آینده افغانستان؛ روسیه یا آمریکا؟

پیرمحمد ملازهی در گفت وگو با خبرگزاری تاریخ ما، در خصوص نشست صلح مسکو درباره افغانستان که ظرف چند روز آینده برگزار می شود گفت: در این نشست قرار است کشورهای منطقه به همراه تعدادی از اعضای حاکمیت، رهبران جهادی و صاحب نفوذ در افغانستان جمع شده و گفت وگو و تبادل نظر انجام دهند. البته ظاهرا روس ها، ایران را حذف کرده اند. دلیل آن را نمی دانم اما در دعوتنامه هایی که به کشورهای منطقه ارسال شده، ایران حضور ندارد.

وی تصریح کرد: از سوی دیگر ابتکار دیگری قرار است از کانال ترکیه انجام شود و در آنکارا یا استانبول جلسه ای با همین ترکیب نشست مسکو برگزار شود. به نظر می رسد یک سری جریانات پشت پرده و یا معادلاتی میان روس ها و آمریکایی ها وجود دارد. البته اینها در حد حدس و گمان است و قطعی نیست.

این کارشناس مسائل شبه قاره خاطرنشان کرد: احتمالا این کشورها به دنبال این هستند که از یک طرف سوریه و یمن در خاورمیانه و از سوی دیگر اوکراین و جریره کریمه در قفقاز شمالی به نوعی بین قدرت‌ها معامله شود.

ملازهی ادامه داد: آنچه در افغانستان قابل پیش بینی است اینکه یک نوع دولتی باید به وجود آید که ترکیبی از طالبان و نیروهای موجود سه جریان داوطلب قدرت یعنی طالبان، نیروهای جهادی به نمایندگی عبدالله عبدالله و اشرف غنی و لیبرال دموکرات ها باشد.

وی ادامه داد: آمریکا به دنبال این است که چنین جریانی را در یک حکومت مشترک به وجود آورده و حل کند. آن چیزی هم که وزیر خارجه آمریکا در نامه به اشرف غنی با حالت تحکم آمیز اعلام کرد این بوده که اشرف غنی را قانع کنند که دوران او تمام شده و اگر می خواهد در جایگاهش بماند باید در چهارچوب آنها حرکت کند.

این کارشناس مسائل منطقه تصریح کرد: واقعیتی که وجود دارد این است که سیاست های کلی آمریکا تنها رئیس جمهور نیست که آن را تعیین می کند و به همین دلیل است که علی القاعده خیلی تغییرات راهبردی به وجود نمی‌آید. فقط از لحاظ تاکتیکی یک سری مسائل دیگر مد نظر قرار می گیرد.

ملازهی خاطرنشان کرد: در واقع سیاست کلی آمریکا در ارتباط با افغانستان تنظیم شده است و در سطح حاکمیت تغییر نخواهد کرد. گرچه شیوه برخورد ترامپ متفاوت بود با آنچه که بایدن مد نظر قرار دارد.

وی تصریح کرد: بایدن به دنبال این است که در سطح منطقه‌ای و بین المللی نوعی چند جانبه گرایی را به وجود آورد که هم مناسبات آمریکا با اتحادیه اروپا را افزایش دهد و هم در رقابت با چین، روسیه را هم در سطحی راضی کننده نگهدارد. بنابراین طرح هایی که آمریکا در ارتباط با صلح افغانستان دارد گویای این است که می خواهد به نوعی اشرف غنی را دور بزند و مذاکرات دوحه نیز به نوعی تمام شده تلقی می شود.

این کارشناس مسائل شبه قاره خاطرنشان کرد: بنابراین احتمالا معامله‌ای که از جانب آمریکایی ها صورت گیرد با طالبان و عبدالله عبدالله خواهد بود زیرا این دو ظرفیت همکاری را دارند و در واقع اشرف غنی نیروی چندانی ندارد. گرچه لیبرال دموکرات ها و یا تکنوکرات ها که در گروه اشرف غنی تعریف می شوند در هر حالتی می توانند نقش داشته باشند اما آنچه پیش می آید همکاری طالبان با جریان عبدالله عبدالله و لیبرال دموکرات ها منهای اشرف غنی است.

وی خاطرنشان کرد: در سطح کلی تر به نظر می رسد آمریکا و روسیه به این مسئله فکر می کنند که افغانستان را از دخالت های خارجی چه در سطح منطقه‌ای و چه بین المللی بی طرف کنند. در واقع اکنون آمریکا و روسیه به این نتیجه رسیده‌اند که به سیاست بی طرفی در گذشته بازگردند و از نظر منطقه‌ای کسی اجازه دخالت نداشته باشد.

ملازهی در پایان تصریح کرد: به نظر می رسد تفکری که بایدن و تیمش دنبال می کنند کمک به صلح و ثبات در افغانستان از طریق همکاری طالبان و جریان‌های موجود در افغانستان و احتمالا تغییر قانون اساسی و ساختار فدرالی در سطح عالی‌تر با چهار قومیت ازبک، تاجیک، هزاره و پشتون باشد. اگر این اتفاق بیفتد می توان امیدوار به صلح بود و اگر غیر از این باشد احتمال تجزیه به پشتون و خراسان هست که در رسانه های خودشان در این باره بسیار بحث می شود.

پایان خبر / تاریخ ما