کهنترین نامهای اسکاندیناوی چه معانی دارند؟
فیلم و کمیکبوکهای «ثور» از مارول، مردم را به نعوی با چهرهها و نامهای اسکاندیناوی قدیمی آشنا کردهاند. هرجند، در کنار شگردها و شیطنتهای تور و لوکی، چیزهای زیادی در فرهنگ اسکاندیناوی وجود دارد. بسیاری از نامهای اسکاندیناوی سنتی از شیوههای فرهنگی مهمی میآیند که در اساطیر و زبان و دنیای طبیعی مانند خدایان و رونها و مارهای افعی دیده میشود. بعضی از کودکان به نامهای مبارزان قدرتمندی اسکاندیناوی قدیمی نامگذاری میشوند و بعضیهای دیگر هم نامهای صلحطلب یا معتمد، امین، درستکار روی آنها گذاشته میشود.
ادامه مقاله را بخوانید تا ریشه بعضی از نامهای اسکاندیناوی قدیمی را همراه با نحوه تلفظشان آشنا شوید. کسی چه میداند، شاید شما هم یکی از کهنترین نامهای اسکاندیناوی روی کودکان آیندهتان بگذارید. اما اینجا پیشنهاد میکنم، که نام خارجی را کنار بگذارید و نام ایرانی را برای کودکانتان در نظر بگیرید.
۱۴- آلفهیلد (Alfhild)
جنسیت نام: نام زنانه
معنای نام: نبرد الف
تلفظ نام: آلف-هیل (Allf-heel)
آلفهیلد از ترکیب دو اصطلاح الف (آلفر) و نبرد (ایلدر) میآید. زنی به نام آلفهیلد در افسانههای اسکاندیناوی آمده که به دست مار و مارمولکی محافظت میشود، تا مردان بیارزش و نالایق را نابود کنند. اما یک ملاقاتکنندهای به نام شاه الف آمد و این موجودات را به صلابه کشید و تلاش خود را کرد تا با آلفهیلد ازدواج کند. آلفهیلد اما برای خلاصی از این سرنوشت نامعلومش، ظاهرش را به یک جنگجوی مرد تغییر داد. الفها هم در اساطیر اسکاندیناوی، نیمهخدایان زیبایی بودند که انسانها آنها را ستایش میکردند. این ستایش از جایی میآید که بر حسب اوقات و احوالی که داشتند، با قدرت جادوییشان میتوانستند انسانها را مریض کنند یا شفا دهند. حالا این رفتارشان به این بستگی داشت که کدام حالت میتواند خوشحالشان کند.
۱۳- آلفروتول (Alfrothul)
جنسیت نام: نام مردانه
معنای نام: از خورشید
تلفظ نام: آل-فرو-توهل (Al-FRU-tuhl)
آلفروتول از کلمه اسکاندیناوی (Álfröðull) میآید، که خیلی سخت و سفت میشود آن را به «پرتو یا نور الف» ترجمه کرد. از آنجایی که این نام به سول، الهه خورشید و همچنین به خود خورشید اشاره دارد، اهمیت دقیق نام (Álfröðull) تا حدی مبهم میشود. مردم اسکاندیناوی باستان معتقد بودند، (Álfröðull) دختری داشت که بعد از مرگ همه در راگناروک، میراث او را ادامه میدهد.
۱۲- تُوو (Tove)
جنسیت نام: نام مردانه
معنای نام: قُمری، زیبا یا از ثور
تلفظ نام: تو-و (Toh-vuh)
با اینکه تُوو (Tove) معانی مختلفی دارد، اما در یک منبع آمده، که به معنای قُمری است و در اساطیر اسکاندیناوی پرندهای به ناننا (Nanna)، الهه اسکاندیناوی منتسب میشود. او که الهه خوشی و صلح بود، بعد از اینکه لوکی شوهرش، بالدر را کشت، از شکست قلبی و غم از دست دادنش از دنیا رفت. با این تفاسیر میشود نتیجه گرفت که قُمری با آن عزاداریاش، نماد حیوانی اوست و فقدان و زجر مرگ همرش را نشان میدهد. اما خیلیها دیگر هم هستند که میگویند، این نام اسکاندیناوی به معنای (زیبا) است و مانند نام مردانه توک، از نام ثور گرفته شده است.
