صنایع دستی سیستان و بلوچستان چیست؟
اگر خواهان اضافه کردن یا حذف اطلاعات خود در مطالب هستید، به آیدی @Tarikhemaadmin در تلگرام پیام بدید.
لطفا جهت پرسیدن آدرس و سوالات نامربوط پیام ندید. ما فقط آدرس و شماره تماسها را قرار میدیم که در پایین قرار گرفته.
سوزندوزی زنان بلوچ، هنر ظریف و پر سابقهای است که به درستی مشخص نیست که از چه زمانی در ایران شروع شدهاست. بسیاری از زنان و دختران بلوچ در فاصله سنی چهار تا چهل سالگی، دست اندر کار آن به حساب میآیند. سوزندوزان بلوچ با نقش گلها و بوتهها و ترکیب رنگها، آثار هنری زیبایی خلق میکنند. پیراهن با چهار قطعه تزئین یافتهاست که عبارتست از یک قطعه پیش سینه، دو قطعه سرآستین و قطعه دیگر که در زیر پیش سینه بهطور عمودی تا پایین پیراهن دوخته میشود و جیب یا در اصطلاح محلی «گوپتان» نامیده میشود. از طرحهای اصیل مورد استفاده در سوزندوزی میتوان از طرح گل سرخ، چشم ماهی و مروارید نام برد. پریوار دوزی و توردوزی نیز از دیگر انواع رودوزیهای سیستان و بلوچستان است.
سکه دوزی را یا به دیوار میآویزند یا جهت تزئین روی رختخواب میاندازند یا در عروسیها به گردن شتر میآویزند. به جهت وجوه اشتراک فراوانی که بین اهالی سیستان و بلوچستان ایران با اقوام ساکن در کشورهای مجاور منطقه از نظر قومی، نژاد، زبان و فرهنگ وجود دارد، مشابهتهایی هم در هنرهای دستی ساکنین این مناطق وجود دارد که امری کاملاً طبیعی است. به همین دلیل تشابهاتی بین سکه دوزی ایران با محصولات هند وجود دارد.
سفال کلپورگان سراوان و سفال کوه میتیک مرکز از انواع سفال تولیدی در سیستان و بلوچستان است. این سفالها به صورت کاملاً ابتدایی تولید میشود و قدمتی هفت هزار ساله دارد. در ساخت سفال، مردان فقط وظیفه حمل خاک از تپه تا محل سفالگری و آماده کردن گل را به عهده دارند و سایر مراحل ساخت توسط زنان انجام میگیرد. گل با دست زنان سفال ساز شکل میگیرد و تراش داده میشود و با سیاه قلم تزیین میشود. نقشها ساده و هندسی است. مصنوعات ساخته شده شامل: دیگ، سینی، کوزه، قلیان، گلدان، لیوان، قوری، مجسمه حیوانات و… است.. کلیه نقوش از ذهن و تخیلات زنان منطقه در روزگاران کهن سرچشمه گرفتهاست
زرگری و نقرهسازی یکی دیگر از هنرهای دستی سیستان و بلوچستان است. در اثر تغییرات زمان و عوامل متعدد دیگر، نقرهسازی، جای خود را به طلاسازی دادهاست. زرگرهای بلوچ از اقوام و طوایف مشخصی هستند که علاوه بر جواهر سازی، انواع زیور آلات زنان را با مهارت تهیه میکنند. زرگرهای محلی زیورهای طلا و نقره را با نقوش ساده هندسی و نمادین میسازند. این زیورها برای زینت سر و گردن و گوش و بینی و دست و پا استفاده میشود. زیورهای بلوچی بیشتر شبیه زینتآلات مردم هندوستان است. دلیل این موضوع، رفتوآمد زیاد بین ساکنین بلوچستان و قسمت غربی شبه قاره هند است.
قدمت این هنر، با ورود شاخهای از اقوام سکائی ۲۵۰۰ سال ق.م. به سیستان برمیگردد؛ زیراندازهای سیستانی به سه نوع تقسیم میشود: ۱٫ نوع تاریخی یا کهن که تا آغاز سده چهاردهم هـ. ق بافته میشد. ۲. نوع میانه که از حدود اواخر قرن سیزدهم هـ. ق بافته شده و هنوز هم رایج است. ۳. نوع نو، که هماکنون بافته میشود. عمده مواد اولیه توسط روستاییان تهیه شده و از رنگهای متنوع استفاده مینمایند. نقوش اغلب تجریدی و به صورت هندسی، مرغی، انسانی یا طرح و بافت کلی مددخانی، بهلوری، خشتی، سلیمانی و گلدانی است. در حال حاضر فرش سیستان به دلیل نوع طرح، رنگ، نقش، ابعاد، دوام علاوه بر بازارهای داخلی در بازارهای خارجی به فروش میرسند.