تاریخ تاسیس کانون وکلای دادگستری
به دنبال تشکیل محاکم قضایی، افرادی به‌عنوان وکیل در مراکز و مراجع عدالت مشغول به کار شدند. با این حال، به دلیل عدم وجود قوانین کامل و جامع در زمینه وکالت، فعالیت وکلا با نامنظمی و اختلاط روبه‌رو بود.
این وضعیت موجب شد که نیاز به ترتیب و سامان‌دهی به امور وکالت و وکلا احساس شود و نهادی برای نظارت و مدیریت بر وکلا تشکیل شود. این نهاد با دو هدف اساسی شامل اولا، رسیدگی به صلاحیت علمی و اخلاقی وکلا و دوما، پیگیری و رسیدگی به تخلفات آن‌ها تشکیل شد.
پس از تلاش‌ها و پیگیری‌های رجال حقوقی، با هدایت مرحوم داوود پیرنیا، کانون وکلا تاسیس شد. این نهاد به‌عنوان پایگاهی برای توسعه و تقویت حرفه وکالت شکل گرفت و در تاریخ ۲۰ آبان ۱۳۰۹ رسما افتتاح شد.
این اقدام یک گام مهم در جهت ارتقای سطح حرفه و ایجاد انضباط در عرصه وکالت بود که به وضوح نشان از پیشرفت و بهبود در سیستم قضایی کشور داشت.
کانون‌های وکلای دادگستری به‌عنوان نهادهای مهم در حوزه حقوق و قضاوت
کانون‌های وکلای دادگستری به‌عنوان نهادهای مهم در حوزه حقوق و قضاوت، بدون اینکه بر دولت و خزانه بار مالی تحمیلی داشته باشند، مسئولیت دفاع از حقوق مردم را به عهده دارند.
این نهادها به عنوان واسطه‌ای بین شهروندان و دستگاه قضایی عمل می‌کنند و خدمات معاضدتی را به افرادی که قادر به پرداخت هزینه‌های وکالت نیستند، ارائه می‌دهند.
اعضای این نهادها، علاوه بر گذراندن دوره‌های حقوق در دانشگاه‌ها و کسب صلاحیت علمی مطابق با مقررات، وظیفه دارند شرافت و اخلاقیات را در حفظ حقوق مردم حفظ کنند.
آن‌ها با اهمیت دادن به وظیفه‌ی شخصی خود در راستای حفظ حقوق از نظر اخلاقی، در محور قانون ایستادگی می‌کنند.
این اعضا، در دفاع از حقوق مردم احساس امنیت دارند زیرا با داشتن پروانه وکالت از نهادی مستقل از حاکمیت، از مواخذه نظام قضایی در آینده نگران نیستند.
با این اقدامات، وکیل پایه یک دادگستری علاوه بر ارتقای سطح حقوقی و قضایی جامعه، اطمینان و اعتماد شهروندان به دستگاه قضایی را نیز افزایش می‌دهند.
این نهادها با تامین دسترسی عادلانه به دفاع حقوقی، به تقویت دموکراسی و حکومت قانونی کمک می‌کنند و نقش مهمی در توسعه و تعمیق اصول عدالت و امنیت حقوقی در جامعه دارند.
کانون وکلا به‌عنوان یک نهاد حقوقی با حفظ استقلال از نظام قضایی
کانون وکلا به‌عنوان یک نهاد حقوقی با حفظ استقلال از نظام قضایی در بسیاری از کشورها، نقش مهمی در تقویت و تثبیت فرهنگ قانون‌گرایی و نظم پذیری در جامعه دارد.
این نهادها به‌عنوان نمایندگان و پشتیبانان حقوق مردم در دستگاه قضایی عمل می‌کنند و وظایف مختلفی را بر عهده دارند که به تدریج باعث توسعه و ارتقاء سیستم قضایی و ایجاد اعتماد شهروندان به آن می‌شود.
یکی از مهم‌ترین وظایف کانون وکلا، ارائه خدمات حقوقی به افراد و جامعه است. این خدمات شامل ارائه مشاوره حقوقی، نظارت بر اجرای قوانین، نمایندگی در دادگاه‌ها و رسیدگی به پرونده‌های حقوقی مختلف می‌شود.
با ارائه این خدمات، کانون وکلا به ارتقای دانش حقوقی جامعه و تسهیل دسترسی شهروندان به دفاع حقوقی کمک می‌کند.
علاوه بر ارائه خدمات حقوقی، کانون وکلا نقشی فعال در توسعه فرهنگ قانون‌گرایی دارد. این نهادها از طریق برگزاری کنفرانس‌ها، سمینارها، آموزش‌های حقوقی و انتشار مقالات و کتب حقوقی، سطح آگاهی جامعه را در زمینه قوانین و حقوق بهبود می‌بخشند.
از این‌رو، کانون وکلا می‌تواند به عنوان یک عامل موثر در شناخت و ترویج اصول قانونی و اخلاقی در جامعه محسوب شود.
