اهرام از یاد رفته ای که اسمشان را هم نشنیده اید!
کاوش های باستان‌شناسی در وادی الآجال لیبی بیانگر این است که گارامانت‌ها اولین بار در حوالی ۳۱۰۰ سال قبل در ناحیه فِزان در جنوب لیبی اسکان یافتند. توسعه و پیشرفت تمدن آن‌ها بیش از هر چیز به علت وجود یک سیستم آبیاری پیشرو بر اساس ساخت نوعی از قنات بود. با بهره گیری از این سیستم آبیاری آن‌ها توانستند در صحرا‌های کم آب لیبی به زراعت بپردازند.
در اسناد تاریخی
اولین اشارۀ تاریخی به گارامانت‌ها را در کتاب هرودوت مورخ یونانی قرن پنجم پیش از میلاد می‌توان یافت؛ او آن‌ها را ملتی نیرومند توصیف کرده که در میانۀ صحرای آفریقا زندگی می‌کنند. مرکز پادشاهی گارامانت‌ها منطقۀ وادی‌الآجال بود؛ دره‌ای طولانی و وسیع که میان دریایی از تپه‌های ماسه‌ای و فلاتی خشک محصور شده است.
بیشتر بنا‌ها و یادبود‌های گارامانت‌ها در همین منطقه واقع شده‌اند، از جمله شهر باستانی جرمه که پایتخت گارامنت‌ها بوده و همچنین گورستان‌های سلطنتی آن‌ها.
آیین‌های تدفین گارامانت‌ها نشان می‌دهد که آن‌ها به زندگی بعد از مرگ معتقد بوده‌اند و اعتقاداتشان بی‌شباهت به عقاید مصریان نبوده است. مهم‌ترین گورستان باقی‌مانده از گارامانت‌ها در منطقۀ خرائق واقع شده است. آن مجموعه‌ای از ۸۰ مقبرۀ هرمی‌شکل است که ارتفاع آن‌ها به ۳ تا ۴.۵ متر می‌رسد. گورستان‌های دیگری نیز با مقبره‌های مشابه هرمی و کوتاه از همین دوران در لیبی به جا مانده‌اند.
