پایان طرح تحقیقاتی اسب دره شوری و کاسپین

به‌‌گزارش «تاریخ‌ما» به نقل از میراث آریا به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث
فرهنگی و گردشگری، علیرضا حسن زاده، رییس پژوهشکده مردم شناسی با
اعلام این خبر گفت: «با توجه به جایگاه مهم فرهنگی، تاریخی، زیست
محیطی و تنوع گونه های زیستی مطالعه ای با حمایت و نظارت علمی
پژوهشکده مردم شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در ارتباط
با دو گونه مهم اسب دره شوری و اسب کاسپین به انجام
رسید.»

او افزود: «در این مطالعه جایگاه معیشتی نمادین در زیست
محیطی دو گونه اسب یاد شده مورد بررسی قرار گرفت.»

کم رنگ شدن ارتباط دیرین انسان و اسب

 علی گلشن مجری این طرح در این باره گفت: «ایران خاستگاه
نژادهای متنوعی از اسب بوده و هزاران سال است که ایرانیان از اسب
در زندگی خود به شیوه های مختلف استفاده کرده اند.»

او با اشاره به کمرنگ شدن ارتباط دیرین انسان و اسب در بسیاری از
مناطق ایران به دلیل پیشرفت تکنولوژی گفت: «درحال حاضر گسستگی این
ارتباط به حدی است که شاید کمتر کسی از وجود آخرین بازماندگان اسب
های بومی ایران باخبر باشد.»

او با بیان این نکته که هر کدام از نژادهای منحصربه فرد اسب
ایرانی، در جمعیت های کوچک و پراکنده و در شرایط نه چندان مطلوب
به حیات خود ادامه می دهند، گفت: «در این طرح پژوهشی دو جمعیت از
اسب های کاسپین و اسب های دره شوری در تاریخ و فرهنگ اقوام ساکن
در استان های گیلان و فارس مورد مطالعه قرار گرفته اند.»

گلشن برخی از اهداف این مطالعات را شناسایی و معرفی این دو اسب،
بررسی پیشینه تاریخی آنها، پی بردن به نقش و کاربرد آن ها در
زندگی مردم امروز اعلام کرد.

اوجمع آوری دانش بومی،باورها، اعتقادات و همچنین شیوه های سنتی
پرورش و نگهداری آنها،دستیابی به راه کارهایی برای حفظ و پرورش
این دو اسب بومی ارزشمند و همچنین تشویق و ایجاد انگیزه برای
تولیدکنندگان اسب و ورزشکاران رشته های سوارکاری از طریق شناخت و
معرفی پتانسیل های ورزشی و اقتصادی اسب کاسپین و اسب دره شوری را
از دیگر اهداف این پژوهش دانست.

ذخایر ژنتیکی منحصر به فرد

گلشن طرح “معرفی اسب دره شوری و اسبچه خزر در تاریخ و فرهنگ اقوام
ساکن در استان های فارس، اصفهان، کرمان، تهران و گیلان” را پژوهشی
با رویکرد مردم نگاری اعلام کرد و گفت: «در این تحقیق جایگاه این
اسب ها که به عنوان بخشی از ذخایر ژنتیکی منحصر به فرد در نوع خود
برای کشور محسوب می شوند، در تجربه زیسته مردم مناطق یاد شده،
مورد مطالعه قرار گرفته است.»

او، اظهار داشت: «پژوهشگر با تلاشی مضاعف به بررسی میدانی 
نمونه های اندک یافت شده این نژاد در مناطق مختلف پرداخته و به
پیشکسوتان این حوزه که دلسوازنه از این سرمایه ملی به صورت غیر
انتفاعی مراقبت می‌کنند توجه کرده است.»

گلشن، افزود: «دربخشی از این پژوهش با امانت داری کامل به اطلاعات
گردآوری شده توسط زنده یاد فیروز به عنوان اولین کسی که این نژاد
را به دنیا شناساند اشاره شده است.»

او این پژوهش را مجموعه ای از اطلاعات ارزشمند در موضوع اسب دره
شوری و اسبچه خزر دانست که می‌تواند مبنایی کاربردی برای اقدام
برای حفظ و ثبت این ذخیره ژنتیکی کشور در مجامع بین المللی باشد
تا اقدامات داخلی و خارجی برای حفظ این نژاد خاص و کمیاب انجام
شود.

مینو سلیمی یکی از ناظرین این طرح گفت: «این پژوهش مهم و اثر گذار
و بررسی وضعیت کنونی اسب ایران نشان داد که نسل اسب دره شوری و
کاسپین به دلیل نبود شناخت کافی جامعه و نبود برنامه های تکثیر
نژاد در حال نابودی است.»

او به خبرنگار تاریخ ما گفت:: «اگر بخش خصوصی و مراکز مرتبط با اسب اقداماتی برای حفظ
نسل این گونه های بومی انجام ندهند در آینده ای نه چندان دور شاهد
از بین رفتن این توده های ارزشمند ژنتیکی کشورمان خواهیم
بود.»