عملکرد نظام پژوهش‌های غیرصنعتی ارتش جمهوری اسلامی ایران
پژوهش به عنوان یک فعالیت نظری، ضرورت وجودی و سیطره خود را بر فعالیت‌های سازمان‌های نظامی گسترده است. اما به نظر می‌رسد تاکنون ارزیابی جامعی از عملکرد نظام پژوهشی آجا انجام نگرفته است. محققان در پژوهشی با عنوان «ارزیابی عملکرد نظام پژوهش‌های غیرصنعتی ارتش جمهوری اسلامی ایران» آورده‌اند، فعالیت‌های پژوهشی در عصر کنونی اهمیت و جایگاهی ویژه دارند تا جایی که به عنوان شاخصی برای تعیین میزان توسعه یافتگی کشورها به شمار می‌روند.
در این پژوهش که توسط محمد حسین دادرس دکترای مدیریت راهبردی و حسین ولی‌وند زمانی دانشجوی دکترای علوم دفاع راهبردی دانشگاه عالی دفاع ملی انجام شده، آمده است، تحقیق و پژوهش، کلید اصلی توسعه همه‌جانبه و استقلال یک کشور است؛ از همین رو اهمیت و اعتبار دادن به بخش پژوهش، سرمایه ملی تلقی می‌شود. پژوهش پس از تربیت نیروی انسانی کارآمد، یکی از پایه‌های توسعه اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی است و توسعه پایدار و اصولی در بلند مدت بدون پژوهش به دشواری تصور می‌شود.
پژوهش یکی از اساسی‌ترین نیازها برای نیل به پیشرفت و توسعه کشور است
پژوهش یکی از اساسی‌ترین نیازها برای نیل به پیشرفت و توسعه همه جانبه یک کشور است تا جایی که می‌توان گفت، قدرت و استقلال هر کشوری بر پژوهش و تولید علم استوار است. «پژوهش» به عنوان یک فعالیت نظری، ضرورت وجودی و سیطره خود را بر فعالیت‌های سازمان‌های نظامی گسترده است اما به نظر می‌رسد تاکنون ارزیابی جامعی از عملکرد نظام پژوهشی آجا انجام نگرفته است.
محققان می‌گویند، ارتش جمهوری اسلامی ایران نیز در امر پژوهش نیاز به ارزیابی عملکرد داشته تا در راستای سند چشم‌انداز بیست ساله نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، قانون اساسی و قانون آجا، به انجام وظایف قانونی خود بپردازد. ارزیابی و اندازه‌گیری عملکرد موجب هوشمندی نظام و برانگیختن افراد در جهت رفتار مطلوب می‌شود. ارزیابی عملکرد، به عنوان ابزار و روشی برای اندازه‌گیری و شناخت عملکرد یکپارچه سازمان‌ها به کار گرفته می‌شود و مبنای مناسبی برای تصمیم‌های راهبردی، برنامه‌ریزی و کنترل قرار می‌گیرد.
بهبود پیوسته عملکرد سازمان‌ها، نیروی عظیم هم‌افزایی ایجاد می‌کند که این نیروها می‌تواند پشتیبان برنامه رشد و توسعه و ایجاد فرصت‌های تعالی سازمانی شود. دولت‌ها و سازمان‌ها، تلاش‌های زیادی در این راستا کرده‌اند، تا با ایجاد نظام ارزیابی عملکرد به بازبینی عملکرد گذشته بپردازند و چشم‌اندازی را برای پیش‌بینی چگونگی دستیابی به اهداف سازمانی فراهم آورد. ضرورت انجام ارزیابی سازمان تلاش در جهت بهبود عملکرد سازمانی و انسانی است.
استفاده از ایده‌های نو، برخورداری از خودباوری سازمانی و بهره‌گیری از فناوری‌های پیشتاز در نیروهای مسلح، می‌توانند توانمندی برای دستیابی به برتری در دفاع همه‌جانبه از نظام اسلامی را به صورت مضاعف افزایش دهد. واحدهای تحقیقاتی نیروهای مسلح، وظیفه دارند این ایده‌های نو و فناوری‌های پیشتاز را خلق کنند و در خدمت تحول همه‌جانبه نیروهای مسلح قرار دهند؛ همچنین بستر لازم را برای تولید و توسعه دانش و فناوری فراهم کنند و این دانش و فناوری را به عنوان دو ابزار راهبردی و تأثیرگذار در اصلاح زیرساخت‌ها و تقویت بنیه رزمی و تحول اثربخش، کاربردی کنند.