۱۱- تریگوه (Trygve)
جنسیت نام: نام مردانه
معنای نام: معتمد، امین، درستکار
تلفظ نام: تریهگ-و (TriHg-vuh)
تریگوه (Trygve) از نام اسکاندیناوی «tryggr» به معنای معتمد، امین و درستکار میآید. با اینکه هیچ داستان اساطیری اسکاندیناوی پشت سر این نام نیست، اما به راحتی میشود دید که چرا نام محبوب محسوب میشود. جوامع اسکاندیناوی و به خصوص جنگجوهایشان برای همکاری در نبر موفقیتآمیز باید به یکدیگر اعتماد میکردند. از همینجا بود که به یکدیگر مانند خدایان اعتماد داشتند، که میتوانستند در کثری از ثانیه آنها را نیست و نابود کنند.
۱۰- رونا (Revna)
جنسیت نام: نام زنانه
معنای نام: کلاغ سیاه
تلفظ نام: رو-ناه (Rev-NAH)
اگر قبلا این را روشن نکردیم، اینجاست که باید بگوییم حیوانات و دنیای طبیعت، پایههای کلی فرهنگ و اسطورههای اسکاندیناوی را شکل میدهند. یکی از کهنترین نامهای اسکاندیناوی، رونا (Revna) به معنای کلاغ سیاه است. این نام احتمالا به دو کلاغ هوگین و مونین اشاره میشود، که به خدای اودین کمک میکردند. ماجرا از این قرار بود که اودین این دو کلاغ را هر روز میفرستاد تا خبرهای دنیا را جمعآوری کنند و آنها هم چیزهایی که دیده بودند را میآوردند و دم گوش او زمزمه میکردند.
اودین همچنین به «خدای راون / خدای کلاغ» هم شناخته میشود، که بیشتر اوقات او را در هنرهای سنتی با کلاغها به تصویر میکشیدند. ارتباط بین پرندگان و خدا هم احتمالا از میدان نبرد میآید. یعنی اودین تصمیم گرفت که سرنوشت جنگجویان و کلاغها اغلب در میدانهای نبرد جریان داشته باشد، تا کلاغها بعد از نبرد، بر سر لاشههای به جامانده نوک بزنند. به علاوه اینها، کلاغها هم مانند اودین، به هوش خود شناخته میشوند. اصلا کلاغها به خصوص دو کلاغ، هوگین و مونین را که دیگر نماد تفکر و تامل و فکر کردن و حافظه میدانند.
۹- رون (Rune)
جنسیت نام: نام مردانه
معنای نام: رمزوراز، حروف یا اسرار مرموز
تلفظ نام: روو-نه (Roo-nuh)
رون (Rune) یکی دیگر از کهنترین نامهای اسکاندیناوی محسوب میشود. این نام بسته به نحوه دیدگاه والدین به اهمیت کلی رونها، معنای نمادین مختلفی به خودش میگیرد. در کل که این نام در ابتداییترین معنی، به معنی حرف است. اما هر رونها قدرت معنوی خاص یا اتفاقی را نشان میدهد که در زمان نوشتن نامه طلب میشود. رونها در این حالت، به نامه و کلمات و املا و طلسم هم عمل میکنند.
منتها رونها قبل از ابداع سیستم نوشتاری میتوانستند به «پیام مخفی یا پیام مخفی» هم معنا داشته باشند. هر رون شبیه چیزی بودند که به آن اشاره میشدند. به عنوان مثال، نشانهای که خدای تیواز را نشان دهد، پیکانی است که به سمت بالا نشانه گرفته رفته، که تمایل این خدا را به جنگ نشان میدهد. رونها معمولا برای قصهگویی و شعر روی سنگ حکاکی میشدند.
