گمانه‌زنی‌های جدید برای تعیین عرصه و حریم تپه ابوفندوا
به‌گزارش میراث‌آریا به‌نقل از نقل مرکز روابط عمومی و اطلاع
رسانی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، عاطفه رشنویی
مدیر پایگاه میراث جهانی چغازنبیل درباره اهداف این گمانه‌زنی‌ها
گفت: «یکی از مهم‌ترین اهداف برنامه گمانه‌زنی برای تعیین عرصه و
حریم ابوفندوا تلاش برای شناخت محوطه، قبل از تغییرات عمده‌ای است
که بر آن وارد شده است. بدین منظور گمانه‌هایی در جهات مختلف در
اطراف تپه‌های شمالی و جنوبی ایجاد شده است تا بدنه اصلی تپه
شناسایی شود.»
رشنویی با اشاره به ضرورت تعیین عرصه و حریم تپه ابوفندوا تاکید
کرد: «تپه ابوفندوا که امروزه به صورت دو تپه جداگانه شمالی و
جنوبی مشاهده می‌شود، از جمله محوطه‌های مهم هزارۀ چهارم پیش از
میلاد در دشت شوشان است.»
او ادامه داد: «با وجود اهمیتی که این تپه نزد باستان‌شناسان
دارد، تاکنون پرونده‌ای برای تعیین عرصه و حریم و ضوابط حفاظتی هر
یک مشخص نشده و در نتیجه تپه ابوفندوا در معرض انواع آسیب‌ها قرار
گرفته است.»
رشنویی در تشریح این آسیب‌ها گفت: اولین مرحله از تخریب‌های وارده
بر تپه از دهه ۴۰ شمسی با ساخت شهرک آوان (که امروزه کوی شهید
دیناروند نامیده می‌شود) در مجاور تپه به وجود آمد که حداقل بخشی
از دامنۀ جنوب شرقی تپه را اشغال کرده است؛ چنان که یکی از
پشته‌های نسبتاً مرتفع متصل به تپه به صورت فضای تفریحی در شهرک
مورد استفاده قرار می‌گیرد.
او تاکید فروان کرد: «علاوه بر آن، در بررسی‌های اولیه تپه دیگری در
فاصله حدود ۳۰۰ متری جنوب شرقی از تپه جنوبی، شناسایی شده است که
امروز کاملا زیر شهرک قرار دارد.»
به گفته رشنویی، از دیگر آسیب‌های انسانی وارده بر تپه، تبدیل
بخش‌هایی از آن به زمین کشاورزی است به گونه‌ای که منظر تپه و در
مواردی سازه‌های غیرمنقول شناسایی‌شده را کاملا دگرگون و نابود
کرده است.
مدیر پایگاه میراث جهانی چغازنبیل و هفت‌تپه درباره پرسش‌هایی که
گمانه‌زنی در تپه ابوفندوا به آنها پاسخ خواهد داد، گفت: «پرسش
اول آن که شهرک چه مقدار از تپه جنوبی را اشغال کرده است و دوم آن
که آیا می‌توان در گمانه‌های عمیق شواهدی از تپه شناسایی‌شده در
جنوب شرق شهرک به دست آورد.»
او ادامه داد: «پرسش‌های پژوهشی دیگری از جمله ارتباط پشته‌های
کم‌ارتفاع در اطراف تپه به ویژه در جبهه شرقی و جنوب شرقی با تپه
مرتفع اصلی، میزان فرسایش در دامنه‌های تپه، شناسایی تغییرات
عوارض انسانی و طبیعی در اطراف آن، در این طرح مورد نظر است که
امیدواریم بتوان با گمانه‌زنی به این پرسش‌ها پاسخ دهیم.»
به گفته رشنویی، پایگاه میراث جهانی چغازنبیل و هفت‌تپه در مسیر
پاسخ به این پرسش‌ها، علاوه بر گمانه‌زنی، از عکس‌های هوایی از
دهه ۳۰ تا کنون، مطالعات زمین‌ریخت‌شناسی، پراکندگی سفال‌های
سطحی، نتایج بررسی‌ها و کاوش‌های باستان‌شناختی پیشین نیز بهره
برده است.