آثار تاریخی نی‌ریز
شهر نی‌ریز از قدیمی ترین شهرهای استان فارس است. این شهر مرکز شهرستان نی‌ریز می‌باشد. مکان دقیق جغرافیایی این شهر، جنوب دریاچه بختگان و ارسنجان و از غرب همسایه سیرجان و شهربابک و در شرق با شهرستان خاتم و از شمال در جوار داراب قرار گرفته است. در پی کشف آثاری مشترک با دوره هخامنشیان، قدمت این شهر را به زمان هخامنشیان نسبت داده‌اند اما بطور دقیق مشخص و قابل قبول نیست. برخی معتقدند که اسم این شهر نیز از نیزه ریز که محل ساخت نیزه هخامنشیان بوده است، گرفته شده است. آب و هوای این منطقه به نسبت گرم گزارش شده است، پس بهتر است بازدید از آن را به فصل سرد سال اختصاص دهید. در ادامه به معرفی برخی آثار و جاذبه‌های گردشگری این شهر خواهیم پرداخت.
آثار تاریخی نی‌ریز
قلعه S.P.R
قلعه S.P.R ، در جنگ جهانی اول، سربازان انگلیسی و هندی اقدام به ساخت این قلعه از سنگ و خاک و ساروج کردند که نام آن از سرواژه پایگاه پلیس جنوب گرفته شده است. آثار این قلعه هنوز وجود دارد که در دست تعمیر و ثبت از سازمان میراث فرهنگی قرار گرفته است.
کاروانسرای نی‌ریز
کاروانسرای نی‌ریز، این کاروانسرا در مرکز شهر قرار گرفته است. در قدیم تجار استان‌های کرمان، یزد، بندرعباس و فارس در آنجا اقامت میگزیدند و یک پایگاه مخم تجاری به شمار میرفته. در جوار این کاروانسرا، حمام محمد حسن که شبیه حمام گنجعلی خان است، قرار گرفته که ارزش تاریخی و معماری خاص خود را دارد.
اماکن تاریخی-مذهبی نی‌ریز
مسجد جامع کبیر که گویی متعلق به دوره ساسانیان می‌باشد.
مسجد جامع صغیر، که به مسجد بازار نیز شهرت داردف یک بنای قدیمی که در یک دوره تخریب و دوباره توسط کلو یعقوب خان تعمیر گردیده است.
مسجد جامع سید علی، که بنای تاریخی خود را حفظ کرده و دو کتیبه در آن نشان از دوره صفوی هستند.
مسجد ابوالفضل، ابتدا بهاییان آن را ثبت و سپس به دست شیعیان به مسجد تبدیل شد.
مسجد حاج سید علی نی ریز(مسجد الزهرا’ کنونی):
این مسجد هنوز قسمتی از شکل معماری گذشته خود را داراست . تاریخ بنای آن مربوط به قبل از سال ۱۰۸۷ هجری قمری بوده است. در این مسجد دو کتیبه موجود است. کتیبه نخست مربوط به تاریخ بنای آن است که متاسفانه قابل خواندن نیست اما کتیبه دوم مربوط به تعمیر آن در دوره شاه سلیمان دوم صفوی در سال ۱۰۸۷ هجری قمری است.
مسجد بازار گیوه دوزان نی ریز:
این مسجد که سابقه دیرینه ای دارد اکنون مخروبه شده است . در کتیبه سر در آن باریخ بنایش در سال ۹۹۴ هجری قمری یعنی دوره سلطان محمد خدابنده (حک ۹۸۵-۹۹۶ هجری قمری) آمده است.
مسجد چنارشاهی نی ریز (مسجد ولی عصر کنونی):
این مسجد در حدود سال ۱۲۵۴ هجری قمری بنا شده است. در پایان سی پاره ای که توسط عبدالحسین نی ریزی کتابت شده نام این مسجد (فیض علامت) و تاریخ بنای آن سال ۱۲۵۴ هجری قمری آمده است. این سی پاره وقف این مسجد بوده است. این نسخه اکنون در کتابخانه آستان خضرت احمدبن موسی شاهچراغ موجود است.
مسجد نظر بیگی نی ریز(مسجد امام حسن (ع) کنونی):
این مسجد تخریب و تجدید بنا شده است.
مسجد سلطانی نی ریز(مسجد النبی(ص) کنونی):
در محله سادات است و ساختمان قدیمی آن تخریب و تخدید بنا شده است.
مسجد حاج مهدی نی ریز(مسجد جامع مهدی(ع) کنونی):
این مسجد نیز تجدید بنا شده است
