آغاز احیای برج و باروی شهر تاریخی توس از دروازه رودبار
به گزارش میراث آریا به نقل از روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی، اعضای هیئت راهبردی پایگاه میراث فرهنگی توس ابتدا از بخش‌هایی از شهر تاریخی توس از جمله هارونیه و حضار و باروی شهر تاریخی توس ، دروازه های رودبار، مرو، رزان و بازدید کردند.
همچنین در ادامه جلسه هیئت راهبردی پایگاه میراث فرهنگی توس تشکیل شد و مواردی از قبیل بررسی شهرهای تاریخی احیا شده و بررسی نمونه های تطبیقی که توسط یونسکو انجام شده مطرح شده و چند نمونه مرمت برج های تاریخی داخلی بررسی شد، هم چنین شیوه و روش های مرمت برج و باروهای شهر تاریخی توس طرح و مورد بررسی قرار گرفت.
ابوالفضل مکرمی‌فر مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی در این جلسه گفت: «این جلسه هیئت راهبردی پایگاه میراث فرهنگی توس با هدف احیا و بازسازی دروازه توس و کهندژ برگزار شد.»
او با اشاره به تاریخچه آغاز برنامه های احیای توس گفت: «از سال 73 اقدامات احیای حصار توس شروع شده و در سال 75 که مقام معظم رهبری به توس آمدند دست‌نوشته‌ای مرقوم فرمودند و برتلاش بیشتر برای احیای توس تاکید کردند.»
مکرمی‌فر ادامه داد: «اگر چه در چند برهه از جمله در سال 85 مدیریت پایگاه توس برای اجرایی شدن مصوبات شورای احیای توس و بناهای جانبی اقداماتی انجام داده بود و در سال 86 نیز مصوباتی داشت که بازهم به دلیل عدم تامین اعتبارات به سرانجام نرسید.»
اختصاص 16میلیارد تومان برای توس
او افزود: «امسال 7میلیارد تومان از محل اعتبارات استانی و ملی برای توس در نظر گرفته شده است هم چنین 9میلیارد تومان نیز در سفر دولت مصوب شد و در واقع 16میلیارد تومان برای توس در نظر گرفته شده تا با مرمت و احیای برج و باروی شهر تاریخی شکوه به توس باز گردد.»
وی یادآور شد: «9میلیارد تومان که در سفر اخیر هیئت دولت به استان مصوب شد طی 3 سال تا پایان دولت دوازدهم دریافت خواهد شد.»
مکرمی‌فر ادامه داد: «در شورای فنی سازمان میراث فرهنگی استان احیای برج و بارو با نگاه بازسازی تکمیلی را مصوب کردیم و همه رای دادند که این اقدام صورت گیرد اما با توجه به وسواسی که در این زمینه داریم مقرر شد تا در هیئت راهبردی نیز موضوع مطرح و مصوب شود.»
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی افزود: «تجربیاتی که در داخل و خارج در این زمینه وجود دارد جمع آوری شده است و کارشناسان ما نیز نظرات خود را اعلام کرده‌اند، ضمن این‌که شروع کار اجرایی توامان با برخی اقدامات پژوهشی تکمیلی خواهد بود.»
او تاکید کرد: «اصولی که در احیای برج و باروی شهر تاریخی توس به کار خواهیم برد، اصول مرمتی برگشت پذیر خواهد بود که در آینده می توانند با تکنولوژی جدید و روز احیا کنند.»
مکرمی فر به تجربه اش در مرمت و احیای ارگ تاریخی بیرجند اشاره کرد و یادآور شد: «این ارگ یک آوار بود که براساس مطالعات احیا و «مرمت تکمیلی» انجام و بعد از احیا فردی را ندیدم که این اقدام را تحسین نکند.»
او گفت: «احیای این قلعه موجب شد که بافت تاریخی محفوظ بماند و ساخت و سازها کمتر شد و به نوعی هم نوایی با بافت ایجاد کرد.»
