فتح قرطاجنه توسط اعراب مسلمان

در دوران حکومت امویان و خلافت عبدالملک بن مروان این فتح صورت گرفت. در اواخر سال ۷۴\۶۹۳ عبدالملک احساس کرد توانایی از سرگیری فتوح را در شمال آفریقا دارد، وی حسان بن نعمانی غسانی را بعنوان فرمانده جدید، به نشانه از سرگیری سیاست فتوح برگزید.
فتح قرطاجنه سرآغاز کارهای حسان، نیرومندترین پایگاه نظامی رومی ها بود. وی برای اینکه مانع بازگشت رومی ها به آن شهر شود،بندر شهر را نیز نابود کرد. این پیروزی باعث استواری موضع اسلامی شد. برای تسخیر شهرهای ساحلی مسلمانان به عملیات سریعی دست زدند و آنها را به استثنای دژهای کمی از جمله دژ بسته که دژ محکمی برای رومی ها بود فتح کردند. این پیروزی، موضع نظامی اسلامی را در مغرب تقویت کرد.
 در موضع بربر در این هنگام تحول حیرت آوری رخ داد و آن اینکه قبایل اوراسی به رهبری زن ناشناخته ای که منابع عربی او را لقب کاهنه داده اند شورش کردند.

از مردم قبیله زنانیه کاهنه بتریه بود که به دین یهود در آمده بود. با جذب بربرهای اوراسی توسط کاهنه و باقی مانده ی رومیها توانست شهر ساحلی باغایه را که از آخرین دژهای مهمی بود که رومی ها آن را حفظ کرده بودند اشغال کرد و مسلمانان را به مبارزه طلبی فراخواند.
برای جلوگیری از پیشرفت او حسان در دره مسکینانه پیشی گرفت، ولی در برابر انبوه سپاهیانی که در طرف دره مستقر بودند، نتوانست پایداری کند از این رو مسلمانان با سختی و بلا مواجه شدند و جنگ آن روز را روز بلا نامیدند. شکست سنگین آن روز باعث شد حسان تحت فشار حوادث نظامی به برقه بازگردد و در سومین عملیات نیروهای اسلامی را از جنگ یهودیان به عقب برگرداند.
کاهنه در این هنگام راهبرد جدیدی را در مقابل مسلمانان به کارگرفت. این راهبرد مانند سلاحی در برابر آرامش آنان بر نابودی استوار بود. بربرها نزدیک پنج سال به نابود کردن زمین و خراب کردن آن و سوزاندن کشت و زرع و نظایر آن پرداختند. این سیاست، به روی گرداندن بربر و رومی ها بویژه مردم شهرها، مالکان بزرگ و کشاورزان از او منجر شد و کار او را به پایان رساند.
در این مدت حسان در برقه به انتظار رسیدن کمک از پایتخت (دمشق) نشست تا شکست خودرا جبران کند. و هم زمان اخبار کاهنه را دنبال می کرد. زمانی که از سستی جایگاه کاهنه اطلاع یافت، حرکت جهادی را از نو شروع کرد. این بار بازگشت او با تغییر در موازنه نیروها و پیمانهای سیاسی همراه بود، چنانکه ساکنان رومی و بربر به دادخواهی از ستم کاهنه، از او استقبال کردند و با تقدیم اموالی به او اطاعتش نمودند. وی برخی قلعه ها، مثل قابس، قفصه و قسطیله را پس گرفت و وارد مغرب میانه شد.
 پس از رسیدن کاهنه کمک به ایشان و پیوستن رومی ها و بربرها به صفوف آنان، دریافت که قادر به رویارویی با مسلمانان نیست. لذا به سوی کوه های اوراس عقب نشست. حسان مدت دو سال او را تعقیب کرد و در جنگ سختی با او در بئر، مسلمانان بر نیروهای او پیروز شدند و کاهنه در جنگ کشته شد.
همه مقاومتها از جانب بربر، با فروکش کردن شورش کاهنه ،در مقابل حکومت اسلامی در مغرب از میان رفت. در آن هنگام رومی ها به کمک ناوگان دریایی تلاش کردند قرطاجنه را تصرف کنند که سرانجام در سال ۸۲\۷۰۱ آن را تصرف کردند، اما حسان آنان را بیرون کرد و برای اینکه آرزوی شان را در بازگشت مجدد ناکام کند آن شهر را کاملا ویران کرد و در شرق آن شهر اسلامی به نام تونس بنا نمود.