آنچه نیروهای مسلح را در مسیر یک آینده روشن رهنمون خواهد ساخت، عامل توان‌افزایی به نام «خردمندی سازمانی» است که هوشمندی راهبردی، شالوده و عصاره آن به شمار می‌رود. کار هوشمندی راهبردی این است که سازمان‌ها را در خصوص تغییرات آشکار و پنهان محیطی، روندها و رویدادهای محتمل آینده و حوزه‌های قابل سرمایه‌گذاری و تأثیرگذار به هوش نگه می‌دارد و مانع غافلگیر شدن آن‌ها در برابر پیشرفت‌های فناوری و نوآوری‌های برانداز می‌شود.
براساس این پژوهش، کانون تفکر و مراکز تحقیقاتی در نیروهای مسلح می‌توانند این هوشمندی راهبردی را در سطوح مختلف سازمانی، زمینه‌سازی، بسط و توسعه دهند. دستیابی به موفقیت در مقابله با تهدیدات، مستلزم یکپارچه‌سازی توان دفاعی نیروهای مسلح در قالب یک نیروی منسجم، مشترک و با هدف است که به دفاع همه‌جانبه از آرمان‌ها و ارزش‌های نظام مقدس جمهوری اسلامی برخاسته و در مقابل تهدیدات نظامی و امنیتی کفر جهانی مردانه ایستادگی کنند.
لازمه تحقق این یکپارچه‌سازی، تولید زیر ساخت‌های فکری با انجام مطالعات و تحقیقات منسجم و همگرا با هدف بهینه‌سازی وضع موجود سازمان‌های نیروهای مسلح در افق کوتاه مدت از یک سو و زمینه‌سازی تحول بنیادی در ن.م ( نیروهای مسلح) در افقِ میان مدت و دراز مدت از سوی دیگر است. تولید این زیرساخت‌های فکری و سازوکارهای مربوط به آن رسالت اصلی سامانه تحقیقاتی ن.م محسوب می‌شود.
اهتمام جدی به مطالعات و پژوهش‌های راهبردی و گسترش و عمق بخشی به آن در همه حوزه‌ها در سطح ن.م با همکاری مراکز تحقیقات راهبردی نیروهای مسلح و نیز توسعه و تقویت گروه‌های کارشناسی به عنوان سازوکار مساله‌یابی و حل آن و نیز کانون‌های تفکر و همگرا کردن جهت‌گیری‌های این گروه‌ها با یکدیگر و با مشارکت مدیران و کارشناسان خبره و فرهیخته هر حوزه در نیروهای مسلح اقدامی اثربخش و پاسخگو است که در برنامه چهارم زمینه‌های اجرایی، مدیریتی و فرهنگی آن پیاده‌سازی شده است و در برنامه پنجم باید با قوت بیشتر ادامه یابد.
در این تحقیق پس از بررسی اسناد و اطلاعات موجود در سازمان‌های دولتی و غیرانتفاعی، اهداف استراتژیک و در نهایت سنجه‌های مربوطه در پنج دیدگاه مشخص شد. سنجه‌های به دست آمده از لحاظ تعداد و نوع باید به سطح قابل قبولی می‌رسید که برای سازمان قابل اندازه‌گیری و ردیابی باشند.
با بررسی عملکرد این اهداف و روابط علت و معلولی که در نقشه استراتژیک تعریف شده است، پیشنهاد می‌شود که ارتش جمهوری اسلامی ایران باید ضمن بررسی مجدد روابط علت و معلولی و بعضا لحاظ کردن اهداف استراتژیک مرتبط، به منظور تحقق هدف راهبردی به اقدامات ابتکاری جهت تنظیم دیدگاه‌های رشد و یادگیری، ذی‌نفعان، مالی، مصرف کنندگان آجا(مشتری) و فرآیندهای داخلی به ترتیب اهمیت نسبی آن‌ها بپردازد.
محققان می‌گویند، در این راستا باید منابع مالی لازم در اختیار آجا قرار گیرد تا سازمان بتواند رشد و یادگیری خود را افزایش و به تبع آن فرآیندهای آموزشی و پژوهشی را بهتر انجام دهد تا با انجام خدمات بهینه، موجبات رضایت‌مندی مصرف کنندگان (مشتری) را فراهم کند و در نهایت باعث خشنودی ذی‌نفعان شود.
این مقاله به ارزیابی عملکرد در یک نقطه از زمان می‌پردازد؛ لذا توصیه می‌شود برای تکمیل این مقاله، ارزیابی عملکرد را به صورت دینامیکی در طی زمان محاسبه کرد تا مشخص شود با توجه به امکانات و منابع فعلی، توان دستیابی به مقدار هدف استراتژی در زمان‌های آینده به چه میزان است.
این پژوهش در فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت نظامی منتشر شده است.
پایان خبر / تاریخ ما