لزوم مشارکت سمن‌ها در کاروان جاده ابریشم/حوزه گردشگری به یک خودجراحی نیاز دارد
به‌گزارش خبرنگار میراث‌آریا، محمد محبخدایی معاون گردشگری سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری در مراسم اختتامیه دومین جشنواره ملی «سین هشتم نوروز97 سمن‌ها» که سه‌شنبه 25 اردیبهشت 97 برگزار شد گفت: «سمن‌ها بزرگترین ظرفیتی هستند که می‌توانند حوزه‌های مربوط به سازمان را فعال‌تر پویاتر کنند. کشور ما رنگین‌کمانی از ظرفیت‌های گردشگری جهان است و در زمینه استعدادهای انسانی، ظرفیت‌های تاریخی، ظرفیت‌های هنری و… در دنیا سرآمد هستیم اما گاهی داشته‌های زیاد، غرور کاذب را به‌همراه می‌آورد و به دلیل تعدد داشته‌ها نمی‌توان از آن‌ها استفاده کافی برد و برای آن‌ها برنامه‌ریزی کرد. در واقع داشته‌های زیادچالش‌های خود را به همراه دارد.»
او با بیان اینکه مدیریت محدود به فنی و اجرایی نیست بلکه بحث‌های روان شناختی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی نیز در مدیریت نقش دارند افزود: «باید جامع‌نگر باشیم و با منطق با موضوعات برخورد کنیم و الگوهای کورکورانه را دنبال نکنیم.»
معاون گردشگری سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری تأکید کرد: «در حوزه تاریخی اگر فقط به ظاهر ظرفیت‌های میراثی توجه نداشته باشیم و به ریشه و داستان‌های مربوط به آن‌ها نیز نگاه کنیم به استعدادهای زیادی می‌رسیم که ریشه علمی بسیاری از موضوعات در آن نهفته است.»
او بیان کرد: «ما بلد نیستم از داشته‌های بی‌نظیر کشور چطور استفاده کرده و آن‌ها را معرفی کنیم. سمن می‌توانند بزرگترین ظرفیت برای داشته‌های کشور را به مرحله ظهور برسانند تا از آن‌ها بهره‌برداری کنیم.»
محبخدایی با اشاره به بحث برندسازی گفت: «یکی از بزرگترین مشکلات این است که این باور وجود دارد که تهران آغاز مسیر گردشگری است، ما در بحث گردشگری بارگذاری نقطه‌ای کردیم و توزیع درست انجام نشده است. امروز دنیا دنیا شبکه‌ای‌ست. هر وقت در کشور تفکر شبکه‌ای در همه حوزه‌های داشتیم می‌توانیم به تعادل برسیم و حرفی برای وصل شدن به شبکه دنیا پیدا کنیم.»
او بیان کرد: «متأسفانه این نوع از تفکر باعث شده که برنامه‌ریزی‌های ما عمدتا برنامه‌ریزی‌های درونی باشد. ما داشته‌های کشور را مطابق با تفکرات خودمان شکل داده‌ایم و یادمان رفته که باید میزبان گردشگرانی باشیم که بابت هزینه‌هایی که برای سفر به ایران می‌کند باید ذائقه‌هایش در نظر گرفته شود.»
لزوم توجه به ذائقه گردشگران خارجی
معاون گردشگری سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری با اشاره به اینکه در بعضی مواقع با تعصب تصمیم‌گیری می‌شود و ذائقه‌های گردشگر خارجی در نظر گرفته نمی‌شود گفت: «مثلا باید ذائقه غذایی گردشگری که از چین به ایران سفر می‌کند در نظر گرفته شود زیرا آن گردشگر مکلف نیست از غذای سنتی ما استفاده کند.»
او با اشاره به اینکه در حوزه گردشگری باید بتوانیم جاذبه‌ها را به محصول تبدیل کنیم افزود: «هر گردشگر انگیزه خاصی از سفر دارد، مثلا اگر گردشگری به‌عنوان گردشگری سلامت وارد کشور می‌شود به تاریخ و فرهنگ ایران کاری ندارد. باید داشته‌ها، ظرفیت‌ها و خواسته‌ها را با منطق کنار هم قرار دهیم تا بتوانیم یک برنامه صحیح را شکل دهیم.»
محبخدایی تصریح کرد: «باید کنار هم جمع شویم و ظرفیت‌ها را پویا کنیم، این پویایی می‌تواند پویایی اقتصادی و اجتماعی را به دنبال داشته باشد.»
او با بیان اینکه در دنیا همواره مطرح می‌شود که گردشگری صنعت پیشران اقتصادی و به نوعی چاه‌های نفت روی زمین است گفت: «این ادعاها یک شعار نیست. صنعت گردشگری یک صنعت فرابخشی است، هیچ داشته‌ای از خود ندارد و یک کلمه هم‌افزاست.»
