نبردی که سرنوشت جنگ جهانی دوم را تغییر داد
نبرد استالینگراد (۱۷ جولای ۱۹۴۲ تا ۲ فوریه ۱۹۴۳) در واقع دفاع موفقیت آمیز نیروهای ارتش و مردم شوروی سابق در برابر نیروهای آلمانی بود که شهر استالینگراد (امروزه نام آن به ولگاگراد تغییر پیدا کرده است) را به مخاصره خود درآورده و بخش های زیادی از آن را اشغال کرده بودند. روسی ها این نبرد را بزرگ ترین نبرد «جنگ بزرگ میهن پرستانه» خود می دانند و بسیاری از مورخان آن را بزرگ ترین و مهم ترین نبرد طول جنگ جهانی دوم می دانند. این نبرد در واقع باعث توقف پیشروی نیروهای آلمانی در خاک شوروی سابق گردیده و نقطه ی عطفی برای برگشتن ورق در میدان جنگ به نفع نیروهای متفقین شد. نبرد استالینگراد یکی از خونین ترین نبردهای تاریخ به شمار می آید که بیش از ۲ میلیون کشته اعم از نظامی و غیرنظامی بر جای گذاشت.
نظامیان شوروی سابق از این شهر به «کَنی عصر حاضر» (contemporary Cannae) یاد می کردند و آلمانی ها نیز آن را «Rattenkrieg» به معنای «جنگ جاسوس ها یا موش ها» می نامیدند. کَنی منطقه ای در ایتالیای کنونی بود که در آن نیروهای هانیبال دو قرن قبل از میلاد مسیح توانستند نیروهای امپراطوری روم را در هم بشکنند. هر دو اسم برای این نبرد مناسب به نظر می رسند. در نبرد استالینگراد در نهایت موفق شدند تمامی ارتش آلمان را که توسط ژنرال فردریش پاولوس فرماندهی می شد محاصره کرده و نابود سازند که شباهت بسیاری به محاصره ی نیروهای رومی به فرماندهی آمیلیوس پاولوس در سال ۲۱۶ قبل از میلاد مسیح توسط نیروهای هانیبال و نابودی آن ها داشت. برای هر دو طرف این نبرد به یک نبرد موش و گربه که عمدتاً در سوراخ ها و تونل ها متمرکز بود تبدیل گردید.
