علاقه‌ام به کاوه آهنگر مرا به سمت قلم‌زنی برد
مریم سراوانی در گفت‌وگو با خبرگزاری تاریخ ما در خصوص چگونگی ورود به رشته قلم‌زنی اظهار کرد: فعالیت در زمینه قلم‌زنی روی مس را از سال ۸۶ آغاز کردم و از سال ۸۷ نیز در مرکز آفرینش‌های هنری و صنایع‌دستی خانه ملک قرارداد تولید اثر منعقد کردم، تا سال ۹۰ در این مرکز مشغول به فعالیت بودم، پس از آن نیز به مرکز مصلی منتقل شدم.
وی ادامه داد: در سال ۹۲ کارگاه قلم‌زنی که تاسیس کرده بودم، تعطیل شد و به مدت ۵ سال در بیرون از این مرکز فعالیت داشتم و در دانشگاه (آموزشکده فنی‌حرفه‌ای الزهراء) به تدریس مشغول بودم تا اینکه آبان‌ماه ۹۷ دوباره به مرکز مصلی بازگشتم و کارگاه قلم‌زنی را مجدد فعال کردم.
این هنرمند قلم‌زن در خصوص همکاری خود با اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی گفت: از آبان‌ماه ۹۷ تا اسفند ۹۸ دو قرارداد اجرای کار هنری با اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی داشتم که این همکاری شامل قلم‌زنی یک‌ست هفت‌سین و یک سینی ۶۰ سانتی با طرح هفت‌خوان رستم می‌شود.
سراوانی در خصوص وضعیت فعالیت خود پس از شیوع کرونا عنوان کرد: با شیوع ویروس کرونا مجموعه مصلی تعطیل شد، اما با سرگیری دوباره فعالیت‌ها در یک ساله گذشته ما همچنان در وضعیت بلاتکلیف و ناپایداری قرار داریم؛ به نسبت سال گذشته درآمدم در این فعالیت حدود ۷۰ درصد کاهش داشته و در این مدت تنها به صورت جزئی فروش داشته‌ام که آن هم از طریق شبکه‌های اجتماعی بوده است.
وی در خصوص امکان صادرات محصولات قلم‌زنی بیان کرد: صادرات محصولات هنری نیازمند داشتن حساب ارزی است و این که یک نفر را در خارج از کشور داشته باشیم تا امور مربوط به انتقال پول را انجام دهد که در حال حاضر برای شخص من امکان پذیر نیست.
برگزاری نمایشگاه‌های مجازی در معرفی محصولات کارساز نیست
این هنرمند قلم‌زن اضافه کرد: یکی دیگر از روش‌های معرفی محصولات تولیدی، حضور در نمایشگاه‌هاست که در حال حاضر نیز نمایشگاه فیزیکی برگزار نمی‌شود و نمایشگاه صنایع‌دستی به صورت مجازی برگزارشده است. در این مورد اما باید گفت که برگزاری مجازی نمایشگاه‌ها نمی‌تواند کارساز باشد، چرا که تنها خود هنرمندان حضور دارند و به عقیده من مجموعه‌های خانه ملک و مصلی نیاز به معرفی و تبلیغ دارند.
سراوانی ادامه داد: در همین راستا با برخی از هتل‌ها مذاکره کرده‌ام که محصولات تولیدی‌ام را از طریق آن‌ها به فروش برسانم، اما استقبال چندانی نشد و ناچارم که آثار تولیدی را با قیمتی کمتر از ارزش آن به مغازه‌ها در بازار بفروشم؛ البته برخی از مغازه‌ها امانتی و برخی دیگر نیز اثر را خریداری می‌کنند و می‌فروشند.
وی خاطرنشان کرد: یکی از دیگر دلایلی که هنرمندان در فروش محصولات توفیق کمتری دارند این است که روحیه هنرمندان به گونه‌ای است که در حوزه بازاریابی توانایی ندارند و به عقیده من مدیران باید برای افزایش فروش آثارهنری برنامه‌ریزی کنند.
این هنرمند قلم‌زنی روی مس در خصوص اینکه برگزاری نمایشگاه‌های صنایع‌دستی در خارج نتیجه‌ای برای هنرمندان ندارد، عنوان کرد: با اینکه نمایشگاه‌های زیادی برگزار می‌شود اما هنرمندان به فروش قابل قبولی نمی‌رسند، به همین دلیل بخشی از محصولات تولیدی هنرمندان می‌تواند برای هدایا مورد استفاده قرار گیرد و مدیران به جای استفاده از محصولات تولیدی غیر استانی می‌توانند از ظرفیت هنرمندان خود استان بهره ببرند.
راضی از فعالیت هنری، ناراضی از درآمد
سروانی در مورد مهم‌ترین چالش هنرمندان صنایع‌دستی اظهار کرد: درآمد هنرمندان صنایع‌دستی کافی نیست و به اندازه‌ای که زحمت می‌کشند درآمدی ندارند و تحت پوشش بیمه نیستند. باید گفت که هنرمندان در صورت داشتن درآمد می‌توانند با طیب خاطر به فعالیت خود بپردازند.
وی بیان کرد: بارها به دنبال حرفه دیگری رفته‌ام اما روحیه‌ام با این کار هنری انس گرفته است و تنها به خاطر حال خوب خود در این زمینه به فعالیت ادامه می‌دهم. البته معتقدم که در کشور ما نسبت به هنرمندان مقداری بی‌مهری وجود دارد و این در صورتی است که در دیگر کشورها روی هنرمندان سرمایه‌گذاری می‌شود.