اهمیت و نقش کانون وکلا در تقویت قانون‌گرایی و نظم‌پذیری در جامعه
با توجه به اهمیت و نقش کانون وکلا در تقویت قانون‌گرایی و نظم‌پذیری در جامعه، بسیاری از کشورها به این نهادها توجه ویژه‌ای می‌کنند و برای حمایت و توسعه آن‌ها اقدامات متعددی را انجام می‌دهند.
از این رو، کانون وکلا به‌عنوان یکی از پایه‌های اساسی سیستم حقوقی و قضایی در بسیاری از کشورها شناخته می‌شود و موجبات توسعه و بهبود این سیستم را فراهم می‌سازد.
وظایف کانون وکلا
ریاست کانون وکلا، که مدیریت و اداره کلیه امور کانون را بر عهده دارد، از نظر تشریفاتی در مرکز هم‌مقام با دادستان کل و در استان هم‌ردیف دادستان استان است. این وضعیت نشان از اهمیت و جایگاه این نهاد در ساختار حقوقی و قضایی کشور دارد.
وظایف کانون وکلا که بر اساس لایحه قانونی مربوطه تعیین شده است، به شرح زیر است:
- دادن پروانه وکالت به افراد قبول‌شده از آزمون‌های کانون و افرادی که حائز شرایط قانونی برای وکالت هستند: این امر به‌عنوان یکی از وظایف اساسی کانون وکلا، اطمینان از صلاحیت حرفه‌ای و قانونی وکلای دادگستری را فراهم می‌کند و موجب تضمین کیفیت خدمات حقوقی به افراد می‌شود.
- اداره امور مربوط به وکالت دادگستری و نظارت بر اعمال وکلای دادگستری: این وظیفه شامل مدیریت و کنترل فعالیت‌های وکلا در دادگاه‌ها، ارائه خدمات مشاوره حقوقی و نظارت بر روند پرونده‌های حقوقی است.
- رسیدگی به تخلفات و تعقیب وکلای دادگستری: کانون وکلا مسئول بررسی و رسیدگی به هرگونه تخلف یا نقض قوانین و اخلاقیات حرفه‌ای وکلا است و برای این منظور، اقدامات لازم را انجام می‌دهد.
- معاضدت قضائی، که شامل ارائه پشتیبانی و مشاوره حقوقی به مراجعین و حضور در دادگاه‌ها به‌عنوان نمایندگان حقوقی مردم است.
- فراهم آوردن وسایل پیشرفت علمی و عملی وکلا، که شامل ارائه آموزش‌های حقوقی، توسعه مهارت‌های حقوقی و فراهم کردن بسترهای مناسب برای بهره‌برداری از فناوری‌های جدید و اطلاعات پیشرفته می‌باشد.
با توجه به این وظایف و مسئولیت‌ها، کانون وکلا به‌عنوان یک نهاد حقوقی مهم در حوزه قضایی و حقوقی کشور، موظف به ارتقاء کیفیت خدمات حقوقی و ایجاد نظم و توسعه در عرصه وکالت می‌باشد.
کانون وکلای دادگستری
کانون وکلای دادگستری یک نهاد مدنی غیردولتی است که شخصیت حقوقی مستقل دارد و مجوز قانونی به‌عنوان یک نهاد مستقل دارد. وظایف این نهاد به شرح زیر است:
- صدور پروانه وکالت: کانون وکلای دادگستری مسئول صدور پروانه وکالت برای افرادی است که شرایط لازم برای وکالت از جمله قبولی در آزمون‌های مربوطه و مطابقت با شرایط قانونی را دارا هستند.
- اداره امور وکالت دادگستری: کانون وکلا مسئول اداره و رسیدگی به تمام امور مربوط به وکالت دادگستری از جمله مشاوره حقوقی، نظارت بر پرونده‌های حقوقی و حضور در دادگاه‌ها است.
- نظارت بر عملکرد وکلای دادگستری: کانون وکلا مسئول نظارت و کنترل بر عملکرد و فعالیت‌های وکلای دادگستری است تا اطمینان از ارائه خدمات قانونی به مردم و ارتقای کیفیت خدمات حقوقی فراهم شود.
- رسیدگی به تخلفات و تعقیب انتظامی وکلای دادگستری: کانون وکلا مسئول بررسی و رسیدگی به هرگونه تخلف یا نقض قوانین و اخلاقیات حرفه‌ای وکلا است و برای این منظور، اقدامات لازم را انجام می‌دهد.
- معاضدت قضائی: کانون وکلا مسئول ارائه پشتیبانی و مشاوره حقوقی به مراجعین و حضور در دادگاه‌ها به‌عنوان نمایندگان حقوقی مردم است تا اطمینان از دسترسی عادلانه به دفاع حقوقی فراهم شود و مراجعین در روند قضایی حقوق خود به بهترین شکل راهنمایی شوند.