معاون گردشگری سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری با بیان اینکه کشور ایران بر گردشگری حلال متکی است گفت: «حتی کشورهایی که مسلمان نیستند نیز برای گردشگری حلال که مخاطب آن گردشگران مسلمان هستند برنامه‌ریزی می‌کند. باید به این نکته توجه کنیم که از هشت میلیارد جمعیت دنیا حدود یک میلیارد و نیم مسلمان هستند.»
او افزود: «وقتی یک گردشگران خارجی به معابد بودایی می‌رود و یک هفته زندگی آن‌ها را تجربه می‌کند به دنبال بودایی شدن نیست بلکه به دنبال تجربه است. ما نیز می‌توانیم از این ظرفیت استفاده کنیم. ماه محرم سال گذشته شاهد این بودیم که بسیاری از گردشگران اروپایی برای دیدن برنامه‌های هیئت‌های عذارای ما به ایران آمدند تا از این آیین شناخت پیدا کنند. محوریت گردشگری تجربه و شناخت پیدا کردن و یک موضوع جدید را لمس کردن است. »
به مهندسی گردشگری نیازمندیم
محبخدایی تأکید کرد: «گردشگری به حواس پنجگانه انسان وابسته است، ما از گردشگری صرفا بر گردشگری تفریحی تمرکز کردیم اما در همه جای دنیا برای اینکه بتوانند ماهیت‌های جدید در حوزه ظرفیت‌های خود اضافه کننده کلمه گردشگری را به سایر بخش‌های خود اضافه می‌کنند.»
او ادامه داد: «ما به مهندسی گردشگری نیاز داریم، باید از زوایای مختلف به گردشگری نگاه کنیم.»
خواسته‌ها و نیازهای جامعه گردشگر با خواسته‌ها و نیازهای جامعه شهروند متفاوت است و این چیزی‌ست که در شهر گردشگر بر آن تمرکز کرده‌ایم. زمانی که از گردشگری داخلی صحبت می‌کنیم تک‌تک شهرها یک مقصد گردشگری است، در حالی‌که در گردشگری خارجی یک محور یک مقصد گردشگری است.»
معاون گردشگری سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری تصریح کرد: «ما نیاز داریم در حوزه گردشگری یک خود جراحی انجام دهیم و تغییر نگرش داشته باشیم. امروز باید سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشکری در کنار سمن‌ها و سایر بخش‌های فعال در این سه حوزه به دنبال حل این مسئله باشیم که چرا توزیع سفر در استان‌های مختلف متفاوت است.»
او افزود: «میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری جایگاه واقعی خود را پیدا کرده زیرا درست عمل نکرده‌ایم، ما مانند خانوده‌ای شده‌ایم که همیشه از ضعف‌هایش سخن می‌گوید و داشته‌های خود را معرفی نمی‌کند.»
محبخدایی با بیان اینکه در نوروز 20 میلیون سفر صورت گرفته است گفت: «فردی که به قصد سفر از خانه خارج می‌شود دیگر شهروند نیست، بلکه گردشگر است. گردش پولی که این میزان از گردشگران در تعطیلات نوروزی با خود به‌همراه دارند حمایت بزرگی از کالای ایرانی و توسعه اقتصادی است که باید با برنامه‌ریزی درست از این ظرفیت بهره برد.»
او خاطرنشان کرد: «کشورهایی که گردشگری خارجی خود را به‌خوبی توسعه داده‌اند اول از همه گردشگری داخلی خود را رونق بخشیده‌اند. زمانی که به گردشگری داخلی بها می‌دهیم هزینه‌هایی که برای جذب گردشگری خارجی لازم است کاهش پیدا می‌کند. چون تداوم گردشگری داخلی می‌تواند تداوم زنجیره‌ای باشد. ما در جامعه با اقشار مختلف مواجه هستیم که باید برای همه آن‌ها برنامه‌ریزی داشته باشیم.»
معاون گردشگری سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری بیان کرد: «خوشبختانه با سیاست‌های درست دکتر مونسان به دنبال این هستیم که تعطیلات مدارس در تابستان را کوتاه کرده و به دو مقطع دی و آبان منتقل کنیم تا بتوانیم در زمان‌های مختلف توزیع گردشگری را داشته باشیم که در چهار فصل تعطیلات داشته باشیم.»
او افزود: «خانواده‌های ایرانی باید بتوانند پائیز و زمستان شهرها و استان‌ها را در این تعطیلات تجربه کنند، این امر پویایی مهمی ایجاد می‌کند.»
