرژی به مواد مختلف وجود دارد (اتوپی). طبق گفته‌های دانشگاه ایلینوی، بین ۲۰ تا ۴۰ درصد افراد مبتلابه آتوپیک هستند. هنوز مشخص نیست که تعداد افراد مبتلابه آسم چگونه است.

تشخیص آسم

آسم با یک معاینه فیزیکی و همچنین آزمایش‌هایی که اندازه‌گیری عملکرد ریه را نشان می‌دهند، تشخیص داده می‌شود. دو آزمایش عملکرد ریه که برای تشخیص آسم استفاده می‌شود، آزمون‌های حداکثر جریان و اسپیرومتری است. یک آزمایش جریان پیک تعداد نفس‌ها را می‌سنجد و نتایج با توجه به مدت‌زمان تعیین‌شده ردیابی می‌شود. اگر میزان قاعده جریان کم باشد، ممکن است آسم آزاردهنده باشد. آزمایش اسپیرومتری نیز تنفس شمارا اندازه‌گیری می‌کند، اما به شیوه‌ای متفاوت است. این تست به شما کمک می‌کند برآورد کنید چه مقدار از درد شما مربوط به تنفس هوا می‌باشد. این کار باعث می‌شود که شما عمیقاً نفس بکشید و سپس ببینید چه مقدار و در چه زمانی می‌توانید نفس را خارج کنید. اگر شما مشکوک به آسم آلرژی باشید، ممکن است همچنین آزمایش آلرژی را نیز برای شما تجویز کنند. آزمایش خون برای غذاهای آلرژیک رایج می‌باشد. برای اکثر آلرژی‌های دیگر، آزمایش پوست نتایج دقیق‌تری به دست می‌دهد. این کار با برداشتن پوست و قرار دادن مقدار کمی از یک ماده نمونه انجام می‌شود. پس از چند دقیقه، اگر پوست شما واکنش داده باشد، پزشک شما آن را مشاهده می‌کند.

نتیجه گیری

آسم همچنان یک نگرانی جدی برای سلامتی عمومی، به‌خصوص در میان کودکان است. درحالی‌که در کشورهای درحال‌توسعه مرگ‌ومیر غیرمعمول نیست، درنتیجه کشورهای پیشرفته که منابع و تشخیص زودهنگام راحت می‌باشد، جواب مثبت به آسم بسیار زیاد است. پس از تشخیص آسم، هدف شما حفظ وضعیت و کمک به جلوگیری از حملات آسم است. درحالی‌که لزوماً کشنده نیست، حملات آسم برای علائم شدید می‌تواند منجر به بستری شدن شود.