۸- سیگرید (Sigrid)
جنسیت نام: نام مردانه
معنای نام: پیروزی زیبا
تلفظ نام: سی-گرید (Si-grid)
سیگرید (Sigrid) با ترکیب کلمات پیروزی (سیگر) و زیبا (فرویرد) در از نام «Sigríðr» زبان اسکاندیناوی میآید. از کشف شواهدی که تمرکز زیاد اسکاندیناویها را روی جنگ و قدرت در اساطیرشان نشان میدهد، میبینیم که جنگ، جنبه مهمی از فرهنگشان بوده است. در جواهد جدید هم آمده که زنان دوش تا دوش مردان در جنگها شرکت میکردند و میجنگیدند. در نتیجه، نامگذاری سیگرید نشان میدهد، که والدین امیدوار بودند که یک دختر مبارز موفقی به دنیا بیاورند.
۷- اولف (Ulf)
جنسیت نام: نام مردانه
معنای نام: گرگ
تلفظ نام: یوهل-ف (Uuhl-f)
اولف (Ulf)، فنریر گرگ هم مانند اورم، موجودی است، که تقدیرش این بود علیه خدایان برخیزد. در اسطورهها آمده که خدایان، دست و پای هیولای فنریر گرگ را زنجیر میکردند، تا خرابی جدیدی در جهان به بار نیاورند. فنریر گرگ هم قسم خورد تا انتقام خود را بگیرد. او حتی گفت راگناروک را آزاد خواهد کرد و قبل از اینکه اودین به دست خدای دیگری کشته شود، او را بکشد. به علاوه همه این چیزها، مبارزان وایکینگ، فنریر گرگ را به «úlfheðnar» مشابه دیوانههای میدانستند که پوست گرگ را در حین نبرد میپوشیدند.
۶- فریا (Freya)
جنسیت نام: نام زنانه
معنای نام: بانوی نجیب
تلفظ نام: فری-اه (Fray-ah)
یکی دیگر از کهنترین نامهای اسکاندیناوی، فریا (Freya) است، که برعکس نامهای دیگر اسکاندیناوی به معنای نبرد و حفاظت و قدرت نیست. هرچند فریا هم مانند توک، در اساطیر اسکاندیناوی جایی دارد. الهه فریا (که به فریجا هم تلفظ میشود)، به الهه عشق و زیبایی یونان شباهت دارد و فقط عشق و زیبایی میدهد. منتها او با خاطر آموزش خدایان و انسانها « seidr»، شکلی از سازماندهی جادوی نورس شناخته میشود. در نتیجه، او به عنوان یک جادوگر باهوش و در زیباترین حال خودش در نظر گرفته میشود. به علاوه، مردم اسکاندیناوی هم معتقد بودند که او نیمی از قهرمانان شکستخورده را به سالن فولکوانگار نگه میداشت و مابقیشان همراه با اودین در والهالا زندگی میکردند.
۵- آسترید (Astrid)
جنسیت نام: نام زنانه
معنای نام: الهی و زیبا
تلفظ نام: آهس-تریت (AHS-trit)
آسترید (Astrid) از کلمات اسکاندیناوی خدا و زیبایی میآید. این کهنترین نامهای اسکاندیناوی برعکس بعضی از نامهای فهرست این مقاله، امروزه به راحتی به (آرزوهای خوش برای صاحبش) ترجمه میشود. این نام هنوز هم در این فرهنگ، محبوب است و نامگذاری این نام حتی در کشورهای دیگر مانند آمریکا و انگلستان هم دیده میشود. نکته غافلگیرکنندهاش اینجاست، که نام آسترید هیج ربطی به کلمه لاتین «آسترا» به معنای (از ستارهها) ندارد.
