از جنگ زنجیر(ذات السلاسل) اولین جنگ بین ایران و اعراب در زمان ساسانیان چه می دانید؟
جنگ زنجیر (به عربی: ذات السلاسل) به اولین جنگ از رشته جنگ‌های صدر اسلام که بین ایران و اعراب به وقوع پیوست، گفته می‌شود.در سال ۶۳۳ میلادی، خالد بن ولید بطرف شمال حرکت کرده، وارد نقطه‌ای شد که در نزدیکی خلیج فارس و کویت امروزه واقع و در آن زمان سرحد ایران شناخته شده و موسوم به حفیر بود.دژ مزبور حفیر نام داشت و فرمانروای آن بر عهدۀ شخصی به نام ” هرمز” یکی از معروف ترین و بزرگ ترین سرداران ایران بود. هرمزد با آگاهی از حرکت کردن سپاه عرب به طرف دژ طی نامه ای به دربار ایران ضمن درخواست نیروی کمکی، خطر حملۀ اعراب را به آنان گوشزد کرد.
پس از چند روز که سپاهیان عرب به نزدیکی های دژ حفیر رسیدند، هرمزد سردار ایرانی که به وسیلۀ دیده بانان خود از نزدیک شدن آنان آگاه شده بود، دستور آماده باش و خارج شدن سپاه از دژ را صادر کرد. پس از خارج شدن سپاه ایران از دژ، شروع به حرکت به سوی سپاه عرب کردند، تا جایی که دیگر می توانستند سپاه دشمن را ببینند و آنگاه به صف آرایی صفوف خود پرداختند.
اما قبل از اینکه فرمان حمله صادر شود، هرمز نامه ای به فرماندۀ سپاه اعراب فرستاد و در آن نامه چنین نوشت : “برای جلوگیری از کشتار و خونریزی بی مورد پیشنهاد می کنم که هر دو از صف های خود بیرون آییم و تن به تن با یکدیگر بجنگیم. اگر تو در این مبارزه پیروز گردی، سپاه ایران به زیر فرمان تو خواهد در آمد و اگر من بر تو پیروز شدم، لشکریان تو، اطاعتم را بر خود واجب دانند.“ خالد پس از دریافن و خواندن نامۀ و پیشنهاد هرمز، پیشنهاد او را پذیرفت و دو سردار از صفوق خود بیرون آمده و در مقابل یکدیگر قرار گرقتند.
پس از دقایقی که دو سردار به جنگ پرداخته بودند، سرانجام خالد توانست هرمز را از پای در آورد. سپاهیان ایران که با چشمان خود شاهد کشته شدن سردار خود بودند، به کلی روحیۀ خود را باخته و هزیمت اختیار کردند. سپاهیان عرب که که دشمن قدرتمند خود را در حال فرار و هزیمت میدیدند، به طرف آنان حمله ور شده و گروه زیادی از سپاه ایران را به قتل رساندند و گروه زیادی را به اسیری گرفتند. و بنابراین نخستین جنگ به پیروزی اعراب انجامید که باعث بالا رفتن روحیۀ آنان شد و آن ترسی همیشگی که آنان از ارتش ایران ساسانی داشتند، را کم رنگ کرد.
خالد ایرانیان را تعقیب کرد ولی به قشون ایرانی کمک رسید و کار خالد مشکل شد. در این احوال او به جنگ تدافعی پرداخت ولی دیری نگذشت که به او نیز کمکی رسید و جنگ سختی روی داد که باز مسلمین فاتح شدند.این جنگ را جنگ زنجیر یا ذات السلاسل نامیده‌اند زیرا بطوریکه اعراب نوشته‌اند پای بعضی از سربازان ایرانی را زنجیر کرده بودند که فرار نکنند.البته این احتمال می‌رود که اگر در واقع زنجیری در کار بوده‌است، نوعی آرایش جنگی بوده‌است که برای اعراب بکلی تازگی داشته‌است. بعد خالد ساحل فرات را گرفت و به فیراز که شهر رومی و در طرف راست رود مزبور واقع بود، رسید. در اینجا جنگی مابین قوای رومی و سپاهیان ایرانی که به رومیان کمک می‌کردند از یک طرف و خالد ولید از طرف دیگر درگرفت و باز مسلمین فاتح شدند.
