افزایش سهم فناوری در حوزه گیاهان دارویی/ توسعه کشت گیاهان کم آب

دکتر محمد حسن عصاره در گفتگو با تاریخ ما با بیان اینکه سند ملی گیاهان دارویی در سال ۹۲ به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید، اظهار کرد: در راستای اجرایی سازی وظایف ستاد، در این سند تا کنون طرح‌ها و راهبردهای مختلفی تدوین و اجرایی شده است.

دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی گفت: طی یکسال اخیر از تجاری سازی طرح‌هایی همچون تولید داروهای گیاهی مورد استفاده در دام و طیور، فرآورده‌های طبیعی حمایت شده که شامل ۸ پروژه می‌شوند.

وی با اشاره به حوزه‌های این ۸ پروژه افزود: تولید دارو و پماد، تجاری سازی خطوط تولید عصاره و اسانس‌های استاندارد با ارزش بالای اقتصادی، تولید و توسعه زالوی طبی و بهداشتی، بهینه سازی خط تولید زرشک و عناب از طریق استقرار سیستم‌های خشک کن مدرن و تولید زرشک سالم با کیفیت بالا و یکدست، استخراج و خالص سازی کروسین زعفران از جمله حوزه‌های این ۸ پروژه هستند.

عصاره گفت: این پروژه‌ها در دست اجرا و آماده بهره برداری هستند.

اقدامات دیگر در راستای توسعه حوزه گیاهان دارویی بر پایه فناوری

وی با اشاره به اقدامات دیگر ستاد توسعه فناوری گیاهان دارویی افزود: در راهبرد حمایت از توسعه دانش و پیشرفت فناورانه و نوآورانه در جهت تجاری سازی ایده و دانش به تدوین دارونامه داروها و فرآورده‌های سنتی ایران، فارماکوپه گیاهان دارویی بومی ایران، بانک اطلاعات گیاهان دارویی، وب سایت، چاپ و انتشار کتب علمی و متون طب سنتی ایرانی (طب ایرانی)، اطلس کاربردی میراث مکتوب و معنوی پزشکی اسلام در ایران، توسعه دایره المعارف پزشکی اسلام و ایران از اقدامات ستاد گیاهان دارویی معاونت علمی بوده است.

به گفته وی، همچنین ایجاد سامانه هوشمند مدیریت پژوهش‌های بالینی و درج اطلاعات بیش از ۶۵۰ قلم داروی طب ایرانی در یک سامانه از دیگر اقدامات در سال ۹۹ بوده است.

وی با اشاره به سایر اقدامات مورد پیگیری ستاد توسعه علوم و فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی طی یک سال اخیر گفت: اجرایی شدن طرح ملی تولید گیاهان دارویی مبتنی بر قرارداد، اولویت بندی کشت گیاهان دارویی در کشور، طرح توسعه گیاهان دارویی حوضه دریاچه ارومیه در استان‌های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و کردستان، از اقدامات دیگر ستاد گیاهان دارویی بوده که از اهمیت بالایی برخوردار است.

وی ادامه داد: همچنین کشت و توسعه گیاهان دارویی در ۳۰۰۰ هکتار در دشت سیستان به منظور افزایش بهره وری و استفاده بهینه از آب موجود در منطقه سیستان، ایجاد باغ الگویی گیاهان دارویی گرمسیری و تولید نهاده‌های تکثیری در استان سیستان و بلوچستان، حمایت از بیمه پذیری گیاهان دارویی زعفران، زیره سبز و گل محمدی، تقویت و توسعه بانک ژن انواع گونه‌های گیاهان دارویی انحصاری یا در حال انقراض، نهایی سازی ۲۰ طرح توسعه مکانیزاسیون گیاهان دارویی از اقدامات ستاد طی یک سال اخیر بوده است.

وی افزود: ادامه توسعه و احیای باغ‌های گیاه‌شناسی به عنوان مکان‌هایی جهت حفظ و نگهداری ژرم پلاسم‌هایی با ارزش در ۲۱ استان کشور، برنامه‌های تولید طبقات بذری، اندام‌های تکثیری و هسته‌های اولیه رویشی در گیاهان دارویی و صنعتی، پیگیری ورود بخش خصوصی به عرصه تولید بذر گواهی شده گیاهان دارویی و ایجاد زیربناهای لازم برای تولید بذر و اندام‌های رویشی استاندارد گیاهان دارویی و گسترش صنعت تولید بذر نیاز دیگر فعالیت‌های ستاد طی یک سال اخیر بوده که در حال اجرایی شدن هستند.

دبیر ستاد گیاهان دارویی خاطر نشان کرد: از سوی دیگر نیز این ستاد، تعیین اولویت‌های استاندارد سازی با همکاری سازمان غذا و دارو براساس نیازهای صنعت گیاهان دارویی کشور در تأمین و تهیه فرآورده‌های اولیه گیاهی، توسعه کشت گیاهان صنعتی در منطقه قلعه گنج استان کرمان با خرید تضمینی محصولات تولید شده، توسعه کشت گیاهان دارویی با تغییر الگوی کشت با تاکید بر گیاهان دارویی کم آبخواه را در یکسال گذشته در دستور کار خود قرار داد.

وی گفت: برای افزایش سهم فناوری این حوزه در رشد اقتصاد داخلی باید تمامی ظرفیت‌های این صنعت، از جنبه‌های مختلف اقتصادی و اجتماعی، زنجیره ارزش، ارزش صادراتی، نقش آن در ارتقا سلامت جامعه، ایجاد اشتغال و میزان کمک به توسعه پایدار کشور مورد توجه برنامه ریزان و مجریان ذیربط قرار گیرد.

عصاره تاکید کرد: همچنین باید جریان سازی برای تسهیل سیر تکامل شرکت‌ها انجام شود. در حال حاضر برنامه‌های خوبی برای شرکت‌های دارای فناوری پیشرفته وجود دارد و باید این برنامه‌ها برای شرکت‌های دارای سطح فناوری حد واسط و سطح فناوری پایین تعمیم داده شود، زیرا این شرکت‌ها با حمایت می‌توانند مسیر رشد را به خوبی طی کنند و در مسیر پیشرفت قرار گیرند تا به رشد اقتصادی مطلوب برسند.