۴- هیلد (Hilde)
جنسیت نام: نام زنانه
معنای نام: جنگنده – مبارز
تلفظ نام: هیل-دو (Hil-duh)
هیلد (Hilde) از هیلد، نام اسکاندیناوی قدیمی برای نبرد میآید. هیلد همچنین نام اسکاندیناوی والکری، یکی از یاران زن اودین محسوب میشود، که تعیین میکرد مبارزان در میدان نبرد زنده بمانند یا بمیرند. چهره والکری در زمانهای مختلف متغییر بود، اما والکری در اسطورههای اولیه، شرورها و خونخوارانی بودند که با استفاده از رشتهای از دلوروده انسانها، سرنوشت مبارزان خاص را مشخص میکردند. آنها در متون اسطورهای بعدی حتی وظیفه بیشتری برعهده داشتند و به اودین کمک میکردند که سربازان محبوبش را به والهالا ببرند
۳- بجورن (Bjorn)
جنسیت نام: نام مردانه
معنای نام: خرس
تلفظ نام: بی-یوهرن (Be-yOHrn)
بجورن (Bjorn) هم مانند اورم، تقلیدی از یک حیوان قدرتمند است. اصلا مردم اسکاندیناوی باستان خرسها را حیوانات مقدس و قدرتمندی میدانستند، که آنها را در مراسمات میکشتند/ قربانی میکردند و با پوستهایشان سراسر روستا رژه میرفتند. گزارشهایی از جنگجوها به دیوانهها شناخته میشدند، که پوست خرس را میپوشیدند و با شور دیوانه بالقوهشان وارد نبرد میشدند. خرسنماها که به خاطر دیوانگیشان به احتمال زیاد بخشی از اسطورههای اسکاندیناوی محسوب میشوند، کسانی بودند که به خرس تبدیل میشدند.
۲- اورم (Orm)
جنسیت نام: نام مردانه
معنای نام: مار افعی
تلفظ نام: اهر-م (Ohr-m)
با اینکه نامگذاری یکی از کهنترین نامهای اسکاندیناوی، اورم (Orm) نام محبوبی برای کودکان بود که از خدایان گرفته شده، اما برای بعضی از کودکان بد تلقی میشد. اصلا اورم به معنای مار افعی، یکی از دشمنان تور، مار افعی میدگارد جورمونگاندر محسوب میشود. مردم اسکاندیناوی معتقدند، مار افعی میدگارد و ثور در نبر راگناروک، آخرالزمان اسکاندیناوی با یکدیگر خواهند جنگید و در نهایت یکی از آنها کشته میشود. نامگذاری کودکی به نام رقیب تور میتواند برای مردم اسکاندیناوی متناقض یاشد، اما جورمونگاندر جنگجویی برابر خدای رعدوبرق بود. اگر والدینی این نام را روی کودکشان میگذاشتند، یعنی میخواهند بگویند که جنگجو درندهای به دنیا بیاورند که رقیب خدایان باشد.
۱-توک (Toke)
جنسیت نام: نام مردانه
معنای نام: ثور و پوتک
تلفظ نام: توه-که (TOH-keh)
یکی دیگر از قدیمیترین نامهای اسکاندیناوری که میخواهیم از آن بگوییم، توک (Toke) است. این نام از نام ثور، خدای رعدوبرق و آسمان و کشاورزی اسکاندیناوی میآید. در کل، بسیاری از نامها مانند دانیل، مسیح یا هرا، ریشههای مذهبی دارند، که نامهایی مانند تُو در آن اصلا غافلگیرکننده به حساب نمیآیند. از آنجایی که وایکینگها باور داشتند، تور مسئول باروری محصولاتشان است، نقش او را در زندگیشان کلیدی میدیدند. تور را یک محافظ میدانستند و او را حتی به عنوان خدای وایکینگی خودشان انتخاب کردند. محبوبیت تور حتی در زمان معرفی مسیحیت هم همچنان درحال رشد بود. چون مردم اسکاندیناوی باور داشتند که او همآور و رقیب مستقیم حضرت مسیح بود. والدینی که نام توک را روی پسرشان میگذارند، آرزو دارند همان ویژگیها قدرت و حفاظتی را داشته باشد که تور داشت.