محبخدایی از سمن‌ها خواست تا کمک کنند که سرمایه‌های خدادای تاریخی، فرهنگی، طبیعت، تنوع قومیتی و… فعال شود.
او با اشاره به اینکه گردشگری ایران چهار فصل است اما از آن بهره کافی نبرده‌ایم گفت: «باید با کمک شما به‌عنوان یاران اصلی میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری این جاذبه‌های بی‌نظیر را به محصولات گردشگری تبدیل کرده و پویایی اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی ایجاد کنیم و اشتغال بزرگی را شکل دهیم.»
معاون گردشگری سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری تصریح کرد: «با استفاده از استعدادهای شما سمن‌ها می‌توانیم عرصه‌های جدید در گردشگری کشور ایجاد کنیم.»
تهییه اپلیکشن بازیهای بومی ایرانی
او با بیان اینکه می‌توان بازیهای بومی کشور را به اپلیکیش تبدیل کرد و ظرفیت‌های این حوزه را معرفی کرد گفت: «باید در همه حوزه‌ها از دانش و تکنولوژی برای رسیدن به هدف استفاده کرد، امروز دانش و تکنولوژی فضایی ایجاد کرده که بسیاری از محدودیت‌ها را از بین برده است.»
محبخدایی تأکید کرد: «ما به دنبال پنجره واحد برای توسعه گردشگری هستیم، معاونت گردشگری کشور باید به جای مداخله‌گر بودن پلی باشد که همه ذی‌نفعان صنعت گردشگری بتوانند از این پل رد شوند. باید با همراهی و همفکری با هم کنار هم بایستیم و برای توسعه صنعت گردشگری تلاش کنیم تا نشاط اقتصادی در صنعت گردشگری ایجاد شود و تحول اساسی در حوزه گردشگری ایجاد کنیم.»
او افزود: «ما در سه حوزه مربوط به سازمان نیاز به تفکر خلاق داریم، اگر در این سه حوزه برندسازی کردیم می‌توانیم سرمایه‌گذاران را از همه جا جذب کنیم.»
معاون گردشگری سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری با بیان اینکه انتقادات می‌تواند به تعالی و پیشبرد اهداف کمک کند افزود: «اما باید این انتقادات در چارچوب احترام و تعامل باشد.»
او گفت: «امیدوارم محور برنامه‌های شما به رویدادها در سه حوزه تمرکز پیدا کند. ما در گردشگری نیاز به روح داریم، گردشگری، صنایع‌دستی و گردشگری تنها یک جسم بی‌جان نیست بلکه باید استفاده از این روح وجه تمایزها و استعدادهای خود را نشان دهیم. باید زیباترین داشته‌های خود را در ویترین‌‌های ظرفیت‌های گردشگری قرار دهیم، البته باید از این داشته‌های ارزشمند به بهترین نوع حفاظت کنیم.»
ایجاد پیام‌رسان مشترک در حوزه گردشگری
محبخدایی اعلام کرد: «اکنون در معاونت گردشگری برای انواع مختلف گردشگری به تفکیک شوراهای راهبردی شکل گرفته، باید از تشکل‌ها در این شوراها استفاده کنیم و از تجربیات آن‌ها برای تعیین راهبردها کمک بگیریم، تمام ارکان این حوزه باید در قالب مشارکت و هم‌سویی قرار بگیرد.»
او با تأکید بر لزوم استفاده از ظرفیت‌های ایرانیان مقیم خارج از کشور از سمن‌ها خواست در کاروان جاده ابریشم که کاروانی متشکل از صنایع‌دستی، تولید، هنر ایرانی، غذا و… است در جاده ابریشم به حرکت در بیاید از کشورهای مختلف رد شود و در آن‌ها شب‌های ایرانی برگزار کند مشارکت کنند. معاون گردشگری سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری افزود: «ما با جان و دل آماده شنیدن ایده‌های شما هستیم. شما می‌توانید ایده‌های خود را از طریق وبسایت تقویم گردشگری ایران tourismcalendar.ir به ثبت برسانید.»
او بیان کرد: «معاونت گردشگری سازمان میراث‌فرهنگی به‌دنبال این است که پیام‌رسان مشترکی در حوزه گردشگری ایجاد کند که ویژه گردشگری باشد و بینش گردشگری داشته باشد تا بتوان استعدادها و ظرفیت‌های گردشگری کشور را معرفی کرد. مذاکراتی با چند پیام‌رسان در این باره انجام شده است. این اهداف به تنهایی قابل اجرا نیست، ما به کمک شما بخش‌های فعال و مردمی نیازمندیم. امیدوارم با جدیت فارغ از هرگونه ذهنیت سلیقه‌ای در کنار هم برای تحقق اهداف عالی در حوزه گردشگری فعالیت کنیم.»