مکرمی فر گفت: «نظر فردی ام به عنوان عضو هیئت راهبردی احیا و مرمت تکمیلی است تا علاوه براین که شکوه و عظمت باره به وجود آید، ایجاد برج و بارو خودش موجب حفاظت خواهد شد.»
او با اشاره به تصویب مرمت تکمیلی برای برج و باروی شهر تاریخی توس اظهار کرد: «برنامه احیای برج و بارو در فازبندی های مختلف و برنامه های کوتاه مدت وبلند مدت خواهد بود »
مکرمی فر با اشاره به حضور افرادی مانند رجبعلی لباف خانیکی و محمود طغرایی از افرادی که در توس کاوش های باستان شناسی داشته اند، گفت: «با آغازمرمت، دفتر فنی تشکیل و فعالیت مرمت استمراری خواهد بود، مانند مدرسه غیاثیه خردگردکه مدت 25 سال است که استمراری مرمت انجام می شود و این جا هم در ردیف های استانی و ملی دارد که این بودجه ها استمراری و دائم خواهد بود.»
او گفت: «پیشانی توس دروازه رودبار (ورودی بولوار شاهنامه) است که مرمت را از دروازه رودبار شروع خواهیم کرد و به دو طرف ادامه خواهد یافت.»
پژوهش های کاربردی انجام شده پشتوانه توس
احسان زهره وندی مدیر پایگاه میراث فرهنگی توس نیز در این نشست گفت: «مطالعات و گمانه زنی ها و پژوهش های کاربردی انجام شده در توس پشتوانه مرمت تکمیلی برج و باروی توس است.»
او افزود: «مطالعات زیادی درشهر تاریخی توس انجام شده که بخشی از این مطالعات و گمانه زنی ها توسط متخصصان لباف خانیکی وطغرایی انجام شده که رد هیئت راهبردی پایگاه توس عضویت دارند و حتی کتابی از نتیجه کاوش های انجام دشه در توس به چاپ رسیده است.»
زهره وندی افزود: «هم هم چنین مصالح شناسی در توس انجام شده و فضایی نیز برای کارگاه خشت زنی نیز داریم و باید کارگاه را راه اندازی کنیم. بعد از این که کلیات تصویب شد، سریعا تشکیلات لازم و دفتر فنی ایجاد شود و دفتر تولید نقشه کند و دائم بخش های مختلف نقشه ها به روز رسانی شود.»
او درباره بررسی های کارشناسی برای احیا برای ساخت برج و بارو اظهار کرد: «از پیمانکاران که در خراسان رضوی، خراسان جنوبی تجربه داشتند برای همکاری دعوت شده است و از ظرفیت آن ها استفاده خواهد شد.»
زهره وندی هم چنین درباره بازپیرایی جلوخان باغ آرامگاه فردوسی اظهار کرد: «توس 485 نفر مفاخر و مشاهیر داشته است بنابراین مقرر شد این مکان (جلوخان) به باغ مشاهیرتوس تبدیل شود.»
مرجان اکبری معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی نیز در این نشست گفت: «طرح جامع توسعه شهری منطقه توس با رعایت ملاحظات میراث فرهنگی در حال تهیه است.»
او افزود: «همدلی ها برای این که توس به دوره اوج بازگردد شروع شده و اگر چه تاکنون برخی طرح ها برای احیا توس تهیه شده بود اما برای اجرا نشده است.
او ادامه داد: اکنون که عزم جدی برای احیای توس وجود دارد، باید تصمیماتی جدی گرفته و اقدام شود.»
اکبری تاکید کرد: «طرح و برنامه ای که در توس اجرا می شود، باید پاسخگوی طرح های شهری نیز باشد.«
او یادآور شد: «حدود سه هزار هکتار از این محدوده به منطقه منفصل شهری تبدیل شده و اگر چه پیش از این کنترل و نظارتی بر ساخت وسازها نبود اما اکنون شهرداری این نظارت را انجام می دهد و راه و شهرسازی نیز طرح جامع و راهبردی را برای این منطقه را تهیه و ملاحظات میراث فرهنگی را نیز رعایت می کنند.»