از افسانه تا حقیقت – ماجرای شهر گمشده هیراکلیون

حدود ۱۲۰۰ سال پیش، مجسمه های غول پیکر شهر هراکلیون، ورود کشتی ها را به این بندر خوشآمد می گفتند. در آن زمان هراکلیون به خاطر موقعیت جغرافیایی اش به یکی از مهم ترین مراکز تجاری دریای مدیترانه تبدیل شده بود. کشتی ها برای لنگر انداختن در این بندر، پشت سر هم صف می کشیدند. می گویند که هلن تروا و هرکول، قهرمان یونانی در این شهر قدم گذاشته اند.

هراکلیون نامی بود که یونانی ها به این شهر باستانی داده بودند. خود مصری ها به این شهر تونیس می گفتند. به همین خاطر در بعضی از منابع به آن با نام تونیس – هراکلیون اشاره شده است. هراکلیون که در قرن هشتم قبل از میلاد ساخته شده بود در قرن هشتم بعد از میلاد به زیر آب رفت. کسی دقیقا نمی داند که چه اتفاقی برای شهر هراکلیون افتاد اما بعضی از باستان شناسان باور دارند که بالا آمدن آب دریا و نشست زمین عامل غرق شدن این بندر بزرگ شده است.

شهر راکلیون در فاصله ی ۶٫۵ کیلومتری از ساحل خلیج ابو قیر قرار دارد. آثار باقی مانده از این شهر ۴۶ متر زیر آب دریا هستند.

اگر به خاطر دکتر فرانک گیدیو نبود، ممکن بود شهر هراکلیون همچنان فراموش شده باقی بماند. در سال ۲۰۰۰، گیدیو و تیمش در تلاش بودند کشتی های فرانسوی ای که در قرن هجدهم در جنگ نیل غرق شده بودند را پیدا کنند. وقتی غواصان به جای کشتی ها غرق شده، اشیای مصر باستانی را در کف دریا پیدا کردند، کاملا شکه شده بودند.

فرانک گیدیو و تیمش با همکاری شورای عالی آثار باستانی مصر و دانشگاه آکسفورد، با استفاده از تجهیزات پیشرفته، موفق شدند از بخش های مختلف هراکلیون نقشه برداری کنند. تا کنون مجسمه ها، سکه ها، جواهرات و آثار باستانی خیلی زیادی در هراکلیون کشف شده اند ولی شاید جالب ترین آن ها، ۶۴ کشتی ای باشند که گیدیو و تیمش در اطراف شهر پیدا کرده اند. این کشتی ها بین قرن هشتم قبل از میلاد و قرن دوم قبل از میلاد غرق شده بودند. جالب اینجاست که بعضی از آن ها عمدا غرق شده بودند.

در آن زمان هر کشتی ای که می خواست از راه رود نیل به مصر برود، حتما می بایست در هراکلیون توقف می کرد. بعد از توقف کشتی ها بار هایشان را خالی می کردند تا بعد از بررسی آن ها، میزان مالیاتشان مشخص بشود. غواصان در این شهر وزنه هایی سربی پیدا کردند که به نظر می رسد هنگام پرداخت مالیات و خرید محصولات از آن ها استفاده می شده است. جالب این جاست که بعضی از این وزنه ها آتنی هستند و تاکنون در هیچ جای دیگر مصر کشف نشده اند.

معبد بزرگ آمون، یکی از خدایان مصری و پسرش خونس، در هراکلیون قرار داشت. هرودوت، مورخ یونانی، روی اهمیت این معبد تاکید زیادی می کند چرا که به گفته ی او معبد آمون به مناسبت اولین بازدید هرکول از هراکلیون ساخته شده است. همین طور به گفته ی او، هلن و پاریس قبل از جنگ تروا از هراکلیون بازدید کرده اند.

غواصان تعداد زیادی تابوت دان ساخته شده از سنگ آهک در شهر غرق شده پیدا کردند. باستان شناسان باور دارند که تابوت دان ها برای نگه داری جسد مومیایی شده ی حیوانات ساخته شده بوده اند. باستان شناسان امید دارند که روزی در هراکلیون جسد انسان مومیایی شده پیدا کنند.

کتیبه هایی که در هراکلیون کشف شدند هم به زبان مصری بودند و هم به زبان یونانی. بعد از مطالعه ی این کتیبه ها بود که باستان شناسان متوجه نام تونیس-هراکلیون شدند. قبلا تصور می شد که تونیس و هراکلیون دو شهر جداگانه باشند.

با ادامه پیدا کردن کشفیات، مطمئنا محققان حقایق های بیشتری درباره ی هراکلیون می فهمند. شاید حتی روزی به دلیل غرق شدن این شهر بزرگ پی ببرند.

آیه ۴۰ سوره عنکبوت  فَکُلًّا أَخَذْنَا بِذَنبِهِ فَمِنْهُم مَّنْ أَرْ

سَلْنَا عَلَیْهِ حَاصِبًا وَمِنْهُم مَّنْ أَخَذَتْهُ الصَّیْحَهُ وَمِنْهُم مَّنْ خَسَفْنَا بِهِ الْأَرْضَ وَمِنْهُم مَّنْ أَغْرَقْنَا وَمَا کَانَ اللَّهُ لِیَظْلِمَهُمْ وَلَکِن کَانُوا أَنفُسَهُمْ یَظْلِمُونَ ﴿۴۰﴾

ما هر یک از آنها را به گناهشان گرفتیم، بر بعضی از آنها طوفانی تواءم با سنگریزه فرستادیم، و بعضی از آنها را صیحه آسمانی فرو گرفت، و بعضی دیگر را در زمین فرو بردیم، و بعضی را غرق کردیم، خداوند هرگز به آنها ستم نکرد، ولی آنها خودشان بر خویشتن ستم نمودند.