انتخاب ملات های مرمتی پایدار برای اجرا در محوطه جهانی پاسارگاد

به گزارش «تاریخ‌ما» به نقل از میراث آریا به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی
و گردشگری، پارسا پهلوان پژوهشگر فوق دکتری مرمت و مواد پژوهشکده
حفاظت و مرمت آثار فرهنگی‌تاریخی این مطلب را در نشست تخصصی
«طراحی، سنجش و اجرای ملات های مرمتی پایدار برای اجرا در محوطه
جهانی پاسارگاد » مطرح کرد و با بیان اینکه نیاز مبرم به مرمت
علمی میراث فرهنگی در چهارچوب منشورهای بین المللی، به حرکت در
چهارچوب برنامه مدون مرمتی وابسته است وی در گفتگو با تاریخ ما تصریح کرد: «بر همین اساس،
مرمت علمی اصولی امروز به اتکا بر چهار اصل برگشت پذیری (در حد
امکان)، پایداری، سازگاری با مصالح اصلی و برنامه اقتصادی مترتب
است.»

او به خبرنگار تاریخ ما گفت:: «مشکل ناسازگاری فیزیکی و شیمیایی ملات های حاوی سیمان
با مصالح قدیمی و ضعف پایایی ملات های آهکی، نیاز به طراحی و سنجش
ملات های نوین سازگار با بناهای تاریخی را تبیین می کند.»

به گفته این پژوهشگر، ملات های  آهکی که به واسطه
فرمولاسیون های فراموش شده و خطر فرسایش قرن ها را پشت سر گذاشته
اند،  برای باززنده سازی و استفاده امروزی در مرمت، نیازمند
تقویت، به روز رسانی فرمولی، کاراکتریزاسیون جدید و همخوانی با
استاندارد های نوین حوزه مرمت میراث فرهنگی هستند.

او با اشاره به این نکته که در حوزه پایداری نیز روی آوردن به
برگشت پذیری مصالح و استفاده از تکنیک های ضایعات بنیان، دستاورد
های چشمگیر زیست -محیطی و اقتصادی را برای برنامه مرمتی به ارمغان
می‌آورد گفت: «از سوی دیگر وابستگی تکنولوژیک ما در ایران (و سایر
کشورهای خاور میانه) به طراحی ملات مرمتی، گاها به  غیر بوم
آوردی ملات های مرمتی منجر شده است.»

پهلوان  اظهار داشت: «به عنوان مثال در مرمت بخش هایی از
پاسارگاد از ملات مرمتی ایتالیایی (آهک آبی وارداتی از
ایتالیا)  استفاده شده و اقلیم امروز پاسارگاد که در اثر
خشکسالی و ضعف سفره های آبی زیرزمینی با کاهش شدید رطوبت نسبی در
قیاس با دهه های گذشته مواجه است منجر به استنتاج ناقص ملات های
آبی در مرمت این مکان گشته است.»

این  فارغ التحصیل دکتری معماری از ایتالیا، دیگر عدم توفیق
کامل آن مرمت ها را  عدم کارکتیزاسیون ملات ها و پایش مفصل
در اقلیم پاسارگاد دانست و گفت: «این امر در پروپوزال کنونی به
طور ویژه لحاظ گشته است.»

او در ادامه در رابطه با ارتباط طرح با اسناد بالادستی، نقشه جامع
علمی کشور، سند چشم انداز، برنامه پنج ساله ششم و وظایف سازمان و
پژوهشگاه به مواردی از قبیل تقویت بعد اقتصادی- محیط زیستی ملات
در چهارچوب برنامه مدون مرمتی، حرکت در راستای سیاست اقتصاد
مقاومتی با استفاده از تکنیک و منابع ضایعات-بنیان و همچنین بی
نیازی نسبت به واردات مواد اولیه از اروپا، پایبندی به سند چشم
انداز در برخورداری از دانش پیشرفته، توانا در تولید علم و
فناوری، متکی بر سهم برتر منابع انسانی و سرمایه اجتماعی در تولید
ملی و… اشاره کرد.

او گفت: «در ارتباط با رسالت پژوهشگاه میراث فرهنگی (به طور خاص
پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار فرهنگی –تاریخی ) مبنی بر انجام
پژوهش‌های بنیادین و کاربردی حفاظت و مرمت در جهت شناخت و تجزیه و
تحلیل فرآیند‌های فرسودگی آثار و همچنین مواد مصرفی در امر مرمت و
حفاظت آثار فرهنگی- تاریخی، آموزش و فراهم سازی زمینه انتقال،
ترویج و تمرین مرمت علمی بر اساس نیازهای مرمتی در محوطه جهانی
پاسارگاد  با در نظر گرفتن ملاحظات پایداری، سازگاری، بازگشت
پذیری و اقتصادی سه گروه ملات طراحی شدند.»

او گفت: «برای این مهم، ملات های آهکی هوایی با آهک میکرونیزه و
استاندارد به همراه افزودنی ارگانیک در جهت هماهنگی با رطوبت نسبی
پایین استان فارس انتخاب شدند.»

پهلوان افزود: «ملات های طراحی شده، در مقیاس آزمایشگاهی در بیش
از یکصد نمونه ساخته شدند و طبق برنامه زمان بندی، بر اساس توزیع
شبکه تخلخل،نفوذپذیری در برابر بخار آب، پایایی و کربوناسیون،
سنجیده شدند.»

او خاطرنشان کرد: «از آنجا که پارامترهای تاثیر گذار بر ملات در
اقلیم طبیعی به نسبت محیط آزمایشگاهی بیشتر و پیچیده تر هستند،
تمام روند ساخت ملات و انجام آزمون ها در اقلیم پاسارگاد تکرار شد
تا تاثیر تفاوت اقلیم و آزمایشگاه بر کارآیی ملات های مرمتی نیز
مطالعه شود.»