این هنرمند قلم‌زن با اشاره به اینکه عشق به این کار او را پای این کار نگاه داشته و عشق به این کار بوده که باعث تحمل مشکلات شده است، گفت: مس روز به روز گران‌تر می‌شود و قیمت تمام شده محصولات افزایش پیدا می‌کند. با این وجود هیچ وقت کار بازاری انجام نداده‌ام، بلکه تمام سعی و تلاش‌ام را کرده‌ام تا با حداکثر توان اثر هنری تولید کنم.
ارتباط با بازار جهانی صنایع‌دستی به توسعه اقتصاد داخلی کمک خوهد کرد
سراوانی در خصوص اینکه این رشته هنری تا چه میزان می‌تواند به توسعه اقتصاد داخل کمک کند، ادامه داد: به عقیده من که بسیار موثر است، چرا که برخی از گردشگران خارجی تمایل زیادی برای خرید این آثار دارند؛ البته آن چه بیشتر می‌تواند تاثیر گذار باشد صادرات و ارتباط با بازارهای جهانی است.
وی گفت: این کار به من آرامش می‌دهد به همین دلیل با عشق و علاقه آن را انجام می‌دهم و تمام مشکلات را هم به همین دلیل تحمل می‌کنم؛ با اینکه از کار رضایت دارم ولی از درآمدش راضی نیستم، برای کسب درآمد بیشتر چندین راه را نیز امتحان کرده‌ام اما متاسفانه به سرانجام نرسیده است.
این هنرمند قلم‌زن در مورد چالش‌های پیش روی این هنر ادامه داد: یکی از چالش‌های هنرمندان رشته قلم‌زنی این است که محصولات زیادی از کشورهای هند و پاکستان وارد ایران می‌شود و با اینکه این تولیدات کاملا با قلم‌زنی متفاوت هستند اما مشتری خاص خود را دارند؛ البته در این بین ارزان‌تر بودن محصولات وارد شده نسبت به محصولات ایرانی بی‌تاثیر نیست.
سراوانی اضافه کرد: علاوه بر موارد گفته شده عدم ثبات در قیمت مواد اولیه از جمله مس با اینکه کالای وارداتی نیست نیز از دیگر چالش‌های هنرمندان این رشته است. در این خصوص باید گفت که از نوروز تاکنون قیمت‌ها برای تهیه مواد اولیه هنر قلم‌زنی سه نوبت افزایش یافته و این برای ما مشکلات فراوانی را به همراه دارد.
وی در خصوص رضایت داشتن از فعالیت در مرکز مصلی تصریح کرد: این که محیطی مناسب را اداره‌کل میراث فرهنگی در اختیار ما قرار داده قابل تقدیراست، همین که اجاره نمی‌دهیم و هزینه آب، برق، گاز و تلفن نداریم به هنرمندان کمک زیادی می‌شود، یکی از ویژگی‌های خاص فعالیت در مجموعه مصلی این است که در محیطی هنری فعالیت می‌کنیم و افرادی که در کنار هم کار می‌کنیم هنرمند هستند.
این هنرمند قلم‌زن در مورد استفاده از فضای مجازی برای فروش محصولات خود تشریح کرد: ازاین فضا کم‌وبیش استفاده می‌کنم، اما بسیاری از افراد ابتدا قیمت می‌گیرند و بیشتر از تولیدات اصفهانی‌ها خریداری می‌کنند که یکی از دلایل آن این است که اصفهان به بورس فروش آثار تولیدی قلم‌زنی تبدیل شده است. البته تبلیغات وسیعی برای معرفی اصفهان صورت گرفته و با وجود اینکه برخ از افراد به تحسین هنرم می‌پردازند اما از اصفهان خرید می‌کنند.
سروانی در پاسخ به این سوال که آیا به فکر توسعه فعالیت خود هست یا نه، اضافه کرد: به داشتن فضایی بزرگ‌تر با چند شاگرد علاقه دارم اما این مورد مستلزم سرمایه اولیه است و در ادامه نیز باید مطمئن شوم که حتما می‌توانم آثار تولید شده را به فروش برسانم. البته امیدوارم پس از کرونا و با افزایش سفرها و خرید صنایع‌دستی به عنوان سوغات سفر، کسب و کار ما نیز رونق بگیرد تا بتوانیم به فکر توسعه کسب و کار درکارگاه باشم.
وی در خصوص سرمایه اولیه مورد نیاز برای شروع این هنر گفت: برای شروع این کار هنرجو باید حدود ۵۰۰ هزار تومان لوازم مورد نیاز را خریداری و پس از تکمیل آموزش با مبلغی حدود دو تا سه میلیون تومان وسایل مورد نیاز را خریداری کند.
این هنرمند قلم‌زنی روی مس خاطرنشان کرد: علاقه‌ام به کاوه آهنگر که فردی فرهیخته بود و در مقابل ظلم ایستادگی کرد من را به سمت این هنر کشید. البته زمانی که در سن پایین از بازار قلم‌زنی‌ها در اصفهان دیدن کردم، کاوه‌ای که در ذهن داشتم به قلم‌زنی روی آورد و همین باعث ادامه هنر قلم‌زنی من شد.
پایان خبر / تاریخ ما